Een digitale samenleving over de grenzen heen die rekening houdt met burgers en werkt aan maatschappelijke opgaven.

De minister van BZK is verantwoordelijk voor het bevorderen van een toegankelijke digitale overheidsdienstverlening en zet daarbij digitale innovaties in.

Stimuleren

• – De minister van BZK stimuleert het gebruik van nieuwe digitale technologieën voor het oplossen van maatschappelijke opgaven, waarbij de markt ook nadrukkelijk uitgedaagd wordt om mee te denken.

• – De minister van BZK stimuleert internationale samenwerking voor het realiseren van overheidsdiensten over de grenzen heen met wet- en regelgeving die zowel recht doet aan de Nederlandse situatie als in Caribisch Nederland.

Regisseren

• – De minister van BZK zorgt voor maatregelen die burgers rechten geven en beschermen tegen ongewenste aspecten van digitalisering.

• – De minister van BZK pakt de rol om de beleidsagenda voor de digitale overheid en digitale samenleving periodiek te herijken.

• – De minister van BZK is stelselverantwoordelijk voor de inrichting en de governance van de digitale overheid, waaronder de generieke digitale infrastructuur.

• – De minister van BZK heeft een kaderstellende rol op het gebied van de digitale overheid. Dat gebeurt in de vorm van wetgeving, standaarden, architectuurkaders en richtlijnen rekening houdend met Europese ontwikkelingen en verplichtingen.

• – De minister van BZK heeft een coördinerende rol met betrekking tot alle officiële publicaties van de overheid.

• – De minister van BZK heeft eveneens een coördinerende rol ten aanzien van de uitvoering van de acties uit de visiebrief generatieve AI en ziet toe op een verantwoorde inzet van deze technologie.

Uitvoeren

• – De minister van BZK is verantwoordelijk voor de inrichting, beschikbaar­ stelling, instandhouding, werking, beveiliging en betrouwbaarheid van generieke digitale voorzieningen voor elektronisch berichtenverkeer en informatieverschaffing, alsmede voor de voorzieningen voor het inloggen bij overheidsdienstverleners (authenticatie) en registratie van machtigingen in het burgerservicenummer domein.

• – De minister van BZK is verantwoordelijk voor het beleid rondom het vaststellen van de identiteit alsmede de verstrekking van reisdocumenten op basis daarvan. Ook is de minister van BZK verantwoordelijk voor de vastlegging van persoons- en adresgegevens in de Basisregistratie Personen. In dat kader houdt de minister van BZK toezicht op de uitvoering van de Paspoortwet, monitort de uitvoering van de Wet BRP en ondersteunt de gemeenten die primair verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van deze wetten. De minister van BZK faciliteert hiermee het juiste gebruik van persoons- en adresgegevens door andere overheidsinstanties. Het tegengaan van fraude met, en het corrigeren van fouten van persoons- en adresgegevens en reisdocumenten vormt hiervan een integraal onderdeel.

In het hoofdlijnenakkoord is vastgelegd dat AI (artificiële intelligentie) door de overheid op een verantwoorde manier wordt ingezet. Eveneens wordt er ingezet op standaarden voor het gebruik van modellen en algoritmes, op een transparante en navolgbare manier. Daarbij wordt aangegeven waarvoor ze wel en niet zijn bedoeld en met welk doel. 

Daarnaast is in het hoofdlijnenakkoord aangegeven dat de kennis van digitalisering wordt versterkt en dat de overheid de weerbaarheid tegen desinformatie en ‘deepfakes’ vergroot. We zetten hierbij in op maatregelen om verspreiding van desinformatie aan te pakken, om de weerbaarheid van burgers te vergroten en om kennisontwikkeling ten aanzien van desinformatie te versterken.

Verder is in het hoofdlijnenakkoord afgesproken dat de aanpak van digitale dreigingen door statelijke actoren wordt versterkt. We zetten hierbij ook in op Europese samenwerking, weerbaarheid van digitale Rijksoverheid, medeoverheden en samenleving.

Geschatte budgetflexibiliteit

Juridisch verplicht

Van het totale uitgavenbudget op artikel 6 is 10% juridisch verplicht en dit betreft met name de volgende instrumenten:

Bijdrage aan agentschappen

Het budget is voor 4% juridisch verplicht. Het betreft diverse bijdragen, waaronder bijdragen aan Logius en RVO in het kader van de Generieke Digitale Infrastructuur.

