Omschrijving van de samenhang in het beleid
Op dit artikel worden de producten op het gebied van Spoorwegen verantwoord.
Het productartikel Spoorwegen is gerelateerd aan de beleidsdoelstellingen en beleidsinstrumenten zoals beschreven in de begroting 2011 van IenM (XII) bij beleidsartikelen:
-
– artikel 32: Bereiken van een optimale veiligheid in of als gevolg van mobiliteit;
-
– artikel 34: Betrouwbare netwerken en voorspelbare reistijd;
-
– artikel 35: Mainports en logistiek; en
-
– artikel 36: Bewaken, waarborgen en verbeteren van kwaliteit leefomgeving.
| 13. Spoorwegen | Verschil aanpassing bekostiging RWS ij VJN* | Verschil a.g.v. uitvoering | Slotwetmutaties 2011** | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Realisatie | Begroting | verschil | |||||||||
| 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | 2011 | |||
| Verplichtingen | 1 813 743 | 1 765 610 | 771 360 | 2 538 710 | 2 017 923 | 2 563 527 | – 545 604 | – 545 604 | – 559 214 | ||
| Uitgaven | 2 026 541 | 1 835 464 | 2 077 325 | 2 645 273 | 2 670 403 | 2 453 026 | 217 377 | 217 377 | 151 361 | ||
| 13.02 Onderhoud en vervanging | 1 367 359 | 1 174 475 | 1 410 334 | 1 689 994 | 1 797 911 | 1 459 863 | 338 048 | 338 048 | 142 485 | ||
| 13.02.01 Regulier onderhoud | 616 531 | 332 986 | 818 987 | 894 536 | 989 946 | 620 373 | 369 573 | 369 573 | 201 467 | ||
| 13.02.02 Grote onderhoudsprojecten | 412 750 | 488 178 | 383 168 | 490 667 | 398 608 | 468 124 | – 69 516 | – 69 516 | 16 489 | ||
| 13.02.03 Rentelasten | 119 336 | 121 733 | 124 150 | 70 210 | 146 956 | 46 570 | 100 386 | 100 386 | – 68 382 | ||
| 13.02.04 Betuweroute | 27 846 | 20 624 | 39 068 | 77 565 | 59 262 | 37 589 | 21 673 | 21 673 | 1 451 | ||
| 13.02.05 Kleine infra en overige projecten | 190 896 | 210 954 | 44 961 | 157 016 | 203 139 | 287 207 | – 84 068 | – 84 068 | – 8 540 | ||
| 13.03 Aanleg | 507 215 | 512 914 | 516 059 | 794 285 | 719 050 | 801 262 | – 82 212 | – 82 212 | 2 242 | ||
| 13.03.01 Real.progr.personenvervoer | 470 440 | 479 183 | 490 627 | 772 352 | 701 011 | 778 353 | – 77 342 | – 77 342 | 2 247 | ||
| 13.03.02 Real.progr.goederenvervoer | 36 775 | 33 731 | 25 432 | 21 933 | 18 039 | 22 909 | – 4 870 | – 4 870 | – 5 | ||
| 13.04 Geintegreerde contractvormen/PPS | 145 896 | 145 172 | 133 760 | 121 510 | 125 768 | 140 179 | – 14 411 | – 14 411 | 768 | ||
| 13.05 Verkenningen en planstudies | 6 071 | 2 903 | 17 172 | 39 484 | 27 674 | 51 722 | – 24 048 | – 24 048 | 5 866 | ||
| 13.05.01 Planstudieprogr. personenvervoer | 5 469 | 2 805 | 16 424 | 28 462 | 27 360 | 45 705 | – 18 345 | – 18 345 | 5 866 | ||
| 13.05.02 Planstudieprogr. goederenvervoer | 602 | 98 | 748 | 11 022 | 314 | 6 017 | – 5 703 | – 5 703 | 0 | ||
| 13.05.03 Verkenningenprogramma | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Van totale uitgaven: | |||||||||||
| – Apparaatsuitgaven | 2 090 | 1 740 | 2 651 | 2 408 | 1 721 | 500 | 1 221 | ||||
| – ApparaatskostenProRail aanleg | 79 185 | 0 | |||||||||
| – Restant | 1 945 265 | 1 833 724 | 2 074 674 | 2 642 865 | 2 668 682 | 2 452 526 | 216 156 | ||||
| 13.09 Ontvangsten | 30 666 | 24 869 | 184 255 | 15 848 | 144 781 | 29 000 | 115 781 | 115 781 | 101 061 | ||
| – HSA | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| – Overig | 30 666 | 24 869 | 184 255 | 5 848 | 144 781 | 29 000 | 115 781 | 115 781 | 101 061 | ||
| – Mandje spoor | 10 000 | 0 | 0 | 0 |
De mutaties in de kolom «Verschil aanpassing bekostiging mutatie VJN» hebben betrekking op de bij VJN 2011 doorgevoerde herijking bekostiging RWS. Voor een nadere toelichting op deze mutaties verwijs ik u naar de leeswijzer bij dit jaarverslag en naar mijn brieven van resp. 8 juni 2010, 10 januari 2011 en 3 maart 2011 (resp. Kamerstukken II, 2009–2010, 30 873, nr. 3 , 2010–2011, 30 119, nr. 4 nr. 5 alsmede de Lijst van vragen en antoorden dd 27 april 2011, Kamerstukken II, 2010–2011, 30 119, nr. 6.
