Stimuleren van een goede kwaliteit van de gebouwde omgeving op de aspecten duurzaamheid, energiezuinigheid, veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid en toegankelijkheid.

Met het oog op de doelen binnen dit beleidsartikel is de inzet van burgers, instellingen, bedrijven en de gehele overheid noodzakelijk. In het kader van het Klimaatakkoord wordt met partijen gesproken over de noodzakelijke acties en te nemen maatregelen. Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen zijn gestart met het Interbestuurlijke Programma (IBP) van 2018 en een gezamenlijke agenda. Het belangrijkste doel van het IBP is een optimale samenwerking tussen de overheden, zodat er rond belangrijke maatschappelijke opgaven een meer gezamenlijke aanpak tot stand komt. De Minister van BZK heeft hierbij een stimulerende en regisserende rol.

Stimuleren

Op basis van artikel 120 van de Woningwet (Wonw), hoofdstuk 4 van de Wet milieubeheer (Wm) en de Kadasterwet is de Minister van BZK verantwoordelijk voor het stimuleren van energiebesparing en reductie van CO-uitstoot in de gebouwde omgeving. De Minister van BZK geeft invulling aan deze verantwoordelijkheid door kaderstelling (wet- en regelgeving), het uitvoeren van de acties van het Energieakkoord en het Klimaatakkoord waar het Rijk verantwoordelijk voor is, ondersteuning van innovatie (onder andere door middel van subsidies) en monitoring. De Minister van BZK stimuleert energietransitie in de gebouwde omgeving met verschillende (subsidie)instrumenten, afspraken en ondersteuningsmaatregelen.

Regisseren

Op basis van de artikel 2 van de Wonw is de Minister van BZK verantwoordelijk voor het opstellen en het beheer van de bouwregelgeving en stelselverantwoordelijk voor het borgen van de bouwkwaliteit. Op grond van deze verantwoordelijkheid worden in ieder geval regels gesteld over het bouwen van nieuwe bouwwerken, de staat van bestaande bouwwerken en het gebruiken en slopen van bouwwerken. Deze regels worden gesteld vanuit het oogpunt van veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid of milieu. Door naleving van deze regels is de minimumkwaliteit van bouwwerken gewaarborgd. Toezicht en handhaving hierop berust bij gemeenten.

Doorrekening effecten nationale Klimaat- en energiebeleid

In de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) van 2021, gerealiseerd door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), wordt jaarlijks de ontwikkeling van de broeikasgasemissies in Nederland tot en met 2030 beschreven. Uit de analyse blijkt dat de totale uitstoot in de gebouwde omgeving daalt van 29,7 megaton (Mt) CO₂-equivalenten per jaar in 2000, naar 21,6 Mt in 2020, en verder naar 18,9 Mt in 2030 in de raming met vastgesteld en voorgenomen beleid. In de KEV van 2022 wordt opnieuw gekeken naar het doelbereik van het door het Kabinet geagendeerde beleid. Hierin worden ook de maatregelen uit het coalitieakkoord van het nieuwe Kabinet doorberekend en het effect hiervan op de totale uitstoot in 2030.

In het kader van het Urgenda-vonnis is op basis van de voorlopige cijfers uit de KEV 2021, uitgesproken dat de emissiereductie in Nederland in 2020 25% lager ligt dan in 1990 (zie Klimaatnota 2021: 32813, nr. 901). Het CBS heeft begin 2022 geconcludeerd op basis van de definitieve cijfers uit de emissieregistratie dat de uitstoot van broeikasgassen 25,5% lager was (https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2022/06/urgenda-doel-uitstoot-broeikasgassen-in-2020-gehaald). De emissiereductie voldoet daarmee aan het Urgenda-doel.

Uitvoering Klimaatakkoord gebouwde omgeving

• – In het Klimaatakkoord is afgesproken om een Standaard voor woningisolatie te ontwikkelen. Deze is in 2021 vastgesteld (Kamerstukken II 2020/21, 30196, nr. 749). Hiermee krijgen gebouweigenaren een referentie voor wat als goede en toekomstvaste woningisolatie kan worden beschouwd.