Bijdrage ZBO's/RWT's

Het budget is voor 62% juridisch verplicht. Het betreft diverse bijdragen, onder andere in het kader van de Generieke Digitale Infrastructuur.

6.2 Subsidies (regelingen)

Overheidsdienstverlening

In 2025 worden subsidies ingezet voor de beleidsdomeinen Digitale Inclusie, Data, Algoritmen, AI en Publieke Waarden.

Dit betreffen subsidies voor het programma Werk aan Uitvoering, via een subsidie voor de herinzet van digitale apparaten. De gedoneerde digitale apparaten van het Rijk worden gebruiksklaar gemaakt en ter beschikking gesteld aan kwetsbare mensen. Verder worden subsidies verstrekt voor de ontwikkeling van Digitale Gemeenschapsgoederen, voor de ondersteuning van dialoogsessies over digitalisering, uitgevoerd door het Expertisecentrum Digitalisering en Welzijn.

Ook worden er subsidies verstrekt voor activiteiten ter bevordering van de digitale bewustwording bij mensen die niet of minder mee kunnen doen in de digitale samenleving. Via de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) worden subsidies verstrekt voor ondersteuning bij de implementatie van de Wet Hergebruik Overheidsinformatie door gemeenten en voor doorontwikkeling en instandhouding van het Eenduidige Normatiek Single Information Audit; dat is een verantwoordingsstelsel voor informatieveiligheid.

Opdrachten

Overheidsdienstverlening

In 2025 worden verschillende opdrachten verstrekt via het programma Werk aan Uitvoering (WaU). Voor de Loketfunctie overheidsbrede loketten wordt met ontwikkelactiviteiten verbinding en samenhang gezocht voor een logische ontsluiting van overheidsdiensten. Hierdoor kunnen burgers en ondernemers gemakkelijker hun weg vinden en zaken met de overheid regelen. Met Your Europe krijgt men via een centraal digitaal loket toegang tot relevante overheidsdiensten en overheidszaken in een andere lidstaat. Tot slot, worden opdrachten verleend vanuit het programma Interbestuurlijke Datastrategie o.a. onderzoeken en adviezen, waarmee de overheid de volle potentie van data op een verantwoorde wijze kan benutten voor de samenleving.

Informatiesamenleving

De belangrijkste opdrachten voor 2025 zijn om beleidsinstrumenten voor online kinderrechten, desinformatie, digitale gemeenschapsgoederen en een techscan door te ontwikkelen. Verder zijn er opdrachten op het gebied van informatieveiligheid, zoals onderzoek en de ontwikkeling van instrumenten om de digitale weerbaarheid van burgers te bevorderen alsmede de doorontwikkeling van het instrument IT-audit en jaarverslag als bouwsteen in de toezicht en verantwoordingssystematiek.

Ook worden er opdrachten verstrekt via het Startup in Residence programma voor het ontwikkelen van de DigiHandig- app met laagdrempelige lesmodules om burgers digitaal vaardiger te maken en om mensen spelenderwijs via een tablet online mediawijs te maken. Verder zijn er opdrachten voor de implementatie van het BSN en DigiD in Caribisch Nederland via het programma Werk aan Uitvoering (WaU).

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

ICTU

ICTU ontvangt vanuit de WaU een bijdrage voor de uitrol van het project NL Design System. Dit betreft het toegankelijk, inclusief en gebruiksvriendelijk maken van websites.

Vanuit de Werk aan Uitvoering middelen wordt een bijdrage voor het DigiToegankelijk Toezichts en Ondersteuningsprogramma (DT TOP) gegeven. Dit project helpt Nederlandse overheidsorganisaties met hun websites en apps om sneller en beter digitaal toegankelijk te worden. Daarnaast wordt een bijdrage gegeven voor de ondersteuning bij programma-activiteiten in het kader van het realiseren van de ambitie en doelstellingen in de Interbestuurlijke Datastrategie en de doorontwikkeling van het Stelsel van Basisregistraties naar een Federatief Data Stelsel.

Bijdrage aan medeoverheden

Gemeenten

Dit betreft een specifieke uitkering aan gemeenten voor het inrichten en het uitvoeren van het praktijkinitiatief Overheidsbrede loketten.

Voor de gezamenlijke ambitie om de digitale overheid in Caribisch Nederland te ontwikkelen, zoals beschreven in de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren, wordt een bijzondere uitkering verstrekt aan de openbare lichamen. Deze uitkering is bedoeld om CIO-offices in te richten en hun eigen digitaliseringsagenda's te ontwikkelen, in lijn met de implementatie van de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) in Caribisch Nederland.

