Realisatie begrotingsuitgaven Veiligheid en Justitie € 12.383 miljoen Art. 37 Vreemdelingen 6,1%
Algemene doelstelling
Een op maatschappelijk verantwoorde wijze en in overeenstemming met internationale verplichtingen gereglementeerde en beheerste toelating tot, verblijf in en vertrek uit Nederland van vreemdelingen.
Rol en verantwoordelijkheid
De Minister van Veiligheid en Justitie ontwikkelt en geeft uitvoering aan het vreemdelingenbeleid. Als onderdeel hiervan heeft hij een financierende rol ten aanzien van de opvang van asielzoekers, de afwikkeling van toelatingsprocedures en de terugkeer van vreemdelingen in en uit Nederland. De Minister van Veiligheid en Justitie draagt verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de Vreemdelingenwet door de vreemdelingenketen. De vreemdelingenketen is het geheel aan overheidsorganisaties dat zich (primair) met het vreemdelingenbeleid bezighoudt. De Minister is verantwoordelijk voor de uitvoeringsorganisaties Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V). Deze uitvoeringsdiensten vallen rechtstreeks onder het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Daarnaast is de Minister verantwoordelijk voor het zelfstandig bestuursorgaan Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), voor de toezichtsmaatregelen, vreemdelingenbewaring en voor de centra van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) waar de vreemdelingenbewaring en de grensdetentie ten uitvoer wordt gelegd. De Minister onderhoudt bovendien een gezagsrelatie met de Koninklijke Marechaussee en de Nationale Politie voor wat betreft het vreemdelingentoezicht.
Beleidsconclusies
| Opvang, Toegang, Toelating en Toezicht | Realisatie | Raming | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2013 | |
| Asielinstroom | 16.160 | 15.150 | 14.630 | 13.360 | 17.190 | 14.000 |
| Overige asielbeslissingen | 8.130 | 9.720 | 10.330 | 9.150 | 13.260 | 10.700 |
| Instroom in de opvang | 15.340 | 15.300 | 13.760 | 13.300 | 16.470 | 14.000 |
| Uitstroom uit de opvang | 13.730 | 13.200 | 18.640 | 14.800 | 15.490 | 16.000 |
| Gemiddelde bezetting in de opvang | 20.910 | 20.100 | 18.720 | 14.400 | 14.700 | 13.000 |
| Machtiging tot voorlopig verblijf (MVV) | 50.700 | 53.600 | 49.720 | 46.600 | 6.580 | 8.500 |
| Verblijfsvergunning regulier (VVR) | 58.100 | 55.500 | 58.930 | 58.520 | 25.530 | 27.200 |
| Toelating en verblijf (TEV) | – | – | – | – | 39.820 | 42.400 |
| Visa | 5.000 | 3.400 | 2.420 | 1.480 | 1.760 | 4.000 |
| Aantal naturalisatie verzoeken | 25.350 | 26.280 | 26.300 | 28.890 | 24.230 | 35. 500 |
| Streefwaarden Terugkeer | ||||||
| Zelfstandig vertrek (%) | 14% | 16% | 20% | 20% | 23% | 20% |
| Gedwongen vertrek (%) | 33% | 35% | 32% | 29% | 31% | 30% |
| Zelfstandig vertrek zonder toezicht (%) | 53% | 49% | 48% | 50% | 46% | 50% |
Bronnen: INDIS/INDIGO, Maandrapportage COA, KMI (peildatum 1-2-2014) en Meerjarenraming Vreemdelingenketen.
Toelichting
Het totaal aantal geregistreerde asielaanvragen is in 2013 hoger dan geraamd. De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door een hogere instroom uit de landen Syrië, Somalië en Eritrea. De stijging van het aantal overige asielbeslissingen wordt met name veroorzaakt door een hoger aantal herbeoordelingen van vreemdelingen met de Somalische nationaliteit. Daarnaast is er een hoger aantal aanvragen voor verlenging van de verblijfsvergunning die eerder zijn ingediend dan geraamd. De instroom in de opvang en de gemiddeld bezetting is gestegen dit hangt samen met de hogere asielinstroom.
Het aantal naturalisatieverzoeken is lager uitgevallen dan geraamd dit wordt veroorzaakt doordat het aantal naturalisatieverzoeken van de groep vreemdelingen die onder de RANOV-regeling viel lager is dan verwacht. Deze vreemdelingen hebben in plaats van een naturalisatieverzoek een aanvraag ingediend voor een VVR Verlenging. In 2013 zijn minder visa aanvragen ontvangen de oorzaak hiervan is dat de diplomatieke posten steeds meer beslissingen zelfstandig afhandelen.
