A Algemene doelstelling
Het bevorderen van maatschappelijke samenhang en sociale stabiliteit door participatie en inburgering, met als doel dat iedereen met een migrantenachtergrond, net als iedere andere burger, zelfredzaam is en – naar vermogen – deelneemt aan de samenleving.
B Rol en verantwoordelijkheid
De Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel is verantwoordelijk voor de visie en samenhang van het integratiebeleid van het kabinet en de daarvoor benodigde kennis.
De minister spreekt de vakdepartementen aan op hun verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat hun generieke beleid voor alle burgers, en dus ook voor migrantengroepen, even effectief werkt.
De minister is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Remigratiewet, de Wet inburgering, de Wet inburgering buitenland en de Wet overleg minderhedenbeleid.
De mate waarin de algemene doelstelling van het integratiebeleid wordt gerealiseerd, wordt afgemeten aan de ontwikkeling van drie kengetallen. Op de langere termijn wordt gestreefd naar evenredige participatie van alle bevolkingsgroepen in Nederland op genoemde indicatoren.14
| Percentage netto-arbeidsparticipatie van de bevolking 15–64 jaar | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2013 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Niet-westerse migranten | 53,6 | 56,9 | 55,2 | 52,8 | 53,5 | |
| Autochtone Nederlanders | 68,7 | 70,0 | 69,9 | 69,4 | 69,6 | |
| Verschil | – 15,1 | – 13,1 | – 14,7 | – 16,6 | – 16,1 | Afname |
| Percentage met startkwalificatie van de niet schoolgaande bevolking 15–64 jaar | ||||||
| Niet-westerse migranten 2e generatie | 68,1 | 67,1 | 67,4 | 67,2 | 69,5 | |
| Autochtone Nederlanders | 70,5 | 71,4 | 72,2 | 72,9 | 72,4 | |
| Verschil | – 2,4 | – 4,3 | – 4,8 | – 5,7 | – 2,9 | Afname |
| Aantal verdachten per 1 000 van de bevolking van 12 jaar en ouder | ||||||
| Niet-westerse migranten | 44 | 41 | 38 | 361 | 32b2 | |
| Autochtone Nederlanders | 12 | 11 | 10 | 91 | 9b2 | |
| Verschil | 32 | 30 | 28 | 271 | 23 | Afname |
De cijfers tot en met 2009 zijn definitief. De cijfers over 2010 en 2011 zijn voorlopig. Voor de verdachtencijfers is gebruik gemaakt van de gegevens die in het CBS beschikbaar zijn uit het herkenningssysteem van de politie (HKS). Deze cijfers wordenn jaarlijks beschikbaar bijgewerkt met nieuwe en verbeterde gegevens. Personen die onterecht verdacht bleken worder er bijvoorbeeld uit gehaald en registratieachterstanden weggewerkt. Naar verwachting zal 2010 daardoornog licht wijzigen. het aantal verdachten in 2011 ligt door registratieachterstand vermoedelijk lager dan de werkelijkheid.
C Beleidswijzigingen
Het kabinet wil met regulier beleid de doelstellingen op het terrein van integratie realiseren. Elke burger zal met algemene faciliteiten op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs, veiligheid en zorg een zelfstandig bestaan moeten kunnen opbouwen, eventueel ondersteund door familie of naaste omgeving.
Het kabinet zet in 2013 in op het terugdringen van de hoge jeugdwerkloosheid en zorgwekkende criminaliteitscijfers van niet-westerse migranten in verhouding tot autochtonen. Het kabinet is van plan tot concrete afspraken te komen met gemeenten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers om te zorgen dat migrantenjongeren voldoende voorbereid op de arbeidsmarkt komen. Daarnaast gaat het kabinet in 2013 concreet met gemeenten, instellingen en zelforganisaties aan de slag om migrantenouders daar waar nodig beter in staat te stellen hun kinderen de juiste begeleiding te geven.
Beoogd is verder om de wet inburgering per 1 januari 2013 te wijzigen. Vanaf die datum zal het sociaal leenstelsel ook openstaan voor onderdanen van EU-landen en Turkije.
De Wet overleg minderheden wordt ingetrokken. Het kabinet zet er daarom op in dat de wijze waarop groepen en personen in de samenleving worden betrokken bij het integratiebeleid op een nieuwe manier wordt vormgegeven.
De Remigratiewet wordt met ingang van 1 juli 2013 gewijzigd. Deze wijziging is een vereenvoudiging en versobering van de huidige remigratiefaciliteiten. Ook voert het kabinet beleid om discriminatie en uitsluiting te verminderen zodat iedereen volwaardig kan deelnemen aan de samenleving. Ook wordt er invulling gegeven aan het Plan van Aanpak preventie huwelijksdwang.
