Het beschermen van jeugdigen die in hun ontwikkeling worden bedreigd in de opvoed- en leefsituatie en het bestrijden van jeugdcriminaliteit en geweld in huiselijk kring.

Jeugdbescherming

De Minister van Veiligheid en Justitie kent een regisserende rol op het gebied van jeugdbescherming. De minister is beleidsverantwoordelijk voor het ontwikkelen van instrumenten die een bedreigde ontwikkeling van jeugdigen in hun opvoed- en leefsituatie voorkomen. De minister heeft de regie op en een samenwerkingsrelatie met VWS, de provincies, het Interprovinciaal Overleg (IPO), Jeugdzorg Nederland en de bureaus jeugdzorg als het gaat om de justitiële jeugdbescherming. De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de minister op het terrein jeugdbescherming is de Wet op de Jeugdzorg.

Jeugdsancties en preventie

De minister kent een regisserende rol op het gebied van jeugdsancties en preventie. De minister is beleidsverantwoordelijk voor het ontwikkelen van instrumenten die jeugdcriminaliteit bestrijden. Belangrijk onderdeel daarvan is een effectieve en doelmatige tenuitvoerlegging van jeugdsancties. Goed doordacht en vernieuwend beleid op het terrein van onder meer de kwaliteit van de justitiële jeugdinrichtingen en jeugdreclassering draagt bij aan de vermindering van recidive. De minister is ook verantwoordelijk voor de beschikbaarheid van voldoende capaciteit voor de tenuitvoerlegging van de sancties. De minister is sturingsverantwoordelijk ten aanzien van het onderdeel Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI) van DJI. De uitvoering van de taakstraffen voor jeugdigen geschiedt door de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK), onderdeel van VenJ. De uitvoering van de Halt-afdoeningen is opgedragen aan Halt-Nederland waar de minister een financiële bijdrage aan levert. Op grond van de sturingsverantwoordelijkheid onderhoudt de minister productieve werkrelaties met deze uitvoeringsorganisaties. De minister heeft de regie alsmede een samenwerkingsrelatie met de grote steden, de politie, het OM, de jeugdreclassering, de Raad voor de rechtspraak, Jeugdzorg Nederland, VNG en IPO betreffende de aanpak van jeugdcriminaliteit. De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de minister op het terrein van jeugdsancties ligt in artikel 77 Wetboek van Strafrecht en artikel 553 Wetboek van Strafvordering.

Geweld in huiselijke kring

De minister heeft een regisserende rol op het gebied van aanpak van geweld in huiselijke kring, waaronder huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, kindermishandeling, vrouwelijke genitale verminking en ouderenmishandeling. Bij de aanpak van deze problematiek zijn verschillende ministeries en organisaties betrokken. De minister heeft een gedeelde beleidsverantwoordelijkheid ten aanzien van de coördinatie van de aanpak geweld in huiselijke kring, samen met de ministeries van VWS, OCW en BZK. De Minister van VenJ is verantwoordelijk voor de daderaanpak van geweld in huiselijke kring in strafrechtelijk kader. Sturing vindt plaats door middel van regelgeving, kaderstelling en financiering.

Adoptie

De minister kent een regisserende rol op het gebied van adoptie. De minister is beleidsverantwoordelijk ten aanzien van inter-landelijke adoptie en heeft in deze ook een sturingsverantwoordelijkheid ten aanzien van de RvdK en de vergunninghouders. Vergunninghouders bemiddelen bij de plaatsing van kinderen die ter adoptie worden opgenomen. De wettelijke grondslag voor de verantwoordelijkheden van de minister op het terrein van adoptie is opgenomen in de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka).

Toelichting

Voor de periode 2011–2013 zijn bestuurlijke afspraken gemaakt met het IPO over de normprijs per maatregel. Hierbij is ook een vermindering van de duur van ondertoezichtstellingen (OTS) met twee maanden naar 2,7 jaren ultimo 2013 afgesproken. Indien ultimo 2013 de duur van ondertoezichtstellingen niet is verkort met twee maanden wordt het tarief, dat de basis vormt voor de uitkering aan provincies, met 5% gekort.

Kindermishandeling en seksueel misbruik

Het Actieplan aanpak kindermishandeling 2012–2016 «Kinderen veilig» (TK 2011–2012, 31 015, nr. 69) vormt de basis voor de aanpak van kindermishandeling in 2013. De Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik is ingesteld om toe te zien op de uitvoering van het Actieplan. De Taskforce legt verantwoording af aan de betrokken departementen over haar activiteiten, waaronder de minister.