Conform het gestelde in de leeswijzer bij dit jaarverslag, wordt voor toelichtingen op de verschillen in de kolom Slotwetmutaties 2011, verwezen naar de slotwet IF welke gelijktijdig met het jaarverslag aan de Kamer is aangeboden.
Op onderhoud en vervanging is € 338 mln. meer uitgegeven dan begroot. De belangrijkste oorzaken zijn:
– Schuldreductie (€ 155 mln.): het ministerie van Financiën heeft de verkoopopbrengst van Strukton (NS) beschikbaar gesteld voor schuldreductie bij ProRail;
– Desaldering betalingen en ontvangsten (€ 111 mln.): onderdeel van de subsidievaststelling en -wijziging voor 2010 en 2011 betreft de administratieve verwerking van de door ProRail betaalde boeterente aan het ministerie van Financiën in verband met de schuldreducties in 2010 en 2011 (€ 86 mln.). Deze verwerking is budgettair neutraal maar leidt in de verantwoording tot hogere uitgaven (13.02) en hogere ontvangsten (13.09). Daarnaast is een deel van de verleende subsidie voor 2009 (€ 25 mln.) in 2011 door ProRail terugbetaald aan IenM welke is ingezet ter dekking van de subsidie voor 2011;
– De toevoeging van loon- en prijscompensatie 2011 (€ 30 mln.);
– Een hogere subsidieaanvraag van ProRail voor 2011 dan begroot (€ 42 mln.). Dit wordt voor het grootste deel (€ 37,5 mln.) veroorzaakt doordat met amendement Slob (TK 32 500 A, nr. 65) in het kasjaar 2011 de middelen voor reistijdverbetering zijn overgeheveld naar het aanlegprogramma, terwijl deze middelen in de planning voor onderhoud en vervanging pas in de jaren ná 2011 waren opgenomen.
De lagere realisatie wordt veroorzaakt door de lagere marktrente. In het IP-contract is gerekend met een voorcalculatorische rentestand, die jaarlijks wordt aangepast aan de vigerende rentestand.
De lagere realisatie op deze operationele doelstelling wordt voornamelijk veroorzaakt doordat:
– de start van de planuitwerkingsfase PHS heeft meer tijd in beslag heeft genomen dan verwacht;
– met betrekking tot de Zuidas de onderlinge verrekeningen en declaraties van deelnemende partijen meer tijd vergen dan voorzien;
– twee planstudies binnen OV SAAL zijn goedkoper uitgevallen dan oorspronkelijk geraamd. Bij 3 andere planstudies is sprake van vertraging onder andere vanwege de koppeling aan de besluitvorming OV SAAL lange termijn en herdefiniëring vanwege «Kort Volgen»;
– de planstudie Driebergen – Zeist nog niet geheel is afgerond. Het indienen van de beschikkingsaanvraag, op basis waarvan een declaratie kan worden ingediend, verschuift hierdoor naar 2012. Voorts is door wisselingen bij de stakeholders (onder meer gemeente) extra afstemming met betrekking tot heroverweging van het ontwerp nodig geweest. Hierdoor kan de beschikkingsaanvraag pas in 2012 worden ingediend en verschuiven de hiermee samenhangende geplande uitgaven voor de planstudie Bunnik.
De per saldo gerealiseerde hogere ontvangsten hebben enerzijds betrekking op een afrekening van de subsidie aan ProRail over de periode 2009/2010 en anderzijds op in de begroting voor 2011 geraamde ontvangsten van lagere overheden die pas in 2012 zullen worden ontvangen(zie ook toelichting onder punt 1.)
