De verlaging van het verplichtingenbudget in 2023 met € 19,4 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door:

• – De technische verwerking van het saldo 2022 (€ 107,8 miljoen);

• – De actualisatie van de programmering (- € 143,6 miljoen): Door de schuiven op VenR (- € 77,3 miljoen) en PUV-schuiven (- € 66,3 miljoen). Restant betreffen separate kleine verschuivingen;

• – Aanvullend budget project Nieuwe Sluis Terneuzen ( € 19,1 miljoen) vanwege extra kosten in het kader van PFAS en bodemsanering.

• – Diverse overboekingen van en naar ministeries (- € 16,6 miljoen): Waarvan een betaling van € 20,2 miljoen aan het Ministerie van Financiën voor de verrekening van de herstelmaatregelen hoogwater Lumburg en een betaling van € 3,3 miljoen vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor het in 2022 vastgestelde Programma Noordzee. Daarnaast draagt het ministerie van IenW € 0,9 miljoen bij aan EZK ten behoeve van onderzoeksprojecten op het gebied van VenR.;

• – Diverse overboekingen over artikelen (€ 3,3 miljoen): Waaronder een overboeking voor aanvulling van de opdracht Verruiming Twentekanalen fase II (€ 1,8 miljoen);

• – Diverse overboekingen tussen het MF en de beleidsbegroting HXII (- € 2,6 miljoen): Dit betreft extra middelen voor de Kustwacht (€ 2,7 miljoen), de bekostiging van het project Digitale Transport Strategie (- € 1,7 miljoen), de bekostiging van de doorlopende betaalverplichting voor Topsector Logistiek (- € 2,2 miljoen) en de bekostiging van extra benodigd Beleidsondersteuning en Advies RWS (- € 1,1 miljoen).

• – Nacalculatie prijsbijstelling 2022 (€ 7,9 miljoen). Dit betreft de nacalculatie op de toegekende prijsbijstelling tranche 2022 die zijn overgeheveld naar de generieke investeringsruimte 11.04 van het Mobiliteitsfonds. Vanuit de investeringsruimte zijn de artikelonderdelen verhoogd met de nacalculatie prijsbijstelling 2022.

Om de budgetten voor het programma vervanging en renovatie aan te laten sluiten op de huidige programmering is er € 73 miljoen vanuit 2023, € 18,2 miljoen vanuit 2024 en € 7 miljoen vanuit 2032 naar de jaren 2023 tot en met 2027 geschoven. Dit is het resultaat van de volgende schuiven:

• – De kasraming voor de beleidsreservering VenR is geactualiseerd. Dit heeft geleid tot vertraagde planning, waardoor er € 73,4 miljoen van 2023 en € 18,5 miljoen van 2024 naar de jaren 2025-2027 wordt geschoven, met een respectievelijke reeks van € 30 miljoen, € 38 miljoen en € 24 miljoen;

Dit artikelonderdeel wordt in 2023 met € 14,5 miljoen verhoogd. Dit is voornamelijk de oorzaak van:

• – Nieuw Sluis Terneuzen: Er zijn extra ontvangsten vanuit Vlaanderen binnengekomen in de vorm van incidentele bijdrage ten behoeve van prijsherzieningen (€ 10 miljoen);

• – Totaal Waal/Toekomstvisie (€ 4,2 miljoen):Dit komt omdat de EU-subsidie voor overnachtingshaven Spijk hoger is dan gepland.

De actualisatie van de programmering op artikel 15 leidt tot een toename van € 42,5 miljoen in 2023 op artikelonderdeel 15.03. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op diverse onderdelen binnen artikel 15 en andere artikelen met als tegenboeking de overprogrammering op artikelonderdeel 15.03. Hierbij gaat het om de volgende schuiven:

• – De bovengenoemde schuif op vervanging en renovatie (€ 73 miljoen in 2023);

• – De schuiven doorgevoerd op geïntegreerde contractvormen (15.04) van € 2,7 miljoen in 2023;

• – De schuiven op artikel 11 voor vaarwegen (- € 31,2 miljoen in 2023);

• – De schuif naar artikel 17.06 (€ 0,5 miljoen in 2023);

• – De schuif op de ontvangsten 15.09 (- € 2,4 miljoen in 2023).

Verder zijn er binnen het aanlegprogramma en planning en studies actualisaties in de programma's doorgevoerd die budgetneutraal zijn. Het gaat om de volgende projecten binnen het aanlegprogramma (15.03.01):

• – Toekomst Visie Waal (€ 17,6 miljoen in 2023): door de sterk gestegen staalprijzen zijn er bepaalde wijzigingen in het contract waardoor de uitgaven eerder plaatsvinden. Budget uit de jaren 2024 (€ 6,6 miljoen), 2026 (€ 0,5 miljoen) en 2028 (€ 10,5 miljoen) worden naar 2023 geschoven;

• – Twentekanalen fase 2 (€ 46 miljoen in 2023): door de stijging van de huidige staalprijzen krijgt het staal-intensieveproject Verruiming Twentekanalen fase 2 te kampen met een forse exogene tegenvaller, hierdoor schuift er budget naar 2023;

• – Regeling Kademuren (- € 4,7 miljoen in 2023): Betreft actualisatie van de kasreeks op basis van de eerste beschikkingen en verwachting. Budget uit 2022 en 2023 wordt naar de jaren 2024-2027 geschoven.