Voortgang adolescentenstrafrecht

De minister is verantwoordelijk voor de invoering van een adolescentenstrafrecht. Hiermee wordt voorzien in een samenhangend sanctiepakket waarmee jongeren in de leeftijd van 15 tot 23 jaar effectief kunnen worden gestraft. Het concept wetsvoorstel is in 2012 bij de Tweede Kamer ingediend. Het adolescentenstrafrecht voorziet onder meer in het verhogen van de leeftijdsgrens (van 21 naar 23 jaar) waarop het jeugdstrafrecht kan worden toegepast, in het creëren van de mogelijkheid om een Pij-maatregel (plaatsing in inrichting voor jeugdigen) om te zetten in een Tbs-maatregel en in een verbeterde samenwerking en informatie-uitwisseling tussen jeugd- en volwassenenreclassering. Voor de voorbereiding en invoering van het adolescentenstrafrecht is in 2013 € 3,6 mln. en vanaf 2014 € 2,7 mln. beschikbaar.

Stelselherziening Jeugdzorg

In het Regeerakkoord van het kabinet Rutte/Verhagen is opgenomen dat het stelsel Jeugdzorg, waar de uitvoering van jeugdbescherming en jeugdreclassering deel van uitmaken, ingrijpend moet worden gewijzigd. Ouders, kinderen en andere opvoeders moeten meer verantwoordelijkheid nemen, maar ook sneller terecht kunnen met hun vragen over opgroeien en opvoeden en indien nodig, sneller de juiste zorg krijgen. Streven is dat met ingang van 1 januari 2015 alle ondersteuning en jeugdhulp onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten valt. Om dit te realiseren werkt VenJ in 2013 samen met het Ministerie van VWS aan een nieuw wettelijk kader en een nieuw financieel kader. Samen met de VNG werken beide ministeries aan een ondersteuningstraject voor gemeenten ter voorbereiding op hun nieuwe taken.

Adoptie

In 2013 wordt naar verwachting de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka) in de Kamers behandeld en volgt eventueel de start van de implementatie van de Wobka.

Gedragsinterventies

Vanaf 2013 wordt de inzet van het palet aan erkende gedragsinterventies gemonitord dat in de afgelopen jaren landelijk geïmplementeerd is. Zo wordt voor alle criminogene factoren passende en kwalitatief goede interventie ingezet. Monitoring en rapportage gebeuren op een gestandaardiseerde wijze, conform de richtlijnen die daarvoor zijn vastgesteld (Monitoring en kwaliteitszorg gedragsinterventies jeugdige justitiabelen, Significant, oktober 2010).

35.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming.

De RvdK is een grote, uitvoerende organisatie die opkomt voor de rechten van kinderen van wie de ontwikkeling en de opvoeding worden bedreigd. Hierbij kan gedacht worden aan gezinnen met ernstige problemen, in het jeugdstrafrecht, bij scheiding van ouders die zelf geen omgangsregeling kunnen afspreken en voorafgaand aan adoptie. Het betreft hier dus de bijdrage van VenJ voor de apparaatskosten van de RvdK.

35.2 Uitvoering Jeugdbescherming en voogdij AMV’s

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage (LBIO)

Het LBIO is een overheidsinstelling (ZBO) en verricht in opdracht van de Ministers van VenJ en VWS wettelijke taken op het gebied van onderhoudsbijdragen (inning ouderbijdragen, inning kinder- en partneralimentatie en inning internationale alimentatie). De twee kerntaken zijn:

• • innen alimentatiebedragen (VenJ);

• • vaststellen en innen van ouderbijdragen (VWS en VenJ).

Productiegegevens

Stichting Nidos

VenJ verstrekt een bijdrage aan Stichting Nidos. Deze stichting is conform het Burgerlijk Wetboek aangewezen als instantie die belast is met de tijdelijke voogdij over alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Daarnaast is Nidos aangewezen voor het uitvoeren van de kinderbeschermingsmaatregel ondertoezichtstelling wanneer het om kinderen uit vluchtelingengezinnen gaat. Zie voor meer informatie: http://www.nidos.nl/

Productiegegevens

Begeleidingskosten

De aantallen (q) zijn bepaald door de directe uren die een jeugdbeschermer aan een zaak besteedt. De q wordt vermenigvuldigd met de integrale kosten per uur (p). De begeleidingskosten bestaan met name uit personeelskosten, apparaatskosten (huisvesting, ICT e.d) en overige kosten. De begeleidingskosten zijn deels variabele en deels vaste kosten.