Wet modern migratiebeleid en INDiGO
De wet Modern Migratiebeleid (MoMi) is op 1 juni 2013 in werking getreden. Met deze wet is het reguliere toelatingsproces efficiënter en eenvoudiger ingericht en wordt meer verantwoordelijkheid gelegd bij de referent. De aanvraag voor een machtiging tot voorlopig verblijf en van een verblijfsvergunning zijn samengevoegd in de procedure Toegang en Verblijf (TEV). Hierdoor kan er sneller en efficiënter worden gewerkt en krijgt betrokkene direct na binnenkomst in Nederland het verblijfpasje. De IND heeft de conversie naar INDiGO als het primaire systeem afgerond, waarmee INDiGO de realisatie van de doelstelling van MoMi ondersteunt.
Grensmanagement
Het gebruik van API (Advanced Passenger Information)- gegevens aan de grens is in 2013 geëvalueerd waarna gericht is gewerkt aan een efficiëntere toepassing hiervan. Bovendien is in 2013 gestart met de implementatie van Eurosur, het Europees grensbewakingssysteem.
Handhaving vreemdelingenwet
De aanpak van criminele en overlastgevende vreemdelingen had in 2013 de hoogste prioriteit. De aanpak van kabinet en gemeenten om EU-arbeidsmigratie in goede banen te leiden is in 2013 voortgezet waarbij de nadruk steeds meer ligt op de samenwerking tussen verschillende betrokken overheidsdiensten. Het wetsvoorstel biometrie is aangenomen in de Eerste Kamer, waardoor systematisch gebruik kan worden gemaakt van vingerafdrukken in de strijd tegen fraude.
Programma Stroomlijning Toelatingsprocedures
Eind 2013 is het wetgevingstraject behorend bij het programma stroomlijning toelatingsprocedures (PST) afgerond. Doordat de parlementaire behandeling op een later moment afgerond was dan gepland. zullen de maatregelen die het stapelen van verblijfsprocedures moeten tegengaan en de doorlooptijden van procedures bekorten eerst vanaf 1 januari 2014 (gefaseerd) worden geïmplementeerd.
Regeling langdurig verblijvende kinderen
In het regeerakkoord VVD-PvdA is afgesproken een regeling voor langdurig verblijvende kinderen te creëren. De regeling maakt het mogelijk dat kinderen die langer dan 5 jaar in Nederland wonen zonder verblijfsvergunning, onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd. In 2013 is deze regeling uitgewerkt en in werking getreden. De regeling bestaat uit een overgangsregeling en een definitieve regeling
Vreemdelingenbewaring
In 2013 hebben de pilots «alternatieven voor bewaring» plaatsgevonden. De eerste resultaten zijn opgenomen in de brief die op 13 september jl. aan de Tweede Kamer is aangeboden57. Eind 2013 is de internetconsultatie van het wetsvoorstel terugkeer en bewaring om het regime vreemdelingenbewaring een eigen bestuursrechtelijke wettelijke grondslag te geven gestart. In het wetsvoorstel wordt onderscheid gemaakt tussen een verblijfsregime en een beheersregime voor vreemdelingen die een gevaar vormen voor de orde en veiligheid in de inrichting.
Daarnaast is in 2013 gestart met de aanschaf van bodyscanners voor de locaties van vreemdelingenbewaring waarmee de huidige praktijk van visitatie zoveel als mogelijk wordt vervangen. Ten slotte is het inbewaringstellingsbeleid voor gezinnen met kinderen aangepast; zij worden niet meer in bewaring gesteld, tenzij een van de ouders zich eerder onttrokken heeft aan het toezicht.
| Realisatie 2013 | Begroting 2013 | Verschil | ||
|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 173.932 | 733.200 | – 559.268 | |
| Programma-uitgaven | 751.429 | 733.200 | 18.229 | |
| 37.2 | Toegang, toelating en opvang vreemdelingen | |||
| Bijdrage Agentschappen | ||||
| Immigratie- en Naturalisatiedienst | 312.131 | 267.534 | 44.597 | |
| Bijdrage ZBO/RWT's | ||||
| Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) | 388.752 | 388.219 | 533 | |
| Subsidies | ||||
| Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) ea | 5.272 | 6.216 | – 944 | |
| Overig toegang, toelating en opvang vreemdelingen | 605 | 0 | 605 | |
| Opdrachten | ||||
| Programma Biometrie | 1.188 | 8.013 | – 6.825 | |
| Programma Vernieuwing Grensmanagement | 4.041 | 12.014 | – 7.973 | |
| Programma keteninformatisering | 13.100 | 19.820 | – 6.720 | |
| Versterking vreemdelingenketen | 495 | 4.302 | – 3.807 | |
| 37.3 | Terugkeer | |||
| Bijdrage Agentschappen | ||||
| DJI terugkeer vreemdelingen | 7.700 | 8.400 | – 700 | |
| Subsidies | ||||
| REAN-regeling | 6.600 | 6.600 | 0 | |
| Opdrachten | ||||
| terugkeer vreemdelingen | 11.545 | 12.082 | – 537 | |
| Ontvangsten | 27.466 | 0 | 27.466 | |
Toelichting op de instrumenten
37.2 Toegang, toelating en opvang vreemdelingen
Bijdragen
Immigratie- en Naturalisatiedienst
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) is verantwoordelijk voor de uitvoering van het vreemdelingenbeleid in Nederland. Dat houdt in dat de IND alle aanvragen beoordeelt van vreemdelingen die in Nederland willen verblijven of Nederlander willen worden. Sinds het najaar van 2013 is INDIGO volledig operationeel en vormt daarmee het primaire informatiesysteem van de IND.