D1 Budgettaire gevolgen van beleid
| (x € 1 000) | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 256 234 | 166 387 | 121 178 | 113 005 | 112 323 | 114 878 | |
| Uitgaven: | 262 054 | 172 387 | 121 178 | 113 005 | 112 323 | 114 878 | |
| Waarvan juridisch verplicht | 97% | ||||||
| 5.1 | Faciliteren inburgering | 207 941 | 119 006 | 61 619 | 65 509 | 65 912 | 66 966 |
| Opdrachten | 15 942 | 7 551 | 10 127 | 15 465 | 15 453 | 16 453 | |
| Programma inburgering | 15 942 | 7 551 | 10 127 | 15 465 | 15 453 | 16 453 | |
| Leningen | 5 500 | 15 107 | 30 107 | 30 107 | 30 107 | 30 107 | |
| Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) | 5 500 | 15 107 | 30 107 | 30 107 | 30 107 | 30 107 | |
| Bijdragen aan baten-lastendiensten | 8 265 | 18 558 | 17 295 | 15 847 | 16 262 | 16 316 | |
| Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) | 8 265 | 18 558 | 17 295 | 15 847 | 16 262 | 16 316 | |
| Bijdragen aan ZBO's / RWT's | 4 090 | 4 090 | 4 090 | 4 090 | 4 090 | 4 090 | |
| Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) | 4 090 | 4 090 | 4 090 | 4 090 | 4 090 | 4 090 | |
| Bijdragen aan medeoverheden | 174 144 | 73 700 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Gemeenten uitvoering Wet Inburgering | 174 144 | 73 700 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 5.2 | Maatschappelijke en economische zelfredzaamheid | 54 113 | 53 381 | 59 559 | 47 496 | 46 411 | 47 912 |
| Subsidies | 10 367 | 9 930 | 9 762 | 5 057 | 4 272 | 4 272 | |
| Forum | 5 910 | 5 820 | 5 730 | 3 240 | 3 240 | 3 240 | |
| Programma integratie | 2 600 | 3 078 | 3 000 | 785 | 0 | 0 | |
| Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) e.a. | 1 857 | 1 032 | 1 032 | 1 032 | 1 032 | 1 032 | |
| Opdrachten | 6 204 | 7 048 | 13 694 | 7 147 | 7 147 | 7 148 | |
| Programma integratie | 4 504 | 5 348 | 11 994 | 5 447 | 5 447 | 5 448 | |
| Remigratie | 1 700 | 1 700 | 1 700 | 1 700 | 1 700 | 1 700 | |
| Bijdragen aan ZBO's / RWT's | 37 542 | 36 403 | 36 103 | 35 292 | 34 992 | 36 492 | |
| Sociale Verzekeringbank (SVB) | 37 542 | 36 403 | 36 103 | 35 292 | 34 992 | 36 492 | |
| Ontvangsten | 32 425 | 27 566 | 4 425 | 4 425 | 5 925 | 8 925 | |
D2 Budgetflexibiliteit
Bij «Faciliteren inburgering» zijn de uitgaven nagenoeg geheel verplicht. Het betreft de bijdragen aan gemeenten en centrale kosten voor bijvoorbeeld het examenstelsel, het leenstelsel en inburgering in de opvang. Een klein deel van het budget is niet juridisch verplicht en is bestemd voor activiteiten zoals monitoring, onderzoek en voorlichting. Deze activiteiten zijn nodig voor uitvoering van de Wet Inburgering en de Wet Inburgering Buitenland.
Bij «Maatschappelijke en economische zelfredzaamheid» zijn de uitgaven eveneens voor het grootste deel verplicht. Het gaat met name om remigratie-uitkeringen.
E Toelichting op de instrumenten
5.1 Faciliteren inburgering
Opdrachten
Programma Inburgering
Een aantal inburgeringstaken wordt centraal gecoördineerd. De uitvoering verloopt via opdrachten aan diverse organisaties voor onderhoud van de examens, monitoring van de inburgeringsresultaten en toezicht op de examens. De regelgeving voor en de aansturing van de bovengenoemde activiteiten berust bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Als gevolg van de Wet inburgering in het buitenland (WIB) moeten bepaalde groepen vreemdelingen die zich in Nederland willen vestigen het basisexamen inburgering afleggen op een examenlocatie in het buitenland. In dit kader worden opdrachten verleend aan diverse partijen ten behoeve van de uitvoering van de Wet inburgering in het buitenland voor onderhoud van het examenstelsel.
De meetbare gegevens van de onderdelen van het integratiebeleid waarvoor de Minister van I&A specifiek verantwoordelijk is, zijn hier opgenomen. Voor de meetbare gegevens inzake de delen van het integratiebeleid die worden uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van bewindslieden van andere departementen zijn de betreffende bewindslieden verantwoordelijk.
Leningen
Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)
Voor mensen die niet in staat zijn hun inburgeringsopleiding zelf te betalen is er een vangnet in de vorm van een sociaal leenstelsel. DUO is verantwoordelijk voor de uitvoering van het leenstelsel.
Bijdragen aan baten-lastendiensten
Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)
DUO ontvangt een bijdrage voor de uitvoering van de gewijzigde Wet inburgering, het afnemen van examens en de uitvoering van het leenstelsel.
Bijdragen aan ZBO’s / RWT’s
Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA)
Het COA ontvangt een bijdrage voor inburgering in de centrale opvang.