Bijdrage aan agentschappen

Logius

Logius ontvangt in 2025 bijdragen voor de volgende activiteiten: het BSN-Koppelregister; dit betreft een voorziening die het mogelijk maakt om publieke en private authenticatie- en machtigingsmiddelen te gebruiken in het publieke domein, voor DigiToegankelijk.nl; dit betreft de door ontwikkeling van NL Doc. De tool die ervoor zorgt dat PDF’s digitaal toegankelijk omgezet worden naar HTML.

Verder ontvangt Logius bijdragen voor de ondersteuning van activiteiten voor het programma Europese Digitale Identiteit en voor het beheer van Wetten.nl, Overheid.nl, het Register Internetdomeinen van de Overheid en de Staatscourant en het open data portal: www.data.overheid.nl

Diverse bijdragen

Er zijn diverse bijdragen waaronder voor de Data Governance Act (DGA), dit heeft betrekking op het ontwikkelen en beheren van een beveiligde omgeving voor het hergebruik van overheidsinformatie. Daarnaast wordt een bijdrage verstrekt aan de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) voor de uitoefening van haar rol als (toekomstig) toezichthouder voor de sector overheid conform de Europese Netwerk- en Informatiebeveiliging richtlijn (NIB2).

Het Centrum voor Informatiebeveiliging en Privacy ontvangt een bijdrage voor het Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) ondersteuningsprogramma en het Inkoopeisen CyberSecurity-programma (ICO) om de invoering van de BIO en de verhoging van de veiligheid van uitbestedingen te stimuleren.

6.5 Identiteitstelsel

Bijdrage medeoverheden

Gemeenten

Het adresgegeven is belangrijk voor de correcte uitvoering van publieke taken van overheidsdiensten. Het ministerie van BZK heeft met de inwerkingtreding van de wetswijziging BRP op 15 mei 2023 het kwaliteitsinstrument Landelijke Aanpak Adreskwaliteit structureel geborgd. Gemeenten hebben de taak om de adreskwaliteit hoog te houden en risicosignalen te verwerken. Onderdeel van de signaalafhandeling is in vele gevallen een huisbezoek om de feitelijke situatie vast te kunnen stellen.

Gemeenten ontvangen bijdragen via het Gemeentefonds als er naar aanleiding van aanpassingen in de centrale systemen van de Basisregi­stratie Personen aanpassingen gedaan moeten worden in de systemen van gemeenten.

De Nederlandse regering draagt zorg voor de uitgifte van reisdocumenten en het gebruik van DigiD’s voor alle Nederlanders, ook Nederlanders die in het buitenland wonen. Een van de plekken waar Nederlanders die in het buitenland wonen terecht kunnen is de gemeentebalie van Haarlemmermeer op Schiphol. Deze balie wordt deels betaald door de legesinkomsten en deels door bijdragen (exploitatietekort) van de ministeries van Buitenlandse Zaken (BZ) en BZK. De bijdrage voor 2025 bedraagt circa € 0,4 mln. en wordt uitgekeerd aan de gemeente Haarlemmermeer.

Bijdrage aan agentschappen

RvIG

De RvIG ontvangt een bijdrage voor het beheer en onderhoud van de centrale voorzieningen voor de Basisregistratie Personen (BRP) en voor de bevolkingsregistratie in het Caribisch deel van het Koninkrijk.

De kwaliteit van de gegevens is belangrijk voor het goed kunnen uitvoeren van overheidsdienstverlening. Het adresgegeven in de BRP wordt in veel regelingen gebruikt om te bepalen welke rechten en plichten een burger heeft. De RvIG ontvangt daarom een bijdrage voor de Landelijke Aanpak Adreskwaliteit, ter ondersteuning van gemeenten bij het doen van onderzoek naar juistheid van de adresregistratie.

De RvIG ontvangt ook een bijdrage voor het invoeren van het burgerservice­nummer in Caribisch Nederland. Hiervoor worden ICT-systemen aangepast en wordt de implementatie bij de Openbare Lichamen ondersteund.

Daarnaast ontvangt de RvIG een bijdrage voor het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI).

6.7 Hoogwaardige dienstverlening één overheid

Opdrachten

Hoogwaardige dienstverlening

Er worden opdrachten verstrekt om ervoor te zorgen dat altijd een ander kanaal open staat voor mensen die niet digitaal willen of kunnen en dat dienstverleners in hun interactie met mensen zorgen dat zij ondersteuning bieden die passend is voor de doelgroep. Ook wordt invulling gegeven aan een overheidsbrede feedback­ functie waarbij aandacht is voor het ophalen van feedback (offline en online) en het delen, monitoren en terugkoppelen op feedback.