In 2013 is € 44,6 mln meer uitgegeven dan begroot. De gestegen uitgaven aan de IND hangen samen met de compensatie voor de lagere legesontvangsten (€ 24 mln). Dit is het gevolg van een verlaging van de leges door uitspraken van het Europees Hof van Justitie voor onder andere gezinsmigratie en voortgezet verblijf na gezinshereniging. Daarnaast betreft dit de kosten voor de uitvoering van de regeling langdurig verblijvende kinderen en de tegemoetkoming voor de behandeling van een hoger aantal asielverzoeken.
| realisatie | Raming | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2013 | |
| Asiel | 73 | 82 | 88 | 88 | 85 | 86 |
| Regulier | 93 | 95 | 87 | 89 | 87 | 100 |
| Naturalisatie | 95 | 96 | 87 | 91 | 70 | 100 |
Bron: IND
Toelichting
Het aantal reguliere zaken waarop tijdig is beslist is lager dan geraamd doordat de IND is gestart met het wegwerken van oude bezwaarzaken en reguliere aanvragen die buiten de wettelijke termijn vallen. Hierdoor valt het percentage dat binnen de wettelijke termijn is afgedaan lager uit, en wordt de doorlooptijd negatief beïnvloed. Wel zijn hierdoor de voorraden gedaald en zijn er in 2013 meer aanvragen afgehandeld. Ook bij naturalisatie is ingezet op het wegwerken van de voorraad en daarnaast is voorrang gegeven aan de behandeling verzoeken met een RANOV- achtergrond.
Centraal Orgaan opvang asielzoekers
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) draagt zorg voor de opvang van vreemdelingen in Nederland. Het opvangbeleid is gericht op de opvang van asielzoekers gedurende de asielprocedure. Na een afwijzing van een asielverzoek wordt de vreemdeling in de gelegenheid gesteld, al dan niet met ondersteuning van Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) en/of de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) zelfstandig terug te keren. In 2013 lag de bezetting in het COA hoger dan geraamd dit hangt samen met de gestegen asielinstroom.
Er is in 2013 € 34,5 mln. gestort in de asielreserve vanuit het artikelonderdeel 37.2.20 Bijdrage ZBO/RWT’s: Centraal Orgaan Asielzoekers (COA).
| Realisatie | Raming | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2013 | |
| Gemiddelde opvangduur vergunninghouders na vergunningverlening | 6,6 | 5 | 5 | 3,7 | 3,5 |
| Gemiddelde verblijfsduur opvang op basis van uitstroom | 17 | 15 | 14 | 13 | 12 |
Bron: COA
Opdrachten
Programma Biometrie in de Vreemdelingenketen
Het programma Biometrie in de Vreemdelingenketen (BVK) draagt zorg voor harmonisatie en bevordering van efficiënt gebruik van biometrie in de vreemdelingenketen. Het Programma BVK is per 31 december 2013 beëindigd en volgens planning zijn de volgende producten opgeleverd. Het wetsvoorstel (Staatscourant 2014, nr. 2) dat de mogelijkheden in de Vreemdelingenwet 2000 voor gebruik van biometrische kenmerken bij vaststelling van de identiteit van vreemdelingen verruimd, is door beide kamers aangenomen. De wet is op 1 maart 2014 in werking getreden. De uitrol van het Europese Visumsysteem (EU-VIS) is verder gecontinueerd. Vanaf de zomer van 2013 heeft de Nationale Politie in een tijdelijke voorziening al de beschikking gekregen over mobiele apparatuur om in te zetten in het kader van toezicht op vreemdelingen. Tevens is een Public Key Infrastructure gerealiseerd voor grens- en vreemdelingentoezicht, waarmee uitgifte en beheer van digitale certificaten wordt gerealiseerd waarbij de integriteit en authenticiteit van het certificaat wordt gewaarborgd en de identiteit van de certificaatbezitter wordt vastgesteld.
