Realistatie begrotingsuitgaven Veiligheid en Justitie € 12.383 miljoen Art. 35 Jeugd 6.8%

Algemene doelstelling

Het beschermen van jeugdigen die in hun ontwikkeling worden bedreigd in de opvoed- en leefsituatie en het bestrijden van jeugdcriminaliteit en geweld in huiselijke kring.

Rol en verantwoordelijkheid

Jeugdbescherming

De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de Minister op het terrein jeugdbescherming is de Wet op de Jeugdzorg en het Burgerlijk Wetboek. De Minister heeft op het gebied van Jeugdbescherming verschillende rollen:

• – Een uitvoerende rol: de Minister van Veiligheid en Justitie heeft een uitvoerende rol op het gebied van jeugdbescherming. De Minister beschikt over financiële en inhoudelijke voorwaarden op basis waarvan de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en Jeugdbescherming hun werkzaamheden uitvoeren in de jeugdbeschermingsketen.

• – Een regisserende rol: de Minister is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van instrumenten die een bedreigde ontwikkeling van jeugdigen in hun opvoed- en leefsituatie voorkomen en tegengaan. De Minister heeft de regie op en een samenwerkingsrelatie met VWS, de provincies, het Interprovinciaal Overleg (IPO), Jeugdzorg Nederland en de Bureaus Jeugdzorg als het gaat om de justitiële jeugdbescherming. Sturing geschiedt door middel van regelgeving, kaderstelling en financiering.

Jeugdsancties en preventie

De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de Minister op het terrein van jeugdsancties ligt in artikel 77 Wetboek van Strafrecht en artikel 553 Wetboek van Strafvordering. Belangrijk onderdeel daarvan is een doeltreffende en doelmatige tenuitvoerlegging van jeugdsancties. De Minister heeft op het gebied van jeugdsancties en preventie verschillende rollen:

• – Een regisserende rol: de Minister is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van instrumenten die gericht zijn op het aanpakken en voorkomen van jeugdcriminaliteit;

• – Een uitvoerende rol: de Minister beschikt over financiële en inhoudelijke voorwaarden op basis waarvan Halt, de RvdK, de Jeugdreclassering (JR) en de sector Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI) van DJI hun werkzaamheden uitvoeren in de strafrechtketen. De Minister is verantwoordelijk voor de beschikbaarheid van voldoende middelen (capaciteit, kwaliteit, tijdigheid) voor de tenuitvoerlegging van de sancties. Sturing geschiedt door middel van regelgeving, kaderstelling en financiering;

• – Een stimulerende rol: de Minister heeft de regie op en een samenwerkingsrelatie met de grote steden, Jeugdzorg Nederland, VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) en IPO betreffende de aanpak van jeugdcriminaliteit.

Geweld in huiselijke kring

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport coördineert de aanpak van geweld in huiselijke kring, waaronder huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, kindermishandeling, vrouwelijke genitale verminking en ouderenmishandeling. Bij de aanpak van deze problematiek zijn verschillende Ministeries en organisaties betrokken. De Minister van Veiligheid en Justitie is verantwoordelijk voor de daderaanpak van geweld in huiselijke kring in strafrechtelijk en bestuursrechtelijk kader. De Minister van Veiligheid en Justitie heeft hier een stimulerende rol. Sturing vindt plaats door middel van kaderstelling, financiering en regelgeving.

Adoptie

De Minister heeft een regisserende rol op het gebied van adoptie. De Minister is verantwoordelijk voor interlandelijke adoptie en heeft in deze ook een sturingsverantwoordelijkheid ten aanzien van de Raad voor de Kinderbescherming en de vergunninghouders. Vergunninghouders bemiddelen bij de plaatsing van kinderen die ter adoptie worden opgenomen. De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de Minister op het terrein van adoptie is opgenomen in de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka).

Beleidsconclusies

Kindermishandeling en seksueel misbruik

Voortgang adolescentenstrafrecht

Toelichting

Jeugdbescherming

De gegevens voor de prestatie-indicatoren Jeugdbescherming zijn momenteel nog niet beschikbaar. In de begroting 2015 wordt de Kamer geïnformeerd over de realisatie 2013.

Jeugdcriminaliteit

De realisatie van het percentage jeugdigen voor wie binnen 3 weken na instroom in een JJI een perspectiefplan gereed is, ligt met een gemiddelde van 62% over heel 2013 onder de raming. Gedurende het jaar is dit percentage echter toegenomen van 57% in de eerste viermaandsperiode tot 70% in de derde viermaandsperiode. Deze toename is veroorzaakt doordat het gesprek met de ouders en jeugdige sinds dit najaar ook na vaststelling van het perspectiefplan mag plaatsvinden.

