1. Algemene doelstelling
Een sportieve samenleving waarin voor iedereen passende en veilige sport- en beweegmogelijkheden aanwezig zijn en waarin uitblinken in sport wordt gestimuleerd.
2. Rol en verantwoordelijkheid
Aan het sportbeleid van de rijksoverheid ligt vooral de maatschappelijke betekenis van sport ten grondslag. Sport en bewegen dragen in belangrijke mate bij aan een betere gezondheid, aan het verbeteren van leefbaarheid en veiligheid, sociale samenhang en integratie, aan het verbeteren van schoolprestaties en het verminderen van schooluitval. Daarnaast erkent de rijksoverheid de intrinsieke waarde van sport.
Stimuleren:
-
– Het bevorderen van de samenwerking tussen partijen uit verschillende sectoren, zodat op lokaal niveau passende en veilige sport- en beweegmogelijkheden tot stand komen en blijven.
-
– Het bevorderen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling.
Financieren:
-
– Het ontwikkelen en (mede)financieren van programma’s die er aan bijdragen dat er voor iedere Nederlander passende en veilige sport- en beweegmogelijkheden in de buurt aanwezig zijn.
-
– Het faciliteren en mede financieren van de top 10 ambitie. Het scheppen van randvoorwaarden voor talenten en topsporters in Nederland, waardoor zij op een professionele en verantwoorde wijze kunnen uitblinken in sport, ook tijdens topsportevenementen in eigen land.
-
– Het (mede) financieren van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling.
Regisseren:
-
– Het tot stand brengen van de omvorming van de Dopingautoriteit van stichting naar zelfstandig bestuursorgaan als gevolg van de in behandeling zijnde Wet uitvoering antidopingbeleid, in nauwe samenwerking met NOC*NSF en de Dopingautoriteit.
3. Beleidsconclusies
In 2016 is binnen het sportbeleid ingezet op de thema’s sportparticipatie, topsport, kennis en innovatie, veilig sportklimaat en integriteit om van Nederland een krachtig sportland en sportieve samenleving te maken. Een land waar voor iedereen passende en veilige sport- en beweegmogelijkheden zijn, waar uitblinken in sport wordt gestimuleerd en waar (top)sporters en sportbestuurders het goede voorbeeld geven. De voorgenomen beleidswijzigingen uit de begroting 2016 zijn binnen de kaders uitgevoerd.
Binnen het thema sportparticipatie zijn «Sport en bewegen in de buurt» en «Grenzeloos Actief» de programmalijnen waarlangs het beleid is uitgevoerd. Uit de jaarlijkse monitor «Brede impuls combinatiefuncties» blijkt dat de buurtsportcoaches voor verschillende doelgroepen zijn ingezet: jeugd en dan met name jeugd in gezinnen met een laag inkomen, mensen met een handicap, scholen voor speciaal onderwijs en kinderen met overgewicht. De betrokken lokale partijen zijn positief en de meeste gemeenten geven aan met deze impuls door te willen gaan. Het Mulier Instituut voert een effectmeting uit waarvan de resultaten eind 2017 bekend zullen worden.
De «Voortgangsrapportage Monitor Sport en Bewegen in de Buurt 2016» geeft aan dat de meeste sportimpulsprojecten inzetten op gezondheidsbevordering. De aandacht neemt toe voor specifieke doelgroepen zoals gehandicapten, chronisch zieken en ouderen. De kwaliteit van projecten is toegenomen en lokale samenwerking komt doorgaans goed tot stand. Aandachtspunten zijn de financiële borging na afloop van het project en het risico op oneigenlijke concurrentie. In de subsidieronde 2016 is hieraan extra aandacht besteed.
Topsport zet Nederland op de kaart. Moderne trainingsfaciliteiten, goede begeleiding, een inkomensregeling voor topsporters, mooie sportevenementen met side-events en innovatie en kennis dragen hieraan bij. Met een elfde plaats in het Olympisch Medaille klassement en een zevende plaats Paralympisch is in 2016 een mooie prestatie neergezet. Ondanks de soms kleine verschillen tussen wel of geen medaille laat dit zien dat Nederland het goed doet en dat er aansluiting is bij de beste tien sportlanden van de wereld.
Sporters, scheidsrechters, ouders en supporters hebben recht op veiligheid op en rond de sportvelden. Het VSK-programma, dat door NOC*NSF in nauwe samenwerking met sportbonden uitgevoerd wordt, richt zich hierop. De VSK-monitor van het Mulier Instituut heeft de afgelopen jaren laten zien dat er vooruitgang is geboekt wat betreft het realiseren van een veiliger sportklimaat. Steeds meer sportverenigingen werken hieraan door bijvoorbeeld het geven van cursussen en het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag. Ondanks de vooruitgang van de afgelopen jaren blijft het voetbal de sector waar de meeste incidenten plaatsvinden. Daarom wordt juist deze sector de komende jaren via het VSK-programma ondersteund en zullen de KNVB, Bureau Halt en de gemeenten sportverenigingen begeleiden om een veilige en pedagogisch verantwoorde verenigingcultuur te realiseren.