Overeenkomstig het gestelde in de leeswijzer en conform mijn eerdere toezegging aan de Kamer met betrekking tot meer transparantie te betrachten, is hieronder een gespecificeerd overzicht opgenomen van alle in het verslagjaar aangebrachte mutaties op dit begrotingsartikel. Deze zijn voorzien van een toelichting.
| Categorie | artikel 13.02 | artikel 13.03 | artikel 13.04 | artikel 13.05 | Uitgaven | artikel 13.09 | Saldo | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ontwerpbegroting 2011 | 1 497 363 | 748 762 | 140 179 | 49 374 | 2 435 678 | – 29 000 | 2 406 678 | ||
| Desalderingen FES (NvW) | Intensivering/Extensivering | 15 000 | 2 348 | 17 348 | 17 348 | ||||
| Begroting 2011 | 1 497 363 | 763 762 | 140 179 | 51 722 | 2 453 026 | – 29 000 | 2 424 026 | ||
| Overboekingen binnen artikel 13 Spoorwegen | Neutraal | – 37 500 | 37 500 | 0 | 0 | ||||
| Taakstellingen | Intensivering/Extensivering | – 2 727 | – 2 727 | – 2 727 | |||||
| Saldo 2010 | Intertemporeel | 21 120 | – 62 007 | 21 954 | 9 477 | – 9 456 | – 1 928 | – 11 384 | |
| Mutaties voorjaarsnota 2011 | – 19 107 | – 24 507 | 21 954 | 9 477 | – 12 183 | – 1 928 | – 14 111 | ||
| Stand eerste suppletoire wet 2011 | 1 478 256 | 739 255 | 162 133 | 61 199 | 2 440 843 | – 30 928 | 2 409 915 | ||
| Overboekingen binnen artikel 13 Spoorwegen | Technisch | – 3 293 | 105 715 | – 102 422 | 0 | 0 | 0 | ||
| Overboekingen binnen artikel 13 Spoorwegen | Neutraal | 3 775 | 8 979 | 12 754 | – 12 754 | 0 | |||
| Overboeking van/naar art 14 Regionaal, lokale infrastructuur | Intensivering/Extensivering | 1 630 | – 1 600 | 30 | 30 | ||||
| Overboeking van/naar art 17 Megaprojecten verkeer en vervoer | Intensivering/Extensivering | – 37 000 | – 37 000 | – 37 000 | |||||
| Overboeking van/naar art 18 Overige | Intensivering/Extensivering | – 3 500 | – 3 500 | – 3 500 | |||||
| Loon- en prijsbijstelling | Intensivering/Extensivering | 30 256 | 40 | 34 | 30 330 | 30 330 | |||
| Overboeking naar Hfdst XII art 39 BDU | Intensivering/Extensivering | – 4 657 | – 578 | – 5 235 | – 5 235 | ||||
| Overboeking naar Hfdst XII art 34 Betrouwbare netwerken | Intensivering/Extensivering | – 4 250 | – 4 250 | – 4 250 | |||||
| Overboeking naar Hfdst XII art 35 Mainports en logistiek | Intensivering/Extensivering | – 300 | – 300 | – 300 | |||||
| Kasschuiven | Intertemporeel | 32 064 | – 112 866 | – 25 000 | 105 802 | 0 | 0 | ||
| Mutaties miljoenennota 2012 | 58 145 | – 42 481 | – 25 000 | 2 165 | – 7 171 | – 12 754 | – 19 925 | ||
| Stand ontwerpbegroting 2012 | 1 536 401 | 696 774 | 137 133 | 63 364 | 2 433 672 | – 43 682 | 2 389 990 | ||
| Overboekingen binnen artikel 13 Spoorwegen | Technisch | – 2 995 | 2 995 | 0 | 0 | ||||
| Overboekingen binnen artikel 13 Spoorwegen | Neutraal | 38 | 38 | – 38 | 0 | ||||
| Overboeking van/naar art 14 Regionaal, lokale infrastructuur | Intensivering/Extensivering | 23 | 23 | 23 | |||||
| Overboeking van/naar andere departementen | Intensivering/Extensivering | 3 500 | 3 500 | 3 500 | |||||
| Schuldreductie ProRail (dividend van NS inzake Strukton) | Intensivering/Extensivering | 152 428 | 152 428 | 152 428 | |||||
| Saldo 2011 | Intertemporeel | – 33 403 | 19 506 | – 12 133 | – 44 589 | – 70 619 | – 70 619 | ||
| Mutaties najaarsnota 2011 | 119 025 | 20 034 | – 12 133 | – 41 556 | 85 370 | – 38 | 85 332 | ||
| Stand tweede suppletoire wet 2011 | 1 655 426 | 716 808 | 125 000 | 21 808 | 2 519 042 | – 43 720 | 2 475 322 | ||
| Overboekingen binnen artikel 13 Spoorwegen | Technisch | 86 217 | 1 964 | – 1 964 | 86 217 | – 86 217 | 0 | ||
| Overboekingen binnen artikel 13 Spoorwegen | Neutraal | 24 753 | 24 753 | – 24 753 | 0 | ||||
| Saldo 2011 | Intertemporeel | 31 515 | 278 | 768 | 7 830 | 40 391 | 9 909 | 50 300 | |
| Mutaties slotwet 2011 | 142 485 | 2 242 | 768 | 5 866 | 151 361 | – 101 061 | 50 300 | ||
| Realisatie 2011 | 1 797 911 | 719 050 | 125 768 | 27 674 | 2 670 403 | – 144 781 | 2 525 622 | ||
| Desaldering uitgaven – ontvangsten | – 110 970 | – 2 990 | 0 | 0 | – 113 960 | 113 960 | 0 | ||
| Per saldo betaald en ontvangen | 1 686 941 | 716 060 | 125 768 | 27 674 | 2 556 443 | – 30 821 | 2 525 622 |
In het Regeerakkoord is aangegeven dat de belegde ruimte in het Fonds Economische Structuurversterking (FES) op het gebied van Verkeer en Vervoer, Ruimtelijk Ordening, Milieu en Duurzaamheid en Kennis/Innovatie wordt overgeheveld naar het Infrastructuurfonds respectievelijk de departementale begrotingen. De FES-begroting voor de jaren 2011 en volgende jaren is leeg geboekt. Dit betekent dat FES-financiering via het ontvangstenartikel IF19.10 is vervallen en is omgezet in financiering uit de algemene middelen (IF19.09).