De realisatie van het percentage jeugdigen dat bij uitstroom uit een JJI beschikt over dagbesteding is nagenoeg gelijk aan de raming. Ten aanzien van het percentage jeugdigen dat bij uitstroom beschikt over een woonplek is de raming zelfs ruim overschreden.

35.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming.

35.2 Uitvoering Jeugdbescherming en voogdij AMV’s

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage (LBIO)

Stichting Nidos

VenJ verstrekt een bijdrage aan Stichting Nidos. Deze stichting is conform het Burgerlijk Wetboek aangewezen als instantie die belast is met de tijdelijke voogdij over alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Daarnaast is Nidos aangewezen voor het uitvoeren van de kinderbeschermingsmaatregel ondertoezichtstelling wanneer het om kinderen uit vluchtelingengezinnen gaat. Zie voor meer informatie: http://www.nidos.nl/

Begeleidingskosten

De aantallen (q) zijn bepaald door de directe uren die een jeugdbeschermer aan een zaak besteedt. De q wordt vermenigvuldigd met de integrale kosten per uur (p). De begeleidingskosten bestaan met name uit personeelskosten, apparaatskosten (huisvesting, ICT e.d.) en overige kosten. De begeleidingskosten zijn deels variabele en deels vaste kosten.

Verzorgingskosten

Binnen deze component worden de volgende kostenposten onderscheiden:

• – Schoolkosten, ziektekosten;

• – Leefgelden;

• – Overige verzorgingskosten (legesgelden IND, projectbureau woonvoorziening e.d.)

Bijdrage aan medeoverheden

Bureaus jeugdzorg (BJZ) – jeugdbescherming (JB)

De BJZ’s zijn er verantwoordelijk voor dat een kind met ernstige en/of complexe problemen de juiste hulp en (zo nodig) bescherming krijgt zodat het veilig kan opgroeien.

Provinciale overheden ontvangen van VenJ een tarief vermenigvuldigd met de gerealiseerde productie voor de uitvoering kinderbeschermingsmaatregelen door de bureaus jeugdzorg en landelijk werkende instellingen die onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende provincie vallen (p*q). In december 2013 is tussen het Ministerie van VenJ en de provincies overeenstemming bereikt over reële tarieven voor de gedwongen hulpverlening per 1 januari 2014.

Het verschil tussen geraamde uitgaven in de begroting 2013 en de realisatie van € 19,3 mln wordt o.a. verklaard door:

• 1. Hogere vergoeding voor loonkosten aan zorgverleners als gevolg van het OVA (overheidsbijdrage in arbeidskostenontwikkeling)-convenant. Dit convenant is in 1999 afgesloten tussen de toenmalige Minister van VWS, namens het Kabinet, en de werkgevers in de zorgsector. In het OVA-convenant is afgesproken dat de overheid haar bijdrage voor de loonontwikkeling in de zorgsector jaarlijks indexeert met de gemiddelde ontwikkeling van de lonen in de markt.

• 2. Een stijging in het aantal voogdijzaken.

Subsidies

Subsidies jeugdbescherming

De Minister heeft meerdere organisaties en initiatieven gesubsidieerd die betrekking hebben op de jeugdbescherming. Onder deze post vallen diverse subsidies zoals voor innovatieve projecten bij de jeugdbescherming («Vliegwielprojecten»), voor het Centrum Internationale Kinderontvoering (IKO) en Stichting Adoptievoorzieningen, kosten nader onderzoek doodsoorzaak (NODO) van kinderen Met de vliegwielprojecten wordt beoogd om door slimme methodische investeringen het aantal dwangmaatregelen te verkorten, dan wel te voorkomen.

De gerealiseerde productiegegevens voor de prestatie Jeugdbescherming zijn momenteel nog niet beschikbaar. In de begroting 2015 zal de Kamer geïnformeerd worden over de realisatie 2013.

Opdrachten

Jeugdbescherming – Regeling tegemoetkoming adoptiekosten

Adoptieouders, die na de opneming van een buitenlands kind de adoptieprocedure geheel volgens de in de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka) gestelde regels hebben afgerond kunnen een tegemoetkoming aanvragen bij het Agentschap SZW. De periode waarin de tegemoetkoming kan worden aangevraagd loopt uiterlijk tot 1 januari 2016. Aan de uitbetaling van de tegemoetkoming zijn voorwaarden verbonden.

