De totale uitgaven stijgen in 2030 ten opzichte van 2025 met 30 miljard euro. Tabel 6 laat per begroting zien hoe de uitgaven op de verschillende beleidsterreinen zich ontwikkelen ten opzichte van elkaar.6 Figuur 5 toont per begroting het verschil tussen 2030 en 2025.
Begroting | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | Verschil 2030-2025 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Zorg | 114 | 116 | 122 | 124 | 126 | 129 | 14 |
Sociale Zekerheid | 108 | 110 | 112 | 113 | 116 | 117 | 10 |
Gemeentefonds en Provinciefonds (incl. Accres) | 50 | 50 | 52 | 52 | 54 | 57 | 7 |
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | 57 | 54 | 56 | 54 | 54 | 54 | ‒ 3 |
Defensie (inclusief Defensiematerieelbegrotingsfonds) | 21 | 24 | 25 | 26 | 26 | 26 | 5 |
Buitenlandse Zaken (inclusief BHO) | 13 | 15 | 18 | 20 | 21 | 22 | 8 |
Justitie en Veiligheid | 17 | 17 | 17 | 17 | 17 | 17 | ‒ 1 |
Infrastructuur en Waterstaat (inclusief Mobiliteitsfonds en Deltafonds) | 14 | 14 | 17 | 15 | 15 | 15 | 1 |
Klimaat en Groene Groei (incl. Klimaatfonds) | 3 | 4 | 3 | 5 | 5 | 6 | 4 |
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening | 9 | 10 | 9 | 9 | 8 | 8 | 0 |
Financiën (exclusief Nationale Schuld) | 13 | 8 | 10 | 9 | 6 | 6 | ‒ 7 |
Economische Zaken (inclusief Nationaal Groeifonds) | 3 | 3 | 3 | 4 | 2 | 3 | 0 |
Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur | 5 | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | ‒ 1 |
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (incl. BES-fonds en Hoge Colleges van Staat) | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | ‒ 2 |
Asiel en Migratie | 6 | 6 | 2 | 2 | 2 | 2 | ‒ 4 |
Algemene Zaken en De Koning | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal | 437 | 440 | 454 | 456 | 459 | 467 | 30 |
Bron: ministerie van Financiën
De zorguitgaven groeien jaar-op-jaar door de verwachte loon- en prijsontwikkelingen en volumefactoren. De belangrijkste oorzaken van de stijgende uitgaven zijn de vergrijzing, de technologische ontwikkeling, hoger zorggebruik door hogere inkomens, stijgende lonen door de krappe arbeidsmarkt en de achterblijvende arbeidsproductiviteit in de zorg. Vanaf 2027 wordt het eigen risico verlaagd naar 165 euro en getrancheerd op 50 euro per behandeling in de medisch-specialistische zorg. Dit leidt tot een stijging van de netto zorguitgaven van 4,1 miljard euro in 2027 tot 4,6 miljard euro in 2030.
De uitgaven voor sociale zekerheid nemen toe met circa 10 miljard euro tussen 2025 en 2030. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de verwachte stijging van de uitgaven aan de Algemene Ouderdomswet (5,3 miljard euro) als gevolg van de vergrijzing en de verwachte hogere uitgaven aan de Kinderopvangtoeslag (2,6 miljard euro). Deze hogere uitgaven hangen samen met de voorgenomen invoering van een nieuw kinderopvangstelsel per 2029.
De uitgaven voor Buitenlandse Zaken en Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp nemen toe met circa 8 miljard euro tussen 2025 en 2030. Dit wordt deels verklaard door lagere uitgaven in de EU-begroting in 2025 en Nederlandse ontvangsten uit het coronaherstelfonds in 2025. Daarnaast is de raming van de EU-afdrachten geactualiseerd op basis van de laatste economische verwachtingen en geldt vanaf 2028 de raming van het nieuwe Meerjarige Financiële Kader (MFK).
De uitgaven aan Defensie nemen toe met circa 5 miljard euro tussen 2025 en 2030. Dit komt doordat de uitgaven aan Defensie zijn gekoppeld aan 2% van het bbp en het kabinet aanvullend structureel 0,7 miljard euro beschikbaar stelt.
De begroting van het ministerie van Financiën daalt met 7 miljard euro. Dat komt door het feit dat de Hersteloperatie Toeslagen een tijdelijk karakter heeft.
De begroting van Asiel en Migratie daalt met ongeveer 4 miljard euro. Dit komt ten eerste doordat in 2025 en 2026 incidenteel budget beschikbaar gesteld is voor de meerkosten van crisisnoodopvang. Ten tweede heeft het kabinet in het hoofdlijnenakkoord de al aflopende uitgaven aan asiel met aanvullend structureel circa 1 miljard euro verlaagd, gekoppeld aan een maatregelenpakket om de asielinstroom fors te verlagen. Bij deze Voorjaarsnota stelt het kabinet structureel 374 miljoen euro beschikbaar voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) om asielaanvragen te kunnen blijven afhandelen.
Figuur 5 Verschil begrotingstotaal 2030 ten opzichte van 2025 (Bedragen in miljarden euro)
Bron: ministerie van Financiën