• – Nieuw Sluis Terneuzen (€ 17,3 miljoen in 2023): In 2023 zal er meer werk en daardoor ook hogere uitgaven optreden i.v.m. opruimen van onder andere met PFAS vervuilde gronden en ondergrondse onverwachte obstakels. Budget uit de jaren 2024 (€ 12,9 miljoen) en 2025 (€ 4,3 miljoen) wordt naar 2023 geschoven.;

• – Lemmer-Delfzijl 2: De prognose is gebaseerd op de huidige voorkeursvariant waarvan de kosten fors hoger liggen dan het beschikbaar budget. Er moet nog ingestemd worden met de nieuwe voorkeursvariant. Hierdoor vertraagd het project en daarmee de kasreeks. Er is budget van het jaar 2023 (€ 13,3 miljoen) en het jaar 2025 (€ 4,5 miljoen) naar de jaren 2024 (€ 10,2 miljoen) en 2026 (€ 7 miljoen) geschoven.

Binnen planning en studies 15.03.02 gaat het om de volgende schuiven:

• – Vaarweg IJsselmeer (- € 17 miljoen in 2023): Er wordt vertraging van de uitvoering verwacht vanwege stikstof. De voorgestelde kasschuif is om het budget beter aan te sluiten op de te verwachte projectplanning. Er worden middelen van 2023 (- € 17 miljoen) en 2024 (- € 12,6 miljoen) geschoven naar respectievelijk 2029 en 2030;

• – Reservering Kornwerderzand (- € 20 miljoen in 2023): Er wordt vertraging van de uitvoering verwacht. De voorgestelde kasschuif is om het budget beter aan te laten sluiten op de te verwachte projectplanning. Er worden middelen van 2023 (- € 20 miljoen) en 2024 (- € 50 miljoen) geschoven naar de jaren 2025 (€ 12,2 miljoen, 2026 (€ 30 miljoen) en 2027 (€ 27,8 miljoen);

• – Reservering Areaalgroei (- € 20,7 miljoen in 2023): Door middel van de voorgestelde kasschuif wordt het budget naar achteren geschoven en verdeeld over de jaren 2028-2036;

• – Reservering Wilhelminakanaal (- € 11,5 miljoen in 2023): Dit betreft de actualisatie van de kasreeks. Er worden middelen van 2023 (- € 11,5 miljoen), 2024 (- € 18 miljoen) en 2025 (- € 7,8 miljoen) geschoven naar de jaren 2026 (€ 14,4 miljoen) en 2027 (€ 22,9 miljoen).

Er vinden drie overboekingen plaats naar dit artikelonderdeel van in totaal (€ 3,2 miljoen). Deze bestaan uit:

• – Een overboeking voor de opdracht aanvullende Verruiming Twentekanalen fase II (€ 1,8 miljoen) afkomstig van DGLM;

• – Een overboeking van artikel 11 (€ 0,8 miljoen) ten aanzien van een deel van de uitname van het BO MIRT pakket GVV;

• – Een overboeking in het kader van de opdracht aan RWS voor het uitvoeren van de MIRT-project Verkenning brug Kootstertille (€ 0,6 miljoen).

In 2023 gaat er ‒ € 5,3 miljoen vanuit het MF via overboekingen naar HXII toe en wordt er € 2,7 miljoen vanuit HXII naar het MF overgeboekt. Deze middelen worden voornamelijk ingezet voor de bekostiging van de volgende projecten:

• – Voor de bijdrage vanuit IenW aan de Kustwacht voor het aanpakken van de disbalans tussen middelen en opdrachten wordt vanuit het IenW brede beeld € 2,7 miljoen toegevoegd aan het budget voor de Kustwacht op artikel 15. De middelen worden door de Kustwacht ingezet voor het in balans brengen van middelen en benodigdheden voor bedrijfsvoering, handhaving, security en dienstverlening.

• – Voor bekostiging van het project Digitale Transport Strategie gaat er budget naar artikel 18 van HXII toe (- € 1,7 miljoen);

• – Voor bekostiging van de doorlopende betaalverplichting van Topsector Logistiek (TSL) wordt het benodigde budget overgeboekt naar artikel 18 van HXII (- € 2,2 miljoen);

• – Voor bekostiging van extra benodigd Beleidsondersteuning en Advies (BOA) RWS wordt budget overgeboekt naar artikel 18 van HXII (- € 1,1 miljoen).

Om de budgetten voor geïntegreerde contractvormen aan te laten sluiten op de actuele programmering is er € 2,7 miljoen van 2023 naar latere jaren toe geschoven. Dit is het gevolg van de volgende schuiven:

• – Zeetoegang IJmond (€ -25,9 miljoen) en Selectieve onttrekking Zeetoegang IJmond (€ 24,5 miljoen): Betreft een tegenvaller en overheveling tussen Zeetoegang Ijmond en Selectie Onttrekking doordat de realisatiefase van Zeesluis IJmuiden zijn einde nadert. Hier vloeien een aantal zaken uit voort waarvan het logischer is dat de beheersing de komende jaren bij het team van Selectieve Onttrekking komt te liggen. Dit zijn verplichtingen die nog voortvloeien uit de realisatie van Zeesluis IJmuiden, maar niet eerder kunnen worden uitgevoerd dan tijdens of na de realisatie van het project Selectieve Onttrekking.

Tot slot is er op het Hoofdvaarwegennet in 2023 een hogere ontvangst door de technische verwerking van het saldo over 2022 (€ 26,1 miljoen). Dit komt met name door:

• – Een lagere ontvangst in 2022 op het project Ontvangsten Zeetoegang IJmond (42,2 miljoen);

• – Een hogere ontvangst in 2022 ten behoeve van het VBS-tarief (€ 4,6 miljoen;

• – Een hogere ontvangst in 2022 ten aanzien van het project Nieuwe Sluis Terneuzen (€ 10 miljoen);

• – Overige ontvangsten (€ 1,8 miljoen).