Stelsel jeugdzorg

Bestrijding huiselijk geweld en kindermisbruik

Huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel misbruik zijn omvangrijke problemen in Nederland. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarige slachtoffers. Doordat het geweld veelal achter gesloten deuren plaatsvindt, is een belangrijke doelstelling het vergroten van de zichtbaarheid. Bestrijding omvat vele aspecten: preventie, hulpverlening, jeugdbescherming, huisverbod, het strafrecht.

De beschikbare middelen zijn onder meer besteed aan de Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik, onderzoek van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel, preventie van seksueel misbruik en de daderaanpak van huiselijk geweld. Dit in gezamenlijkheid met het Ministerie van VWS.

35.3 Tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd

Agentschappen

DJI-Jeugd

Qua uitvoering en beoogde resultaten deden zich geen bijzonderheden voor. De JJI-capaciteit is gereduceerd tot 650 operationele plaatsen en 127 reserveplaatsen door het buitengebruik stellen van twee JJI-locaties (Horizon Kolkemate en De Hartelborgt locatie Kralingen). Tevens zijn, conform het Masterplan DJI, twee JJI-locaties definitief afgestoten (De Doggershoek en De Heuvelrug locatie Overberg). De huidige JJI-capaciteit blijkt voldoende om alle instroom te kunnen opvangen. Het borgen van kwaliteit in de JJI’s heeft continue aandacht. In de brief aan de Tweede Kamer (24 587, nr. 569) op 15 november 2013 heeft het kabinet, naar aanleiding van conclusies van de Inspectie Veiligheid en Justitie, aangegeven dat de kwaliteit van de sanctietoepassing niet mag lijden onder de onrustige situatie waarmee de sector JJI kampt, zoals reorganisaties naar aanleiding van sluitingen van JJI-locaties en fluctuaties in capaciteitsbehoefte gedurende het jaar.

De hogere realisatie dan begroot in de ontwerpbegroting 2013 van € 35,4 mln is grotendeels het gevolg van extra frictiekosten vastgoed en een herschikking van de kaders, beide als gevolg van het Masterplan DJI. Zie ook toelichtingen in de 2^de suppletoire begroting van VenJ (2013–2013 TK 33 805 VI nr.2).

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

HALT

De Halt-sector is gereorganiseerd tot één Halt-organisatie met ingang van 2013. Het is ingericht analoog aan de nieuwe indeling van arrondissementen en politieregio’s. Naast kostenreductie beoogt de schaalvergroting tevens een slagvaardiger sector met minder managementniveaus, meer uniformiteit in de uitvoering van de Halt-afdoening en meer ruimte voor innovatie. Tot slot draagt de opschaling verder bij aan het reeds in gang gezette proces van verbinding tussen preventie en repressie.

In 2013 is gebleken dat Halt meer tijd nodig had dan voorzien om de efficiencydoelstellingen van de herstructurering te behalen. Daarnaast zijn er financiële tegenvallers bij de voormalige Haltbureaus aan het licht gekomen, die bij het opstellen van de business case in 2012 nog niet bekend waren.

In 2013 is een (eenmalige) aanvullende transitiesubsidie toegekend. Met deze extra investering zal het break-even point van de herstructurering van Halt bereikt worden in 2017, in plaats van in 2015 zoals eerder aan de Tweede Kamer gemeld (TK 2011–2012, 28 741 nr. 21 d.d. 7 september 2012).

Bijdrage aan medeoverheden

Bureaus jeugdzorg – jeugdreclassering (JR)

De jeugdreclassering levert hulp en steun bij voorwaardelijk opgelegde sancties of de strafbeschikking en begeleiding en toezicht op verzoek van de RvdK of de justitiële jeugdinrichting. Voorts is de jeugdreclassering belast met de uitvoering van het scholings- en trainingsprogramma en is verantwoordelijk voor de nazorg. De jeugdreclassering levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de consequente handhaving van de voorwaarden die aan de jongere zijn opgelegd. Dit draagt bij aan het voorkomen van recidive.

Provincies ontvangen van VenJ het tarief vermenigvuldigd met de gerealiseerde productie voor de uitvoering van jeugdreclasseringstaken door de bureaus jeugdzorg en landelijk werkende instellingen die onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende provincie vallen (p*q). De gerealiseerde gegevens zijn voor 2013 momenteel nog niet beschikbaar. Hierover zal bij ontwerpbegroting 2015 gerapporteerd worden.

Opdrachten

Programma Jeugdcriminaliteit & Jeugdgroepen (programma J&J)

Projecten jeugd straf

Programma doorontwikkeling veiligheidshuizen (programma VHH)