De overheid voorziet de uitvoeringsorganisaties van financiële middelen voor een rechtmatige, doelmatige, doeltreffende en klantgerichte uitvoering van socialezekerheidsregelingen, binnen de kaders die de overheid stelt.

De uitvoering van de socialezekerheidswetten vindt mede plaats door ZBO’s en RWT’s. De Minister van SZW bepaalt de kaders waarbinnen de uitvoering tot stand komt en stelt uitvoeringsbudget ter beschikking aan Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) inclusief het Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen (BKWI), de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Inlichtingenbureau (IB). Hij maakt daarbij prestatieafspraken en stuurt op rechtmatige, doelmatige, doeltreffende en klantgerichte uitvoering. Hiertoe is een planning- en controlcyclus ingericht tussen de uitvoeringsorganen en het ministerie.

Prestatie-indicatoren UWV en SVB

In onderstaande tabellen zijn indicatoren voor UWV en de SVB weergegeven die de doelmatigheid, rechtmatigheid en klantgerichtheid van de uitvoering weergeven.

Dienstverlening

Het wetsvoorstel proactieve dienstverlening moet een grondslag bieden voor gegevensuitwisseling, zodat uitvoerders belanghebbenden proactief en gericht kunnen informeren over het mogelijke recht op inkomensondersteuning. Er is een reservering getroffen voor de extra uitvoeringskosten voor uitvoerders om hiermee aan de slag te gaan vanaf de tweede helft van 2025 als de wet en de bijbehorende lagere regelgeving naar verwachting gereed zijn.

Het kabinet streeft er tevens naar om de (kinder)-armoedecijfers niet uit te laten komen boven het referentiejaar 2024. Hiertoe zal onder andere het kindgebonden budget worden verhoogd. Dienst Toeslagen voert deze regeling uit. De SVB levert hierin een bijdrage door de internationale WKB-gerechtigden te bedienen.

In het hoofdlijnenakkoord is het voornemen opgenomen om de WW te hervormen. De wijze waarop is op dit moment nog niet duidelijk en is onderdeel van de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord. Ook wordt in het akkoord genoemd dat de bereikbaarheid van overheidsorganisaties omhoog moet. UWV en de SVB hebben hierop al aanzienlijke verbeteringen doorgevoerd vanuit de POK- en WaU-gelden met onder andere de regionale werkcentra (RWC) door UWV en de opening van fysieke en virtuele loketten (SVB).

ICT

Goede ICT-systemen spelen een belangrijke rol in de continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening. Daarom moet er geïnvesteerd worden in vernieuwing en weerbaarheid van de ICT bij de uitvoeringsorganisaties. UWV en de SVB zetten zich aan de hand van meerjarige programma’s in om dit te realiseren. Het aanpakken van de legacy (verouderde ICT-systemen) maakt hier een belangrijk onderdeel van uit. Dit levert op termijn capaciteit op om nieuwe wet- en regelgeving te kunnen implementeren.

Informatiebeveiliging en privacy

In het hoofdlijnenakkoord is opgenomen dat er een wetenschappelijke standaard voor het gebruik van modellen en algoritmes komt. Ten aanzien van algoritmes hebben zowel UWV als de SVB al verschillende algoritmebeschrijvingen gepubliceerd in het algoritmeregister van de Rijksoverheid. Ook het IB zet zich hier op in en heeft aangegeven uiterlijk eind 2025 alle impactvolle algoritmes te publiceren. Het moet openbaar en navolgbaar zijn welke gegevens er worden ingezet bij de uitvoering van de sociale zekerheid. Daarnaast wordt de Europese Network and Information Security directive (NIS2-richtlijn) omgezet naar Nederlandse wetgeving. Uit deze richtlijn volgt voor overheden een zorgplicht voor informatieveiligheid en strenge beveiligingsnormen en meldingsvereisten voor incidenten en boetes.

Preventie en handhaving

Om de preventieve aanpak te versterken wordt er eind 2024 een Preventienetwerk opgericht. Binnen dit netwerk zullen kennis, ervaringen en nieuwe ideeën worden uitgewisseld tussen SZW en de uitvoeringsorganisaties. In samenwerking met UWV en de SVB werkt SZW tevens aan een aanpassing van de Regeling tenuitvoerlegging bestuurlijke boeten en terugvordering onverschuldigde betalingen. Deze aanpassing is gericht op het moderniseren van het invorderingsbeleid van UWV en de SVB. Het uitgangspunt van de herziening van de regeling blijft onverminderd dat het belangrijk is dat te veel of ten onrechte verstrekte uitkering doelmatig wordt teruggevorderd en opgelegde boetes daadwerkelijk worden geïnd. Tegelijkertijd is het van belang dat burgers perspectief hebben op het einde van hun schuld.

Subsidietaakstelling hoofdlijnenakkoord

Ten behoeve van de subsidietaakstelling uit het hoofdlijnenakkoord zijn verschillende bezuinigingen doorgevoerd, deze is onder andere ingevuld door het beleidsondersteunende budget op handhaving en gegevensuitwisseling naar beneden bij te stellen op basis van de realisaties van afgelopen jaren.