• – Het wetsvoorstel ''Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie'' is in 2021 in consultatie gegaan. Dit wetsvoorstel biedt gemeenten de mogelijkheid om te regelen welke wijken op termijn overstappen op een duurzaam alternatief voor aardgas. Het wetsvoorstel vloeit voort uit afspraken die in het Klimaatakkoord hierover zijn gemaakt.

• – Sinds 2021 maakt de Energiebespaarhypotheek het voor mensen zonder leenruimte (zij hebben bijvoorbeeld hun maximale leenruimte al gebruikt of door een BKR-registratie), mogelijk om verduurzamingsmaatregelen te financieren, wanneer deze uitgevoerd worden in het kader van gemeentelijke wijkaanpakken.

• – In 2021 zijn via de Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH) aanvragen ingediend om circa 8.000 bestaande woningen van het aardgas af te halen. De SAH kan worden ingezet om woningen op een warmtenet aan te sluiten en/of het kookgas in de woning te verwijderen. In totaal is er, sinds de openstelling van de regeling in 2019, circa € 86,8 mln. subsidie verleend. Hiermee kunnen ongeveer 35.000 bestaande woningen aardgasvrij gemaakt worden.

• – In 2021 is een start gemaakt met een herziening van het programma de Renovatieversneller. De eerste tender voor de regeling Renovatieversneller is in 2020 opengesteld, maar deze bleek onvoldoende aan te sluiten bij de behoefte van de doelgroep.

• – In het kader van de meerjarige missiegedreven innovatieprogramma’s (MMIP’s) zijn in 2021 via het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) weer innovatiesubsidies opengesteld. Deze ondersteunen de ontwikkeling van een verbeterd en betaalbaar verduurzamingsaanbod voor bewoners en eigenaren. Het betreft de Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)-regeling die Research & Development-investeringen door grootschalige samenwerkingsverbanden van marktpartijen en kennisinstellingen ondersteunt en de Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie (DEI +) aardgasvrij gericht op pilots- en demonstratieprojecten.

• – In de Regionale Energie Strategieën (RES) worden afspraken uitgewerkt over verduurzaming van de energie- en warmtevoorziening. De 30 RES-regio’s hebben in de zomer de RES 1.0 opgeleverd. Het Nationaal Programma RES (NP RES) ondersteunt de regio’s hierbij. Het doel van 35 TWh in 2030 is binnen bereik op basis van de RES 1.0 (Kamerstukken II 2021/22, 32813, nr. 956).

Urgenda

Programma aardgasvrije wijken

Het in 2018 gestarte Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) is in 2021 voortgezet. Inmiddels zijn er 50 proeftuinen. In 2021 is de derde en laatste uitvraag voor proeftuinen verzonden. Hierop hebben 47 gemeenten een aanvraag ingediend. In deze derde ronde ligt meer nadruk op stapsgewijze oplossingen met een groot CO₂-besparingspotentieel. Net als in 2020 is de voortgangsrapportage PAW inclusief de resultaten van de uitgevoerde monitor aan de Kamer gezonden (Kamerstukken II 2020/21, 32847, nr. 739). Daarnaast is in 2021 in het licht van de leerdoelstelling van het PAW een bewonerstevredenheidonderzoek uitgevoerd en aan de Kamer gezonden (Kamerstuk II 2020/21, 32847, nr. 760). Het betreft een eerste meting onder zeven proeftuinen.

Ontzorging van gebouweigenaren

In 2021 is gewerkt aan de ontwikkeling van het platform www.verbeterjehuis.nl. Dit heeft geleid tot afronding van de Europese aanbestedingsprocedure. Naar verwachting zal in september 2022 het platform gereed zijn (Kamerstukken II 2021/22, 30196, nr. 770). Met het platform wordt invulling gegeven aan de afspraken in het klimaatakkoord over het lanceren van een landelijk digitaal platform voor gebouweigenaren voor verduurzaming. Parallel zijn de inspanningen om de markt voor ontzorgingsdiensten voor particuliere woningeigenaren te ontwikkelen voortgezet. Op vele plekken in Nederland zijn in samenwerking tussen gemeenten, energieloketten, financiers en aanbieders van energiebesparende maatregelen ontzorgingsinitiatieven in ontwikkeling. Er is een overzicht van deze initiatieven gemaakt en er is een praktijkgemeenschap waarin ontzorgingsinitiatieven kennis en ervaring uitwisselen om hun dienstverlening te verbeteren (Kamerstukken II 2021/22, 32813, nr. 570).