Bijdrage ZBO

ICTU

Vanuit het perspectief van proactieve dienstverlening wordt gewerkt aan het proactief geven van informatie en het proactief aanreiken aan mensen van regelingen waarop ze recht hebben, bijvoorbeeld naar aanleiding van een gebeurtenis in hun leven. Op basis van de verkenning in 2024 kan in 2025 een opdracht worden gegeven tot het realiseren van een Persoonlijk Digitaal Regelingenoverzicht. De ambitie hierbij is een integraal advies te geven over de regelingen waar burgers en ondernemers recht op hebben, op basis van persoonlijke gegevens die al bij de overheid bekend zijn.

ICTU ontvangt een bijdrage om te helpen bij het realiseren van een begrijpelijke, digitaal toegankelijke en gebruikersvriendelijke overheid. Ze ontwikkelen hiervoor onder andere praktische instrumenten waarvan alle publieke dienstverleners gebruik kunnen maken.

Bijdragen aan medeoverheden

Gemeenten

De financiering beoogt een regiefunctie van de gemeenten op hoe het netwerk van lokale (maatschappelijke) organisaties beter kan worden ingezet om de al dan niet tijdelijke kwetsbare burger te ondersteunen.

Bijdragen aan agentschappen

Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG)

In het kader van beter delen van informatie worden wijzigingen doorgevoerd in de Basisregistratie Personen (BRP). De BRP bevat de persoonsgegevens van 26 miljoen mensen, waaronder de ruim 17,5 miljoen inwoners van Nederland. Als onderdeel van de Ontwikkelagenda toekomst BRP wordt gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit van de gegevens en het uitbreiden van de voorzieningen voor de registratie van niet-ingezetenen, waaronder arbeidsmigranten.

Daarnaast ontvangt de RvIG een bijdrage voor de instandhouding van het Meldpunt Fouten in Overheidsregistraties (MFO).

6.8 Generieke Digitale Infrastructuur (GDI)

Opdrachten

Doorontwikkeling en innovatie

In 2025 wordt het vernieuwingsbudget (zie www.pgdi.nl) ingezet voor gezamenlijk beheer, doorontwikkeling en innovatie van de digitale overheid, waaronder de Generieke Digitale Infrastructuur. De bestemming van de beschikbare middelen wordt afgestemd in de Programmeringsraad GDI en in het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid en wordt opgenomen in het programmeringsplan GDI 2025. Het programmeringsplan wordt jaarlijks opgesteld en aangeboden aan de Tweede Kamer.

Om innovatie te stimuleren is 2% van het budget beschikbaar voor nieuwe diensten voor burgers en ondernemers. Hiermee worden partijen uitgedaagd om gezamenlijk tot oplossingen te komen.

Bijdrage aan agentschappen

Logius

Logius ontvangt een jaarlijkse bijdrage voor het beheer en de doorontwikkeling van voorzieningen en functionaliteiten in de GDI, op de domeinen Toegang, Interactie, Gegevensuitwisseling en Infrastructuur.

De besteding van deze bijdragen is nader uitgewerkt in het programmeringsplan GDI 2025 dat aan de Tweede Kamer wordt aangeboden.

Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG)

De RvIG ontvangt een jaarlijkse bijdrage voor de beheervoorziening Burgerser­vicenummer. Deze voorziening zorgt voor het toekennen van een uniek Burgerservicenummer bij inschrijving in de Basisregistratie Personen en het beheer van deze nummers om een efficiënte koppeling tussen burgers en instanties te maken.

Verder ontvangt de RvIG een bijdrage voor het faciliteren van het knooppunt Electronic Identitification And Trust Services (eIDAS). De EU eIDAS-verordening stelt burgers in staat om digitaal zaken te doen met overheidsorganisaties in andere landen met hun eigen nationale inlogmiddel.

Ontvangsten

Centrale financiering Generieke Digitale Infrastructuur

Voor een aantal gebruikers van de Generieke Digitale Infrastructuur is het niet mogelijk om bij te dragen middels begrotingsmutaties, zoals bijvoorbeeld in het geval van waterschappen. Deze bijdragen worden op dit artikel ontvangen door middel van jaarlijkse facturatie. Dit wordt ingezet ter financiering van het beheer van de GDI voorzieningen.