Geschatte budgetflexibiliteit

De uitgaven op artikel 11 Uitvoering zijn voor 93% juridisch verplicht voor het jaar 2025. Per financieel instrument wordt dit onderstaand toegelicht.

Opdrachten

Het budget voor opdrachten is voor 10,8% juridisch verplicht en voor 89,2% beleidsmatig gereserveerd. Het betreft het budget handhaving en gegevensuitwisseling SZW.

Bekostiging

Het budget voor bekostiging is voor 70% juridisch verplicht en voor 30% bestuurlijk gebonden. Het betreft het uitvoeringsbudget voor de RCN-unit SZW en gereserveerde middelen voor ICT-ontwikkeling.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

De bijdragen aan ZBO's zijn voor 93,7% juridisch verplicht, 5,8% bestuurlijk gebonden en 0,5% beleidsmatig gereserveerd. Deze budgetten worden bij goedkeuring van de jaarplannen vastgesteld.

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

De bijdrage aan nationale organisaties is 100% juridisch verplicht. Het betreft een bijdrage aan de Landelijke Cliëntenraad (LCR). Het budget wordt bij goedkeuring van het jaarplan vastgesteld.

Budgettaire gevolgen van beleid premiegefinancierd

Opdrachten

Het budget handhaving en gegevensuitwisseling betreft beleidsondersteunend budget dat wordt ingezet voor de ontwikkeling van beleid met betrekking tot handhaving en gegevensuitwisseling in de sociale zekerheid. Hieronder valt onder andere het laten uitvoeren van beleidsinhoudelijk onderzoek. Handhaving van de plichten in de materiewetten wordt bekostigd via de uitvoeringskosten aan de uitvoeringsorganisaties en wordt per materiewet verantwoord. Het budget is daarmee geen indicatie van de totale inzet die wordt gepleegd op handhaving in de sociale zekerheid.

Bekostiging

De RCN-unit SZW is een bij de Rijksdienst Caribisch Nederland gepositioneerd onderdeel van het departement dat namens de minister is belast met uitkeringsverstrekking, vergunningverlening en arbeidsinspectie in Caribisch Nederland.

Budgettaire ontwikkelingen

De uitvoeringskosten voor de RCN-unit SZW zijn hoger in de jaren 2024-2025 vanwege extra kosten in verband met ICT-ontwikkeling. Daarnaast leidt de wml-stijging in 2024 vanaf dat jaar tot structureel hogere personeelskosten.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

De Minister van SZW stelt de financiële kaders vast voor UWV, de SVB en het Inlichtingenbureau, waarbinnen deze organisaties hun jaarplannen dienen op te stellen. Deze financiële kaders hebben alleen betrekking op de uitvoering van SZW-taken door genoemde ZBO’s. In de jaarplannen nemen UWV en de SVB een verdeling van de uitvoeringskosten naar wet en/of fonds op. De Minister stuurt in eerste aanleg op het totaalbudget per organisatie. Uitgangspunt daarbij is dat de organisaties zelfstandig de uitvoering organiseren en over de realisatie via het jaarverslag verantwoording afleggen aan de Minister van SZW.

Budgettaire ontwikkelingen

De uitvoeringskosten van UWV en de SVB wijzigen gedurende de jaren als gevolg van beleidswijzigingen en volumeontwikkelingen in de onderscheiden wetten en regelingen

Per saldo stijgen de uitvoeringskosten (begrotings- en premiegefinancierd) van UWV in 2025 licht met circa € 1,9 miljoen. De premiegefinancierde uitvoeringskosten stijgen als gevolg van de bijgestelde volumeontwikkelingen op de WW, ZW en WIA (WGA en IVA). De begrotingsgefinancierde uitvoeringskosten dalen in 2025 door de afronding van de NOW in 2024.

Per saldo dalen de uitvoeringskosten (begrotings- en premiegefinancierd) van de SVB in 2025 licht met circa € 2,4 miljoen. In 2024 is de SVB van start gegaan met een aantal opdrachten die hogere implementatiekosten met zich meebrengen. In 2025 is er een lichte daling van deze kosten te zien.

In de tabellen 114 en 115 zijn de uitvoeringskosten van UWV en de SVB toegedeeld aan de wetten en regelingen. Dit is een ex-ante raming op basis waarvan de bekostiging van ZBO’s plaatsvindt. De toedeling is extracomptabel. Hier is de loon- en prijsbijstelling nog niet aan toebedeeld.

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

De Landelijke Cliëntenraad (LCR) is een overlegorgaan ingesteld bij Wet SUWI, waarin landelijke cliëntenorganisaties, vertegenwoordigers van gemeentelijke cliëntenraden en vertegenwoordigers van de centrale cliëntenraden van de SVB en UWV zitting hebben. De LCR heeft tot taak periodiek te overleggen met UWV, de SVB, de gemeenten en de Minister van SZW over onderwerpen op het terrein van werk en inkomen. De Minister van SZW stelt de financiële kaders vast voor de LCR, waarbinnen de LCR een jaarplan dient op te stellen.