Verduurzamen utiliteitsbouw commercieel en maatschappelijk vastgoed

Het streven om de eindnorm utiliteitsbouw 2050 in 2021 bekend te maken, is niet gehaald. Het onderzoek naar de beoogde norm is afgerond en geeft een beeld waarbij de norm voor de bestaande bouw bijna of geheel gelijk is aan de huidige nieuwbouwnorm. Publiceren is alleen nog niet mogelijk, omdat de aanvullende onderzoeken naar impact op de kosten en andere impacts nog niet gereed zijn. We streven naar publicatie in 2022 en inwerkingtreding op 1 juli 2023.

In 2021 is de Specifieke Uitkering Ventilatie in Scholen (SUVIS)-regeling voor onderwijsgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs geopend, overtekend, gesloten en weer opnieuw geopend, naar aanleiding van de motie Westerveld Kuiken (Kamerstukken II 2020/21, 25295, nr. 1368). De Urgenda-middelen die in het kader van het doorbouwplan beschikbaar waren voor verduurzaming van maatschappelijk vastgoed zijn toegevoegd aan de eerste tranche van deze regeling. De cofinanciering door de gemeenten of schoolbestuur van 70% blijkt een obstakel, ondanks de overtekening. Om uitvoering te geven aan de motie Westerveld Kuiken is aanvullend € 100 mln. beschikbaar gesteld. Deze € 100 mln. is afkomstig van de gereserveerde middelen voor het verbeteren van ventilatie op scholen van 2023. De middelen zijn deels ingezet om de overtekende aanvragen in de eerste tranche te beoordelen en te beschikken. Het overige budget is ingezet om de tweede tranche van de SUVIS-regeling opnieuw open te stellen (Stcrt. 2021, 39783).

In 2021 is de Subsidieregeling Verduurzaming MKB geopend (Stcrt. 2021, 35913). Deze regeling van € 30 mln. voor advies en begeleiding, is vrijgemaakt in het kader van de Urgenda Klimaatzaak, om zo ook kleine ondernemers te stimuleren energiebesparende maatregelen te nemen.

De harmonisatie van wet- en regelgeving is op enkele onderdelen voorbereid tot wijziging van wetgeving. De actualisatie van de energiebesparingsplicht in 2021 is aangegrepen om eerste reeks voorstellen te doen, zoals het in lijn brengen met de Bouwbesluiteisen en het verwijderen van de energielabelplicht voor de industriefunctie. De internetconsultatie is op 15 december gesloten. In 2022 zal een handhavingsstrategie worden ontwikkeld, in 2021 is hiermee gestart.

In 2021 zijn vastgoedeigenaren van kantoren per brief geïnformeerd over de aankomende verplichting voor energielabel C in 2023. De bevoegde gezagen zijn geïnformeerd over de vergoeding van de handhavingslasten en hun taak als toezichthouder op deze verplichting. Aan Rijkswaterstaat is een bijdrage verstrekt voor het opstellen van een handhavingsprotocol voor het bevoegd gezag.

Kleine maatschappelijk vastgoedeigenaren worden via een provinciaal Ontzorgingsprogramma ontzorgd bij de verduurzaming van gebouwen (Stcrt. 2020, nr. 50645). In 2021 hebben alle provincies adviseurs aangetrokken en zijn de provincies begonnen met het adviseren van de eigenaren. Het programma loopt door in 2022 en 2023.

Circulair bouwen

Op 1 juli 2021 is de milieuprestatie-eis voor nieuwe woningen in de bouwregelgeving scherper gesteld, van 1,0 naar 0,8 (Stb. 2021, 147). Dit is een half jaar later dan de toegezegde datum van 1 januari 2021. De reden voor deze latere inwerkingtreding had geen relatie met de betreffende maatregel. Dit is een eerste stap naar de halvering van de eis uiterlijk in 2030. De Minister van BZK heeft aan de Tweede Kamer toegezegd te verkennen of de halvering van de eis kan worden versneld naar uiterlijk 2025 (Kamerstukken II 2021/22, 32847, nr. 825, Verslag van een schriftelijk overleg). In het najaar van 2021 is onderzoek gestart naar de bepaling van de waardering van CO₂-opslag in biobased materialen. Dit is gestart naar aanleiding van vragen van de Tweede Kamer (Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 1528).