Topsporters dienen voor veel mensen als rolmodel of inspiratiebron om het beste uit zichzelf te halen. Een schone, integere sport is niet alleen cruciaal voor een eerlijk speelveld, maar dient ook als goed voorbeeld. Daarom is dit onderwerp, zowel nationaal als internationaal, hoog op de agenda gezet. Zo is tijdens het EU-voorzitterschap van Nederland ingezet op meer transparantie en goed bestuur bij de organisatie van grote sportevenementen. Ook is een internationale dopingconferentie georganiseerd en is het wetsvoorstel uitvoering antidopingbeleid naar de Tweede Kamer gezonden. Hiermee is in 2016 verder ingezet op het scheppen van een schoon en integer sportklimaat.
4. Budgettaire gevolgen van beleid
| Realisatie | Realisatie | Realisatie | Realisatie | Realisatie | Oorspronkelijk vastgestelde begroting | Verschil | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2016 | 2016 | |
| Verplichtingen | 115.573 | 84.156 | 84.715 | 63.971 | 58.865 | 106.757 | – 47.892 |
| Uitgaven | 69.612 | 70.485 | 69.986 | 73.079 | 65.225 | 128.813 | – 63.588 |
| 1. Passend sport- en beweegaanbod | 25.334 | 26.825 | 25.144 | 17.388 | 79.098 | – 61.710 | |
| Subsidies | 17.219 | 17.596 | 16.468 | 14.094 | 22.591 | – 8.497 | |
| waarvan onder andere: | |||||||
| Gehandicaptensport | 2.966 | 2.828 | 3.071 | 1.704 | 2.124 | – 420 | |
| Verantwoord sporten en bewegen | 2.404 | 2.571 | 2.418 | 100 | 929 | – 829 | |
| Sport en bewegen in de buurt | 3.740 | 4.773 | 3.459 | 5.052 | 12.085 | – 7.033 | |
| Stimuleren van een veiliger sportklimaat | 7.111 | 7.424 | 7.520 | 7.237 | 7.453 | – 216 | |
| Bekostiging | 8.065 | 9.229 | 8.638 | 3.013 | 3.000 | 13 | |
| Compensatie van betaalde energiebelasting | 8.065 | 9.229 | 8.638 | 13 | 0 | 13 | |
| Energiebesparing en duurzame energie | 0 | 0 | 0 | 3.000 | 3.000 | 0 | |
| Opdrachten | 50 | 0 | 38 | 281 | 0 | 281 | |
| Sport en bewegen in de buurt | 50 | 0 | 38 | 281 | 0 | 281 | |
| Bijdragen aan medeoverheden | 0 | 0 | 0 | 0 | 53.507 | – 53.507 | |
| Sport en bewegen in de buurt | 0 | 0 | 0 | 0 | 47.108 | – 47.108 | |
| Energiebesparing en duurzame energie | 0 | 0 | 0 | 0 | 6.399 | – 6.399 | |
| 2. Uitblinken in sport | 37.018 | 37.002 | 41.006 | 39.888 | 40.263 | – 375 | |
| Subsidies | 26.842 | 25.533 | 29.783 | 27.774 | 28.028 | – 254 | |
| Topsportevenementen | 4.065 | 4.912 | 6.771 | 4.624 | 7.033 | – 2.409 | |
| Topsportprogramma's | 21.109 | 18.754 | 21.465 | 21.379 | 19.508 | 1.871 | |
| Dopingbestrijding | 1.668 | 1.866 | 1.547 | 1.771 | 1.487 | 284 | |
| Opdrachten | 28 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Inkomensoverdrachten | 10.148 | 11.284 | 11.025 | 11.867 | 12.055 | – 188 | |
| Stipendiumregeling | 10.148 | 11.284 | 11.025 | 11.867 | 12.055 | – 188 | |
| Bijdragen aan (inter)nationale organisaties | 0 | 185 | 198 | 247 | 180 | 67 | |
| Dopingbestrijding | 0 | 185 | 198 | 247 | 180 | 67 | |
| 3. Borgen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling | 8.134 | 6.159 | 6.929 | 7.950 | 9.452 | – 1.502 | |
| Subsidies | 7.415 | 6.041 | 6.626 | 7.890 | 9.287 | – 1.397 | |
| waarvan onder andere: | |||||||
| Kennis als fundament | 5.691 | 6.041 | 6.626 | 7.890 | 9.287 | – 1.397 | |
| Opdrachten | 661 | 63 | 251 | 7 | 103 | – 96 | |
| waarvan onder andere: | |||||||
| Kennis als fundament | 397 | 63 | 251 | 7 | 103 | – 96 | |
| Bijdragen aan (inter)nationale organisaties | 58 | 55 | 52 | 53 | 62 | – 9 | |
| Ontvangsten | 0 | 661 | 738 | 274 | 312 | 740 | – 428 |
Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.