Verzorgingskosten

Binnen deze component worden de volgende kostenposten onderscheiden:

• • Schoolkosten, ziektekosten;

• • Leefgelden;

• • Overige verzorgingskosten (legesgelden IND, projectbureau woonvoorziening e.d.).

Bijdrage aan medeoverheden

Bureaus jeugdzorg (BJZ) – jeugdbescherming (JB)

In het kader van de stelselwijziging jeugdzorg zullen de jeugdbescherming en de jeugdreclassering (zie 35.2) gedecentraliseerd worden naar de gemeenten. Met deze stelselwijzing dient ook een efficiencywinst van in totaal € 37 mln. gerealiseerd te worden; € 31 mln. voor de jeugdbescherming en € 6 mln. voor de jeugdreclassering.

Jeugdbescherming productiegegevens

Subsidies

Subsidies jeugdbescherming

De minister subsidieert meerdere organisaties en initiatieven die betrekking hebben op de jeugdbescherming. Onder deze post vallen diverse kleinere subsidies zoals Centrum Internationale Kinderontvoering (IKO) en Stichting Adoptievoorzieningen, kosten nader onderzoek doodsoorzaak van kinderen, vertaalkosten IKO en internationale contributies.

Opdrachten

Jeugdbescherming – Regeling tegemoetkoming adoptiekosten

Adoptieouders, die na de opneming van een buitenlands kind de adoptieprocedure geheel volgens de in de Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie (Wobka) gestelde regels hebben afgerond in de periode van 1 januari 2009 tot en met 31 december 2012, kunnen een tegemoetkoming van € 3 700 aanvragen bij het Agentschap SZW. In de periode 1 januari 2009 tot en met 31 december 2011 zijn 1915 kinderen ter adoptie opgenomen. Voor het jaar 2013 wordt het aantal op te nemen kinderen geschat op 500. De periode waarin de tegemoetkoming kan worden aangevraagd loopt uiterlijk tot 1 januari 2016. Aan de uitbetaling van de tegemoetkoming zijn voorwaarden verbonden, al zijn hier geen strikte aantallen geformuleerd.

Stelsel jeugdzorg

Met de stelselherziening jeugdzorg wordt alle ondersteuning en jeugdhulp gedecentraliseerd naar gemeenten. Door de verantwoordelijkheid voor alle jeugdzorg bij gemeenten te beleggen wordt het eenvoudiger om een integraal (jeugd-)zorgaanbod te ontwikkelen en wordt naar verwachting sterker ingezet op preventie. De beschikbare middelen in het kader van de stelselherziening worden onder andere ingezet voor:

• • een communicatie- en ondersteuningstraject richting gemeenten en veldpartijen;

• • de ontwikkeling van een certificeringssystematiek om de kwaliteit van de uitvoering van jeugdbescherming en jeugdreclassering in het nieuwe stelsel te borgen.

Bestrijding huiselijk geweld en kindermisbruik

Huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel misbruik zijn omvangrijke problemen in Nederland. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarige slachtoffers. Doordat het geweld veelal achter gesloten deuren plaatsvindt, is een belangrijke doelstelling het vergroten van de zichtbaarheid. Bestrijding omvat vele aspecten: preventie, hulpverlening, jeugdbescherming, huisverbod, het strafrecht. Het Ministerie van VenJ en het Ministerie van VWS dragen primair verantwoordelijkheid voor deze totaalaanpak.

35.3 Tenuitvoerlegging justitiële sancties jeugd

Bijdragen BLD

DJI-Jeugd

De DJI zorgt namens de minister voor de tenuitvoerlegging van straffen en vrijheidsbenemende maatregelen, die na uitspraak van een rechter zijn opgelegd. Voor jeugdigen vindt deze tenuitvoerlegging plaats in een justitiële jeugdinrichting (JJI). DJI is een baten-lastendienst van VenJ. Dit betekent dat DJI een zekere mate van zelfstandigheid bezit. Jaarlijks krijgt DJI een budget toegewezen vanuit het VenJ en worden afspraken gemaakt over de door DJI te leveren prestaties.

Een te lage bezetting in de JJI’s is risicovol voor de kwaliteit van het werk in de inrichtingen. Daarom wordt de operationele capaciteit van de sector JJI van DJI teruggebracht tot 650 plaatsen vanaf 2014. Daarnaast blijven voldoende reserveplaatsen beschikbaar om een eventueel stijgende instroom te kunnen opvangen. Tegelijkertijd wordt ingezet op het borgen van de gerealiseerde kwaliteitsverbetering.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Halt

Halt is als RWT verantwoordelijk voor de uitvoering van de Halt-afdoening (artikel 77e Wetboek van Strafrecht). De minister financiert de Halt-afdoening. Naast deze repressieve activiteiten voert Halt ook veel preventieve activiteiten uit. Deze worden grotendeels door gemeenten gefinancierd (aangevuld met incidentele bijdragen van provincies of andere fondsen).