Bouwregelgeving

In 2021 zijn diverse wijzigingen van het Bouwbesluit en Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) in werking getreden of in procedure gebracht. In het Bouwbesluit zijn nieuwe eisen gaan gelden voor onder andere toegankelijkheid en brand- en vluchtveiligheid (Stb. 2021, 147). Het Besluit Bouwwerken leefomgeving, dat naar verwachting in juli 2022 in werking treedt, is uitgebreid met een reductieplicht van stikstofemissies voor bouw- en sloopactiviteiten (Stb. 2021, 287). Het Bouwbesluit en het Bbl zijn verder gewijzigd in verband met hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie (Stb. 2021, 658). 

Daarnaast zijn een aantal voorstellen tot wijziging in procedure gebracht, waaronder een voorstel dat gemeenten een maatwerkbevoegdheid geeft om duurzame daken op bestaande en nieuw te bouwen gebouwen met een industriefunctie te verplichten (Kamerstukken II, 2021/22, 33118, nr. 200). Een voorstel ten aanzien van brandveiligheid van parkeergarages en laadpalen in parkeergarages is in consultatie gebracht (https://www.internetconsultatie.nl/verzamelwijzigingbbl2021). Tevens is gewerkt aan het verduidelijken van het wettelijk kader voor onder andere de bouwregelgeving ter uitwerking van onderdelen van het Klimaatakkoord. Zo is het wetsvoorstel gemeentelijke instrumenten in consultatie gebracht dat gemeenten de mogelijkheid biedt om te regelen welke wijken op termijn overstappen op een duurzaam alternatief voor aardgas (https://www.internetconsultatie.nl/wgiw/b1)

Stelsel certificeringwerkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties

In het op 1 oktober 2020 in werking getreden wettelijk stelsel voor werkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties (Stb. 2020, 354) is er vanuit gegaan dat bedrijven vanaf 1 april 2022 gecertificeerd moeten zijn om deze installaties (nog) te mogen plaatsen, onderhouden en repareren en dat de instellingen die deze bedrijven certificeren per 1 april 2022 daarvoor door de Raad voor Accreditatie zijn geaccrediteerd. Op 13 oktober 2021 is de Tweede Kamer bericht dat de datum 1 april 2022 niet meer haalbaar is omdat het opstellen en aanwijzen van certificatieschema’s meer tijd vergt dan bij de inwerkingtreding van het stelsel was voorzien (Kamerstukken II 2020/21, 32757, nr. 183). In overleg met partijen is de datum van 1 april 2022 daarom nader vastgesteld op 1 januari 2023. Deze aanpassing is op 22 november 2021 in het Staatsblad gepubliceerd (Stb. 2021, 555).

Nieuwe bepalingsmethode energieprestatie

Per 1 januari 2021 is de nieuwe bepalingsmethode voor de energieprestatie van gebouwen, de NTA 8800, van kracht geworden en het nieuwe uitgebreidere energielabel met meer informatie over de energieprestatie van het gebouw en de aanwezige isolatie en installaties. De nieuwe bepalingsmethode (NTA 8800) heeft in 2021 geleid tot 372.775 geregistreerde energielabels en 49.713 vergunningaanvragen. Wel zijn - conform de verwachting van een compleet nieuwe systematiek - een aantal ommissies en interpretaties geconstateerd in de nieuwe bepalingsmethode. Deze zijn in 2021 verbeterd en hebben uiteindelijk geleid tot de publicatie van een gewijzigde NTA 8800 per begin 2022. Energieadviseurs moesten tijdig worden opgeleid en geëxamineerd om de vraag naar energielabels aan te kunnen. Vanwege coronabeperkingen en het tekort aan energieadviseurs is een tijdelijke overgangsregeling voor vakbekwaamheid ingevoerd (tot 1 november 2021) en is de handhaving op de advertentieplicht opgeschort (tot 1 januari 2022). Met het aflopen van de overgangsregeling per 1 november 2021 is het boetebedrag voor het niet voldoen aan de labelplicht bij de oplevering en verkoop van een woning vervolgens opgehoogd (Kamerstukken II 2021/22, 30196 nr. 771).

