De Koninklijke Luchtmacht is een modern en technologisch krijgsmachtdeel dat wereldwijd actief is. De luchtmacht ondersteunt bestrijding van internationale onrust en biedt hulp bij rampen. In Nederland zorgt ze voor veiligheid vanuit de lucht door onder andere bewaking en verdediging van het luchtruim. Hiervoor beschikt het krijgsmachtdeel over hooggekwalificeerd personeel, vliegtuigen, helikopters en andere wapensystemen.

De Minister is verantwoordelijk voor de vaststelling van de omvang en de samenstelling van de luchtmacht en van de mate van gereedheid van de luchtmacht. De luchtmacht is verantwoordelijk voor het operationeel gereedstellen en in stand houden van de lucht- en grondgebonden capaciteit van de krijgsmacht. De luchtmacht is inzetbaar voor zowel expeditionaire taken als (inter)nationale taken.

In 2020 heeft de Koninklijke Luchtmacht een bijdrage geleverd aan de hoofdtaken van Defensie. Zo zijn de Target Support Cell en de Processing Exploitation Dissemination (PED) capaciteit ingezet in het kader van de Resolute Support Mission Afghanistan en Operation Inherent Resolve in de strijd tegen ISIS om bij te dragen aan een zorgvuldig doelontwikkelingsproces voor de coalitie. Daarnaast heeft een NH-90 aan boord van het fregat Zr. Ms. De Ruyter deelgenomen aan operatie Agenor in de Straat van Hormuz. Ook zijn twee Cougar-transporthelikopters in het Caribische gebied ingezet voor medisch transport en medische evacuaties. Daarnaast heeft de transportvloot diverse missiegebieden logistiek ondersteund en is met de Chinook en Cougar transporthelikopters een bijdrage geleverd aan de nationale steunverlening (NATOPS) ten behoeve van Fire Bucket Operations (het inzetten van militaire helikopters voor bluswerkzaamheden). Tevens heeft de luchtmacht, afwisselend met België, met F-16 jachtvliegtuigen de Benelux-landen beschermd tegen civiele en militaire vliegtuigen waarvan een dreiging uitgaat.

Gedurende 2020 heeft de luchtmacht F-16 jachtvliegtuigen aangeboden ten behoeve van de Very High Readiness Joint Task Force Air, deze zogenoemde flitsmacht is het snelst inzetbare deel van de NAVO snelle interventiemacht. Ook heeft een team 24 uur per dag, 7 dagen per week paraat gestaan om medische evacuaties uit te voeren, de Strategic Aeromedical Evacuation. Vanaf medio 2020 heeft de luchtmacht met Apaches, Chinooks en een C-130 gereed gestaan voor de door Duitsland geleide EU Battle Group.

Gedurende 2020 heeft een NH-90 het stationsschip in het Caribische gebied ondersteund. Op 19 juli 2020 heeft hierbij een tragisch ongeval plaatsgevonden waarbij de NH-90 boordhelikopter in zee is neergestort en twee collega's om het leven zijn gekomen.

Ook de luchtmacht is in 2020 geconfronteerd met de wereldwijde impact van de COVID-19 pandemie. Naast de zorg voor het welzijn van het luchtmachtpersoneel is daar waar mogelijk ook invulling gegeven aan hulpverzoeken in de strijd tegen COVID-19. Zo heeft de luchtmacht met medisch personeel ondersteuning verleend, is een mobiel stralingslaboratorium geleverd en is de NH-90 ingezet om het patiëntenvervoer van de Waddeneilanden over te nemen. Tevens is Vliegbasis Woensdrecht beschikbaar gesteld om vliegtuigen van civiele maatschappijen te stallen.

Voor dit artikel worden mutaties met een grootte van € 5,0 miljoen of meer toegelicht.

Verplichtingen

De gerealiseerde verplichtingen zijn € 39,8 miljoen hoger dan begroot met name als gevolg van de hogere verplichtingen voor eigen personeel.