Het begrotingskader is gewijzigd bij voorjaarsnota. De raming is aangepast vanwege een wijziging in het kasritme van de verschillende projecten. Hierdoor is een onderuitputting ontstaan van € 6,7 mln.
Programma Vernieuwing Grensmanagement
Het programma Vernieuwing Grensmanagement (VGM) heeft als doel een efficiënt en effectief grenscontroleproces met een goede balans tussen mobiliteit van passagiers en de noodzakelijke grenscontroles. Het bestaande samenwerkingsverband Joint Data Analysis Centre (JDAC) functioneert sinds 1 januari 2013 als samenwerkingsverband van de diensten in het grenstoezicht voor de gezamenlijke ontwikkeling en inrichting van een Nationaal Informatie- en Analysecentrum Grensbeheer (NIAG). Dit dient als informatieknooppunt waarbinnen kennisexperts van die diensten vanuit hun organisatie informatie analyseren en uitwisselen met betrekking tot passagiers die via maritieme grenzen en luchthaven reizen. Ten behoeve van de goede uitvoering van de grensbewakingstaak door de Koninklijke Marechaussee is een verbeterd systeem voor het verzamelen en analyseren van passagiersinformatie (API-systeem) beschikbaar gekomen.
De projectmatige aard van de werkzaamheden heeft een verschuiving in de realisatie van projecten veroorzaakt. De daarmee gepaard gaande financiële gevolgen hebben ertoe geleid dat bij Voorjaarsnota het kasritme is aangepast. Ook is een aantal projecten vertraagd wat er gezamenlijk voor heeft gezorgd dat de raming voor 2013 naar beneden is bijgesteld. Dit zorgt voor een onderuitputting van € 7,9 mln.
Programma Keteninformatisering
In 2013 zijn de basisstartarchitectuur voor de Vreemdelingenketen, de architectuur van Digitaal Werken en het bijbehorende Projectinitiatiedocument Digitaal Werken vastgesteld door het Topberaad Vreemdelingenketen. Hierna is gestart met de bouw van de eerste nieuwe systemen om meer informatie digitaal uit te kunnen wisselen. Binnen de Vreemdelingenketen zijn afspraken gemaakt over de omzetting van papieren informatie-uitwisseling in digitale informatie via het Centraal digitaal depot (van Justid) en via de Basisvoorziening Vreemdelingenketen. Ten slotte is, naar aanleiding van de zaak Dolmatov, gestart met de bouw van een tijdelijke voorziening voor de digitale uitwisseling van vreemdelingenvolginformatie voor bewaring en uitzetting (het M118-form. Ten behoeve van een goede informatievoorziening is in 2013 een nieuw systeem voor ketenmanagementinformatie in productie gegaan.
De projectmatige aard van de werkzaamheden heeft een verschuiving in de realisatie van projecten veroorzaakt. De daarmee gepaard gaande financiële gevolgen hebben ertoe geleid dat bij Voorjaarsnota het kasritme is aangepast. Ook is een aantal vertraagd wat er gezamenlijk voor heeft gezorgd dat de raming voor 2013 naar beneden is bijgesteld. Dit zorgt voor een onderuitputting van € 6,7 mln.
Asielreserve
Voor het opvangen van hoeveelheidsfluctuaties in de vreemdelingenketen houdt het Ministerie van Veiligheid en Justitie een begrotingsreserve aan bij het Ministerie van Financiën. De omvang van de reserve bedraagt momenteel € 44,4 mln.
37.3 Terugkeer en bewaring Vreemdelingen
Bijdragen
Terugkeer vreemdelingen
De Dienst Terugkeer & Vertrek van dit Ministerie bevordert het daadwerkelijke vertrek van vreemdelingen door de regie over het vertrekproces van individuele vreemdelingen te voeren. Dat gebeurt onder meer door het voeren van gesprekken met vreemdelingen, het faciliteren van het verkrijgen van reisdocumenten, het geven van voorlichting en het voorbereiden van het daadwerkelijke vertrek. Daarnaast bevordert de DT&V de samenwerking op het terrein van terugkeer met landen van herkomst en landen van de Europese Unie.
Ontvangsten
De ontvangsten bestaan uit de bijdrage van de ketenpartners voor de Basisvoorziening vreemdelingen. Daarnaast heeft Schiphol bijdragen geleverd voor verschillende samenwerkingsprojecten. Tevens zijn er verschillende afrekeningen van Europese subsidies die door dit Ministerie worden ontvangen.