Daarnaast zijn in 2021 de Standaard voor woningisolatie en de streefwaarden aan het energielabel toegevoegd, is een marktconsultatie uitgevoerd naar het digitaal aanvragen van het nieuwe energielabel (Kamerstukken II 2020/21, 30196, nr. 759) en is een onderzoek gedaan naar de prijsontwikkeling van het energielabel en een internationale vergelijking. Dit heeft geleid tot het starten van een vijftal vervolgacties voor doorontwikkeling van het energielabel (Kamerstukken II 2021/22, 30196 nr. 777).

Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen

Het kabinet geeft met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Stb. 2019, 382) de consument een sterkere positie als opdrachtgever in de bouw. De wet verbetert de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht door inschakeling van kwaliteitsborgers en vergoot daarnaast de aansprakelijkheid van de aannemer na de oplevering van het bouwwerk. De Minister van BZK heeft ter uitwerking van deze wet het Besluit kwaliteitsborging voor het bouwen (Bkb) eind 2021 voor advies voorgelegd aan de Raad van State en heeft de Regeling kwaliteitsborging voor het bouwen in internetconsultatie gebracht. Met de VNG is overeenstemming bereikt over de financiële compensatie voor de extra en gewijzigde taken die gemeenten voor de Wkb uit gaan voeren. Ter voorbereiding op de inwerkingtreding van de wet zijn ook in 2021 in samenwerking met bij de bouw betrokken partijen proefprojecten uitgevoerd om zo veel mogelijk ervaringen op te doen met het nieuwe stelsel. Hieruit zijn geen onoverkomelijke knelpunten naar voren gekomen. De Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw bereidt zich verder voor en heeft een eerste informele beoordeling van de instrumenten uitgevoerd. Na instelling zal de organisatie overgaan tot formele beoordeling. De inwerkingtreding van de Wkb is voorzien tegelijk met die van de Omgevingswet. Eind mei 2021 is - samen met de interbestuurlijke partners VNG, IPO en Unie van Waterschappen - besloten de inwerkingtreding van de Omgevingswet uit te stellen naar 1 juli 2022 (Kamerstukken II 2020/21, 33118, nr. 190).

Uitgaven

4.1 Energietransitie en duurzaamheid

Subsidie(regelingen)

Energiebesparing Koopsector

Voor de verduurzaming van woningen wordt ondersteuning geboden aan woningeigenaren die hun woning verduurzamen. Sinds 2021 kunnen woningeigenaren voor subsidie voor isolatiemaatregelen terecht bij de Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE). Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) kunnen voor subsidie voor isolatiemaatregelen nog steeds terecht bij de Subsidie Energiebesparing Eigen Huis (SEEH). Vanwege de overvraag op de SEEH en de voortzetting van de VvE is bij de eerste suppletoire begroting van 2021 het budget voor dat jaar verhoogd naar € 92,9 mln. Dit heeft geleid tot een hogere realisatie ten opzichte van de vastgestelde begroting. In totaal is er in 2021 € 90,1 mln. uitgegeven.

Energiebesparing Huursector

De uitgaven in 2021 voor de Stimuleringsregeling energieprestatie huursector (STEP) bedroegen € 18,2 mln. Naar verwachting zouden dit jaar aanvragen ter waarde van ca. € 37 mln. worden vastgesteld en betaald. Bij de eerste en tweede suppletoire begrotingen is de kasprognose bijgesteld naar € 28,6 mln. De middelen zijn onder andere ingezet voor de Wet Kwaliteitsborging en de huurcommissie. De kwaliteit van de laatste aanvragen bleek achteraf beduidend minder, waardoor er minder is uitgegeven. Er is €10,4 mln. niet uitgegeven.

Energietransitie en duurzaamheid

In het kader van de afspraken voor energietransitie in de gebouwde omgeving uit het Energieakkoord en het Klimaatakkoord verstrekte het Ministerie van BZK in 2021 subsidies aan enkele partijen, waaronder de voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal (klantcontact en informatievoorziening over het energielabel voor woningen en andere gebouwen), Platform 31 voor onder andere de renovation wave, de Brede Stroomversnelling, stichting Natuur en Milieu voor de campagne, «Zet je CV op 50%» en regionale energieloketten voor de publieke ontzorging. Met de eerste suppletoire begroting zijn budgetten gerealloceerd om de middelen op het juiste instrument te verantwoorden. Het betreft onder andere specifieke uitkeringen van de regeling reductie energieverbruik.

Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH)

Voor zowel sociale als particuliere huurwoningen kan een bijdrage worden verleend voor het aardgasvrij maken ervan. Bij de SAH staat aardgasvrij voorop en isolatie maakt hier – afhankelijk van de startsituatie van de woningen – in meer of mindere mate onderdeel van uit. Er was in 2021 een budget van € 21 mln. beschikbaar. Omdat het meer tijd kostte om aansluitingen op warmtenetten te realiseren, is er vertraging in het aanvraagproces opgelopen. Dit heeft geleid tot een lagere realisatie ten opzichte van de vastgestelde begroting. Er is in 2021 € 14 mln. van het budget uitgegeven.

Warmtefonds

In 2021 was € 67 mln. beschikbaar voor het Warmtefonds dat tegen aantrekkelijke voorwaarden financiering verstrekt aan woningeigenaren en VvE's die hun woning willen verduurzamen. Bij de eerste suppletoire begroting is het budget verlaagd ten behoeve van de overvraag op de SEEH en de voortzetting van de Vereniging van Eigenaren. In 2021 is € 27,4 mln. uitgegeven.

Kennis- en innovatieprogramma emissiearme bouwproducten (stikstof)

Bij de tweede suppletoire begroting in 2021 is er budget van de instrumenten Bijdrage aan agentschappen en Bijdrage aan andere hoofdstukken naar het instrument Subsidies (regelingen) overgeheveld om de middelen op het juiste instrument te verantwoorden. De middelen waren bestemd voor het maken van een digitaal afsprakenstelsel gericht op stikstofreductie in de bouw. In 2021 is het volledige budget van € 2,6 mln. uitgegeven.

Opdrachten

Energietransitie en duurzaamheid

Voor de uitvoering van de afspraken voor energietransitie in de gebouwde omgeving uit het Energieakkoord en het Klimaatakkoord verstrekte het Ministerie van BZK in 2021 diverse beleidadvies- en onderzoeksopdrachten, waaronder voor het energielabel en een landelijk digitaal platform voor gebouweigenaren voor verduurzaming. Bij de tweede suppletoire begroting van 2021 vond er een herschikking plaats van het instrument Bijdrage aan agentschappen naar het instrument Opdrachten om de uitgaven op het juiste instrument te kunnen verantwoorden. Het betrof onder andere opdrachten voor het Landelijk digitaal platform (Woonconnect) en de evaluatie en beleidsdoorlichting van artikel 4.1. Het budget kwam hiermee uit op € 4,9 mln. Dit budget is volledig uitgegeven.

Bijdrage aan ZBO's/ RWT's

Energietransitie en duurzaamheid

De Unie van Waterschappen (UvW) ontving in 2021 een bijdrage voor het Nationaal Programma Regionale Energiestrategieën (NP RES) ten behoeve van de ondersteuning van de dertig energieregio’s bij het opstellen van hun RES. Er is € 4,3 mln. uitgegeven. Bij de tweede suppletoire begroting in 2021 is het budget verlaagd met € 900.000 euro om de continuering van RES op het juiste instrument te verantwoorden. De uitgaven zijn uiteindelijk hoger uitgevallen aan subsidie programma Bouwwijzer, waardoor er sprake is van een overuitputting van € 200.000.

Bijdrage aan medeoverheden

Programma reductie energieverbruik

Dit betreft de Regeling reductie van energieverbruik in koopwoningen. De aanpak van gemeenten bestaat uit een scala aan activiteiten, zoals het organiseren van informatieavonden voor bewoners en gerichte acties richting eigenaar-bewoners in de vorm van energieadvies. Voor 2021 was een budget begroot van € 40 mln. Bij de eerste suppletoire begroting is dit verhoogd naar € 95 mln. Dit betreft een reallocatie naar het juiste instrument ten behoeve van de specifieke uitkeringen Regeling Reductie Energiegebruik. Dit budget is volledig uitgegeven.