Uitgaven

OpdrachtenDe realisatie voor instandhouding materieel is € 24,4 miljoen hoger dan begroot hoewel begin 2020 het budget naar beneden is bijgesteld als gevolg van de eindejaarsmarge 2019 (- € 8,5 miljoen), invulling MVOK (Maatregelen Versterking Ondersteuning Krijgsmacht) door extra helikopter vlieguren in VS in plaats van in Nederland (- € 2,2 miljoen, waarbij realisatie plaatsvindt vanuit de personele uitgaven), herprioritering binnen de luchtmachtbegroting naar gereedstelling (- € 2,9 miljoen) en materiële uitgaven (- € 4,0 miljoen).

Als onderdeel van de delta-exploitatie in het DLP is € 17 miljoen overgeheveld vanuit investeringen naar de instandhouding van de F-35 en de vervanging van de mini UAV (Unmanned Aerial Vehicle). In verband met hogere uitgaven bij de Cougar is € 10 miljoen overgeboekt vanuit het instandhoudingsbudget in 2021 naar 2020. Daarnaast is € 5,5 miljoen vanuit DMO bijgedragen aan de instandhouding van de F-35 en Patriot missiles en is € 4,3 miljoen aan prijsbijstelling aan het betreffende budget toegevoegd. Ten slotte is de luchtmacht vanuit artikel 12 Nog Onverdeeld gecompenseerd voor de kosten van de berging van de verongelukte NH-90 (€ 4 miljoen).

Personele uitgavenDe realisatie voor personele uitgaven is € 44,7 miljoen hoger dan begroot. De uitgaven voor eigen personeel zijn toegenomen door meeruitgaven voor de pensioenpremies (€ 17,4 miljoen) als gevolg van de decentrale pensioenpremieafdracht. Ook compensatie voor de hogere uitgaven als gevolg van het arbeidvoorwaardenakkoord, die vooral bestaan uit de salarisverhoging per 1 juli 2020 en de verhoging van de eindejaarsuitkering (€ 13,5 miljoen), zorgen voor een deel van de overrealisatie. Daarnaast neemt de overrealisatie toe door een herschikking binnen de begroting voor internationale functies die voorheen onder DOSCO vielen (€ 7,4 miljoen), verlenging van Toelage Tijdelijk Loonhuis (€ 2,6 miljoen) en een herschikking binnen de begroting als gevolg van het openhouden van de locatie Air Operations Control Station (AOCS) Nieuw Milligen (€ 1,5 miljoen) waardoor de personele uitgaven hoger uitvielen.

Ook is er per saldo € 6,0 miljoen meer uitgegeven aan eigen personeel als gevolg van overdrachten vanuit andere Defensieonderdelen voor bijvoorbeeld de doorontwikkeling van de Materieellogistieke (Matlog) organisatie, Defensity College en Vaktechnische Opleidingen (VTO) en de verlenging van de «Proeftuin alternatieve aanstellingsvormen» op Volkel en is er budget ontvlochten voor kleine projecten, waarbij de uitvoering bij andere defensie- onderdelen ligt, zoals Migratie Munitie. Uit het budget eigen personeel heeft een overheveling plaatsgevonden naar externe inhuur (- € 7,6 miljoen). De realisatie bij externe inhuur is hoger dan begroot voor het bedrag van € 7,6 miljoen. Extern personeel wordt betaald uit de ondervulling van het eigen personeel. Met deze uitgave wordt gedurende het jaar al rekening gehouden.

Materiële uitgavenDe realisatie voor overige materiële exploitatie uitgaven is € 5,3 miljoen hoger dan begroot. Ten behoeve van de juiste administratieve vastlegging van contracten met NLR (Netherlands Aerospace Centre) en TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek) binnen de materiële uitgaven is het budget gestegen (€ 3,2 miljoen vanuit gereedstelling en € 1,2 miljoen vanuit investeringen ten behoeve van de delta-exploitatie F-35). Daarnaast is de realisatie van de contributie Multi Role Tanker Transport (MRTT) € 0,8 miljoen hoger dan initieel begroot, doordat CLSK het brandstofdeel in de factuur heeft betaald wat normaliter bij het Defensie Brand- en Bedrijfsstoffen Bedrijf (DBBB) ligt.