De Halt-sector reorganiseert tot één Halt-organisatie in 2013. Het is analoog ingericht aan de nieuwe indeling van arrondissementen en politieregio’s. Naast kostenreductie beoogt de schaalvergroting tevens een slagvaardiger sector met minder managementniveaus, meer uniformiteit in de uitvoering van de Halt-afdoening en meer ruimte voor innovatie. Tot slot draagt de opschaling verder bij aan het reeds in gang gezette proces van verbinding tussen preventie en repressie.

Het aantal Halt-afdoeningen is voor 2013 geraamd op 19 500. Een Halt-afdoening is samengesteld uit meerdere modules (deels standaard, deels maatwerk), zoals intake, startgesprek, leeropdracht, vervolggesprek, excuses aanbieden, schadebemiddeling, werkopdracht, eindgesprek, etc.

Ter indicatie de raming voor 2012: De 18 820 Halt-afdoeningen waarbij in totaal 115 719 modules ingezet worden, kennen totale kosten ter waarde van € 7 814 719.

Halt productiegegevens

Bijdrage aan medeoverheden

Bureaus jeugdzorg – jeugdreclassering (JR)

De jeugdreclassering levert hulp en steun bij voorwaardelijk opgelegde sancties of de strafbeschikking en begeleiding en toezicht op verzoek van de RvdK of de justitiële jeugdinrichting. Voorts is de jeugdreclassering belast met de uitvoering van het scholings- en trainingsprogramma en is verantwoordelijk voor de nazorg. De jeugdreclassering levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de consequente handhaving van de voorwaarden die aan de jongere zijn opgelegd. Dit draagt bij aan het voorkomen van recidive.

Provincies ontvangen van VenJ het tarief vermenigvuldigd met de gerealiseerde productie voor de uitvoering van jeugdreclasseringstaken door de bureaus jeugdzorg en landelijk werkende instellingen die onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende provincie vallen (p*q).

Jeugdreclassering productiegegevens

Opdrachten

Programma Jeugdcriminaliteit & Jeugdgroepen (programma J&J)

Het programma J&J heeft als opdracht strafbaar gedrag van minderjarigen tegen te gaan door middel van een persoonsgerichte en integrale aanpak. Zo wordt het toekomstperspectief van probleemjongeren verbeterd en recidive voorkomen. In de algemene opdracht staan meerdere ketenpartners, zoals de RvdK en de politie, centraal. Hiervoor biedt het bestuursdepartement middelen en faciliteiten aan de ketenpartners. De middelen worden ingezet voor werkzaamheden aan projecten, verschillende onderzoeken en experimenten en personele inhuur.

In 2013 worden voor dit programma onder andere de volgende werkzaamheden verricht:

• • De implementatie en verankering van reeds bestaande instrumenten dan wel in te voeren wetgeving zoals het Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen (LIJ) en ProKid (implementatie afgerond in 2013);

• • Inrichten van de ICT-voorzieningen om informatie te delen voor een integraal persoonsbeeld. Daarnaast wordt ook gewerkt aan het opzetten van een ketenbreed sturingsmodel om dieper inzicht te verkrijgen in de jeugdstrafrechtketen;

• • De aanpak van criminele jeugdgroepen, verzamelen van de best practices en borgen van de aanpak in samenwerking met de Politie en het OM.

Projecten jeugd straf

Onder projecten jeugd straf worden bijdragen verleend aan diverse instanties. Een aantal van deze bijdragen hebben een structureel karakter, zoals de toegekende middelen aan Slachtoffer in Beeld. Deze zijn ten behoeve van het voeren van slachtoffer-dadergesprekken waarbij jeugdige daders betrokken zijn. Daarnaast worden hiermee de kosten die verbonden zijn aan de instandhouding van de Erkenningscommissie gedragsinterventies Justitie en het bijbehorende ondersteunende bureau voldaan. Andere bijdragen worden op projectbasis aan verschillende uitvoeringsinstanties toegekend en betreffen de realisatie van de gedragsmaatregel, de implementatie van effectieve interventies en de nazorg aan jeugdigen na verblijf in een justitiële jeugdinrichting. Op termijn worden deze bedragen in de diverse kostprijzen verwerkt. Ten slotte worden uit deze bijdragen enkele onderzoeken op het terrein van jeugdsancties gefinancierd.

Programma doorontwikkeling veiligheidshuizen (programma VHH)