Aardgasvrije wijken

Op 26 oktober 2020 is de Tweede kamer geïnformeerd over de selectie van de tweede tranche proeftuinen in het kader van het Programma aardgasvrije wijken (PAW). Bij de eerste suppletoire begroting is het budget opgehoogd met circa € 54,7 mln. om het restant van de tweede tranche proeftuinen te betalen. Dit budget is volledig uitgegeven.

Ontzorging maatschappelijk vastgoed

Dit betreft een eenmalige specifieke uitkering aan provincies voor activiteiten die tot doel hebben om kleine maatschappelijk vastgoedeigenaren te ontzorgen bij het verduurzamen van hun maatschappelijk vastgoed. Het gaat in totaal om € 25 mln. waarvan de eerste tranche van € 10 mln. in 2020 is uitgekeerd aan alle provincies, waarmee een start gemaakt is met een ontzorgingsprogramma voor het maatschappelijk vastgoed. De tweede tranche is in 2021 betaald. Vanuit het instrument Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken is bij de eerste suppletoire begroting van 2021 € 15 mln. gerealloceerd om de middelen voor het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed en het aansluiten van koopwoningen op warmtenetten op het juiste instrument te verantwoorden. Dit budget is volledig uitgegeven.

Ventilatie in scholen

Het betreft een regeling voor onderwijsgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs (SUVIS-regeling) voor het verbeteren van de ventilatie op scholen. In 2021 is de SUVIS-regeling geopend, overtekend en weer gesloten en weer opnieuw geopend, naar aanleiding van de motie Westerveld Kuiken (Kamerstukken II 2020/21, 25295, nr. 1368). In 2021 is € 125,6 mln. uitgegeven.

Bijdrage aan agentschappen

ILT (handhaving Energielabel)

In 2021 is € 11.000 gerealiseerd ten behoeve van de toezicht label C kantoren.

RVO.nl (uitvoering Energieakkoord)

Dit betreffen uitvoeringskosten voor de verschillende maatregelen voor het Klimaatakkoord die door RVO worden uitgevoerd. Deze middelen zijn gerealloceerd naar het juiste instrument. Het gaat hier om uitvoeringskosten voor onder andere het energielabel en een aanvullende jaaropdracht RVO 2021 voor de uitvoering SUVIS en aardgasvrije wijken.

Dienst Publiek en Communicatie

Bij eerste en tweede suppletoire begroting is het budget opgehoogd om de uitgaven aan de campagne ´Maatregelen in huis Iedereen doet wat´ te realiseren.

RVO.nl (energietransitie en duurzaamheid)

In 2021 heeft RVO.nl in opdracht van het Ministerie van BZK het jaarprogramma 2021 uitgevoerd. Het is een breed programma op het gebied van energietransitie in de gebouwde omgeving met onder andere kennisverspreiding, beleidsonderbouwing, ontwikkeling en uitvoering van meerdere subsidieregelingen. Het gaat hier onder meer om de regelingen SEEH, STEP, SAH, RRE en RREW. De uitvoeringskosten kwamen van het instrument RVO.nl (Uitvoering Energieakkoord) en zijn bij tweede suppletoire gerealloceerd voor de nieuwe jaaropdracht. Dit verklaart de hogere realisatie.

4.2 Bouwregelgeving en bouwkwaliteit

Subsidie(regelingen)

Er zijn in 2021 diverse subsidies verstrekt, waaronder voor de Wet kwaliteitsborging, Stichting De Bouwcampus, stichting BIM-loket en het ontwikkelen en publiceren van Nederlands Technische Afspraak (NTA) en 'Periodieke beoordeling (APK) constructieve veiligheid grote publieke gebouwen’. Met de eerste en tweede suppletoire begrotingen is het budget opgehoogd voor de realisatie van onder andere de wet Kwaliteitsborging en de Energy Performance of Buildings Directive (EPBD). Er is circa € 2,7 mln. uitgeput.

Opdrachten

Er zijn diverse opdrachten voor beleidsadvies en -onderzoek verstrekt, waaronder onderzoek naar breedplaatvloeren en middelen voor de Helpdesk Bouwregelgeving.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

In 2021 is een bijdrage aan het Kadaster verstrekt voor de Digitalisering van het Dossier bevoegd gezag.

Ontvangsten

Er is in 2021 meer ontvangen dan begroot. Dit betreft de eindafrekening van RVO over 2021.