Dit betreft het amendement van het lid Slob c.s. (Tweede Kamer, 2010–2011, 32 500 A, nr. 65) waarbij € 37,5 mln. is overgeboekt van het project «reistijdverbetering» (artikel 13.02) naar het project «pilot ERTMS» (artikel 13.03).
In verband met de fase overgang van aanlegprojecten is € 102,4 mln. overgeboekt van artikel 13.05 (planstudie) naar 13.03 (realisatie). Daarnaast zijn de projecten «wachtsporen Meppel» en «pilot ERTMS» overgebracht van 13.02 (onderhoud) naar 13.03 (aanleg realisatie).
De verwachte hogere ontvangsten spoor voor 2011 (€ 12,8 mln.) zijn voor € 9 mln. toegevoegd aan de budgettaire ruimte op artikel 13.05 (planstudie) en zijn voor € 3,8 mln. ingezet voor de hogere uitgaven op beheer en onderhoud. Deze uitgaven hebben voor € 2,5 mln. betrekking op de uitgaven bedrijfsbrandweer Kijfhoek en voor ruim € 1 mln. op de uitgaven voor de MER-evaluatie Betuweroute.
De overboekingen tussen artikel 13 en 14 hebben betrekking op de projecten Groningen-Leeuwarden en Erasmuslijn.
De overboeking naar artikel 17 heeft betrekking op de EMC-problematiek HSL-Zuid (voor verdere toelichting zie de verdiepingsbijlage bij de ontwerpbegroting 2012).
Dit betreft een overboeking van OV-SAAL (Openbaar Vervoer Schiphol – Amsterdam – Almere – Lelystad) ten behoeve van RRAAM (Rijk – Regioprogramma Amsterdam – Almere – Markermeer).
Het gaat om de overboeking van verschillende projecten, waarvan de betaalbaarstelling via de BDU zal verlopen. Het betreft BDU projecten in het kader van het Actieplan groei op het spoor en de lijn Hengelo-Bad Bentheim.
Dit betreft een overheveling naar de begroting van HXII (artikel 34 Betrouwbare netwerken) in verband met spoorse problematiek.
Dit betreft een overboeking naar artikel 35 in de begroting van HXII ten behoeve van het European Rail Traffic Management System (ERTMS)
Middels kasschuiven binnen artikel 13 zijn de beschikbare middelen weer in evenwicht gebracht met de benodigde middelen voor 2011. De verhoging voor beheer en onderhoud hangt voornamelijk samen met het amendement Slob waarbij de middelen voor de pilot ERTMS in het kasjaar 2011 zijn overgeboekt, terwijl in de planning deze middelen in de jaren na 2011 waren voorzien. De verlaging van artikel 13.04 hangt samen met de rentemeevallers beschikbaarheidsvergoeding HSL-Zuid. De verhoging en verlaging voor aanlegprojecten hangen voornamelijk samen met de fase-overgang van projecten, zoals toegelicht onder punt 5.
Uit de opbrengst van de verkoop van Strukton is door het ministerie van Financiën een bedrag van € 154,6 mln. beschikbaar gesteld voor de aflossingen van de leningen van ProRail. Anderzijds is de rentevrijval door deze oplossing ad € 2,2 mln. ten gunste van de algemene middelen gebracht.
Dit betreft enerzijds een correctie op de overboeking zoals genoemd onder punt 5 (€ 2 mln.) en anderzijds de technische verwerking van de desaldering van betalingen en ontvangsten met betrekking tot de boeterente op de schuldreducties in 2010 en 2011 (€ 86 miljoen).