Bijdragen aan medeoverheden
Gemeenten uitvoering Wet Inburgering
In 2013 stelt het Rijk nog € 98,3 mln. beschikbaar aan gemeenten om inburgeringsplichtigen die onder de oude Wet inburgering vallen een aanbod te kunnen doen. Hiervan is al € 24,6 mln. toegevoegd aan het Gemeentefonds voor uitvoeringskosten; het overige budget (€ 73,7 mln.) wordt ingebracht in het Participatiebudget. Gemeenten ontvangen in 2013 voor het laatst een bijdrage voor deze taken.
5.2 Maatschappelijke en economische zelfredzaamheid
Subsidies
Forum
Forum ontvangt als onafhankelijk kennisinstituut op het terrein van multiculturele vraagstukken een subsidie voor het vergaren en beschikbaar stellen van specifieke kennis en expertise op het terrein van integratie aan gemeenten, bedrijven en organisaties en instellingen.
Programma Integratie
Deze middelen worden ingezet voor de afbouw van het Landelijke Overleg Minderheden. Conform de taakstelling van het kabinet Rutte komen specifieke integratiesubsidies in 2015 te vervallen.
VluchtelingenWerk Nederland
VluchtelingenWerk Nederland ontvangt subsidie in het kader van haar steunfunctie (informatie, advies, training) voor regionale en lokale afdelingen. Vanuit deze afdelingen zetten beroepskrachten en vrijwilligers zich in voor de maatschappelijke begeleiding en integratie van asielgerechtigden.
Opdrachten
Programma Integratie
Er wordt ingezet op versterking van regulier beleid. Waar sprake is van significante oververtegenwoordiging van migrantengroepen, zoals bij jeugdwerkloosheid en criminaliteit, wordt samen met gemeenten, instellingen, zelforganisaties en migranten in beeld gebracht hoe de uitvoering van relevant regulier beleid versterkt kan worden. Waar nodig worden hierover afspraken gemaakt. Voor monitoring van het integratieproces, zoals met de Jaarrapporten Integratie, en kennisontsluiting, methodiekontwikkeling, onderzoek en evaluatie worden opdrachten aan diverse partijen verstrekt. Gemeenten zullen worden ondersteund bij het borgen van specifieke kennis en ervaringen in het reguliere beleid. Ook verschijnt elk jaar, gelijktijdig met de begroting, het Jaarrapport Integratie, een feitelijk overzicht van de ontwikkelingen in de integratie.
Een samenleving op basis van gedeelde belangen en gedeelde verantwoordelijkheid vraagt om een houding van burgerschap. De overheid schept daartoe de voorwaarden. Zo wordt in het kader van de Gezamenlijke Integrale Agenda (GIA) samenwerking gezocht met gemeenten om onder andere sociale calamiteitenplannen te ontwikkelen en beleidspraktijkteams in te zetten. Eveneens worden aan diverse organisaties opdrachten verstrekt voor het Actieprogramma Bestrijding Discriminatie en de Agenda Hedendaags Burgerschap.
In 2013 worden opdrachten verstrekt aan diverse organisaties op het terrein van huwelijks- en gezinsmigratie.
Remigratie
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft aan het Nederlands Migratie Instituut (NMI) een meerjarige opdracht verstrekt ten behoeve van de objectieve voorlichting over de Remigratiewet voor de periode van 2011–2014. De voorlichting ondersteunt een persoonlijk, vrijwillig en verantwoord besluit om Nederland te verlaten onder afstand van het Nederlanderschap.
De meetbare gegevens van de onderdelen van het integratiebeleid waarvoor de Minister van J & A specifiek verantwoordelijk is, zijn hier opgenomen. Voor de meetbare gegevens van het integratiebeleid die worden uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van bewindslieden van andere departementen zijn de betreffende bewindsleiden verantwoordelijk.
Bron: Kerncijfers 2008; landelijk overzicht van discriminatieklachten geregistreerd bij antidiscriminatiebureaus en meldpunten in Nederland opgesteld door Art. 1, de landelijke vereniging ter voorkoming en bestrijding van discriminatie in samenwerking met de Universiteit van Utrecht
Bron: Kerncijfers 2008; landelijk overzicht van discriminatieklachten geregistreerd bij antidiscriminatiebureaus en meldpunten in Nederland opgesteld door Art. 1, de landelijke vereniging ter voorkoming en bestrijding van discriminatie in samenwerking met de Universiteit van Utrecht
Bijdragen aan ZBO’s / RWT’s
Sociale Verzekeringsbank
Aan de Sociale Verzekeringsbank wordt een bijdrage verstrekt om de Remigratiewet uit te kunnen voeren en de uitkeringen op grond van deze wet te kunnen uitbetalen. Op verzoek van de Kamer zullen aanpassingen worden uitgevoerd in de wet en onderliggende regelgeving. De wetswijziging zal volgens planning in 2013 in werking kunnen treden.
| Facilitering remigratie | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal remigranten met een periodieke uitkering per einde jaar | 11 386 | 11 876 | 12 030 | 12 300 | 12 550 | 12 780 |
Bron: Jaarlijkse opgave van de Sociale verzekeringsbank (SVB) van het aantal rechthebbenden en de raming daarvan.