Als gevolg van afronding kan de som van de delen afwijken van het totaal.
5. Toelichting op de instrumenten
1. Passend sport- en beweegaanbod
In 2015 deed 53% van de personen van 12 jaar en ouder wekelijks aan sport. Dit percentage is sinds 2001 stabiel. Ruim de helft van de Nederlanders van 12 jaar en ouder beweegt voldoende volgens de combinorm, dat wil zeggen voldoet aan de norm gezond bewegen (voor volwassenen is dat minstens een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op minimaal vijf dagen per week en voor jongeren een uur matig intensief bewegen op alle dagen van de week) en/of de fitnorm (minimaal drie keer per week gedurende minimaal 20 minuten zwaar intensieve lichamelijke activiteit).
Bron: www.staatvenz.nl
Subsidies
Sport en bewegen in de buurt
In 2016 is € 6,5 miljoen ingezet voor de Sportimpuls, met als doel het stimuleren van sport- en beweegaanbod op lokaal niveau. Dit bedrag is overgeboekt naar artikel 4 Zorgbreed beleid van de VWS-begroting. Vanuit dat artikel is de opdracht aan ZonMw verstrekt. Ook is € 1,5 miljoen ingezet voor het programma «Rijksimpuls +25.000 kinderen 2016–2018» van het Jeugdsportfonds. Hierdoor kunnen 25.000 extra kinderen een lidmaatschap voor sport of dans ontvangen en ongeacht hun sociaal-economische situatie deelnemen aan sport en bewegen. Aan andere activiteiten op het terrein van sport en bewegen in de buurt en voor de implementatie en ondersteuning van het programma sport en bewegen in de buurt is € 3,5 miljoen uitgegeven. Daarnaast is ook op een aantal andere thema’s, zoals onder andere de Sportraad en zitgedrag, een bijdrage verleend (€ 0,5 miljoen).
Bekostiging
Energiebesparing en duurzame energie
Per 1 januari 2016 is de Subsidieregeling voor energiebesparende maatregelen en duurzame energie in de Sport ingegaan. Aan de Stichting Waarborgfonds is hiertoe € 3 miljoen beschikbaar gesteld voor het verlenen van borgstellingen voor leningen van sportverenigingen die willen investeren in energiebesparende maatregelen en/of duurzame energie.
Bijdragen aan medeoverheden
Sport en bewegen in de buurt
Bij het programma Sport en Bewegen in de Buurt worden binnen gemeenten in Nederland buurtsportcoaches ingezet om de verbinding te leggen tussen sport en andere sectoren als onderwijs, welzijn, zorg, en dergelijke. Totaal is in 2016 € 58 miljoen uitgekeerd aan 373 deelnemende gemeenten waarbij gezamenlijk voor 2.948 FTE is ingetekend. Deze decentralisatie-uitkeringen zijn verleend via het Gemeentefonds. Daarvoor zijn middelen overgeboekt vanuit de begrotingen van OCW (€ 10,9 miljoen) en VWS (€ 47,1 miljoen) naar het Ministerie van BZK.
Energiebesparing en duurzame energie
Per 1 januari 2016 is de Subsidieregeling voor energiebesparende maatregelen en duurzame energie in de Sport ingegaan. Met deze regeling worden sportverenigingen gestimuleerd maatregelen te nemen zoals het plaatsten van LED-verlichting, isolatie, zonnepanelen en zonneboilers. De regeling is uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). In 2016 is hiervoor € 6,4 miljoen beschikbaar gesteld aan de RVO en de middelen zijn volledig tot besteding gekomen.
2. Uitblinken in sport
Subsidies
Topsportprogramma’s
Om de top tien ambitie waar te kunnen maken is het topsportprogramma dat NOC*NSF samen met de sportbonden en andere partijen uitvoert financieel ondersteund. Inclusief een incidentele transitiesubsidie is in 2016 in totaal € 21,4 miljoen uitgegeven.
De medailleklassementen zijn een momentopname, maar geven wel een indicatie van de mate waarin Nederland erin slaagt om zich te scharen bij de beste tien sportlanden.
Kengetal: Positie Nederland in medailleklassement Olympische en Paralympische Zomerspelen
Kengetal: Positie Nederland in medailleklassement olympische en Paralympische Winterspelen
Bron: De medailleklassementen van de Olympische zomer- en winterspelen worden opgesteld door het International Olympic Committee (IOC). In Turijn 2006 deed Nederland niet mee aan de Paralympische Winterspelen.
3. Borgen van innovatie, kennisontwikkeling en kennisdeling
Subsidies en opdrachten
Kennis als fundament
Ingezet is op het valideren van kansrijke sport- en beweeginterventies en op het borgen en verspreiden van beschikbare kennis via onder meer het nieuwe Kenniscentrum Sport als dé vraagbaak op sportgebied, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), en het Mulier Instituut. De website www.allesoversport.nl biedt een schat aan informatie voor iedereen die in sport geïnteresseerd is. In totaal is in 2016 € 7,9 miljoen aan kennis en innovatie besteed.