De overheid beschermt nabestaande partners en wezen voor zover nodig tegen de financiële gevolgen van het verlies van partner of ouders.
De overheid vindt dat mensen die geconfronteerd zijn met het overlijden van hun partner of ouder(s) en die vanwege de zorg voor een kind of arbeidsongeschiktheid niet (volledig) in een eigen inkomen kunnen voorzien, verzekerd moeten zijn van financiële ondersteuning. Daarom regelt zij in deze gevallen op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw) een nabestaandenuitkering voor de overblijvende partner en een wezenuitkering voor kinderen die beide ouders hebben verloren.
Inwoners van Caribisch Nederland die geconfronteerd zijn met het overlijden van hun partner of ouder(s), hebben op grond van de Algemene weduwen- en wezenverzekering (AWW) recht op een uitkering.
De Minister financiert de inkomensondersteuning met begrotingsgefinancierde uitkeringsregelingen. Bij de premiegefinancierde uitkeringsregelingen regisseert de Minister. Zij is in deze rollen verantwoordelijk voor:
– de vormgeving, het onderhoud en de werking van het stelsel van wet- en regelgeving;
– de vaststelling van het niveau van de uitkeringen van de onderscheiden regelingen;
– de sturing van en het toezicht op de rechtmatige, doeltreffende en doelmatige uitvoering door de SVB;
– de organisatie van de eigen uitvoering binnen het verband van de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN).
In 2021 is geen nieuw beleid gemaakt. Dit is conform de verwachting zoals opgenomen in de begroting. De stand van zaken over het nabestaandenpensioen in het kader van de uitwerking van het pensioenakkoord wordt toegelicht in de paragraaf beleidswijzigingen van artikel 8 van het jaarverslag.
Realisatie | Vastgestelde begroting1 | Verschil | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2021 | 2021 | |
Verplichtingen | 1.111 | 1.020 | 1.194 | 1.172 | 1.209 | 1.370 | ‒ 161 |
Uitgaven | 1.111 | 1.020 | 1.194 | 1.172 | 1.209 | 1.370 | ‒ 161 |
Inkomensoverdrachten | |||||||
AWW (Caribisch Nederland) | 1.111 | 1.020 | 1.194 | 1.172 | 1.209 | 1.370 | ‒ 161 |
Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Realisatie | Vastgestelde begroting | Verschil | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2021 | 2021 | |
Uitgaven | 398.729 | 377.000 | 355.757 | 338.139 | 316.766 | 317.801 | ‒ 1.035 |
Inkomensoverdrachten | |||||||
Anw | 391.797 | 370.478 | 349.507 | 332.268 | 311.233 | 309.502 | 1.731 |
Tegemoetkoming Anw | 6.932 | 6.522 | 6.250 | 5.871 | 5.533 | 5.456 | 77 |
Nominaal | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.843 | ‒ 2.843 |
Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Inkomensoverdrachten
Algemene weduwen- en wezenverzekering (AWW) (Caribisch Nederland)
Inwoners van Caribisch Nederland die geconfronteerd zijn met het overlijden van hun partner of ouder(s), hebben op grond van de AWW recht op een uitkering. De hoogte ervan is leeftijdgerelateerd. De SZW-unit bij de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) is verantwoordelijk voor de uitvoering van deze regeling.
Budgettaire ontwikkelingen
De uitgaven voor de Algemene weduwen- en wezenverzekering zijn € 0,2 miljoen lager uitgevallen dan begroot.
Beleidsrelevante kerncijfers
Realisatie 2017 | Realisatie 2018 | Realisatie 2019 | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | Begroting 2021 | Verschil 2021 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Volume AWW (x 1.000 personen, ultimo) | 0,3 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | 0,3 | 0 | |
Bron: RCN-unit SZW.
Algemene nabestaandenwet (Anw)
De Anw is een volksverzekering en regelt, onder voorwaarden, bij overlijden een uitkering voor de partner of een wezenuitkering voor kinderen die beide ouders hebben verloren. Daarnaast ontvangt iedere Anw-gerechtigde maandelijks de Anw-tegemoetkoming. De Anw wordt door de SVB uitgevoerd.
Budgettaire ontwikkelingen
De uitkeringslasten van de Anw komen in 2021 circa € 1,7 miljoen hoger uit dan begroot. Indien rekening wordt gehouden met de ten tijde van de begrotingsopstelling geraamde loon- en prijsbijstelling (€ 2,8 miljoen, in tabel 73 de post nominaal) is de realisatie circa € 1,1 miljoen lager dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat het aantal Anw-gerechtigden lager uit is gekomen, door een iets lagere instroom in zowel 2020 als 2021. Daarnaast komt de gemiddelde Anw-uitkering in 2021 lager uit dan waarmee in de raming rekening is gehouden. Dit heeft vooral een technische verklaring; de gemiddelde Anw-uitkering werd niet op de juiste manier meegenomen in de raming wat heeft geleid tot een overschatting van de gemiddelde Anw-uitkering. Daartegenover staat dat er meer uitkeringen met terugwerkende kracht zijn verstrekt dan verwacht, wat leidt tot hogere uitkeringslasten. Per saldo zijn de neerwaartse effecten groter dan de opwaartse effecten, waardoor de uitkeringslasten over 2021 lager zijn uitgekomen.
Beleidsrelevante kerncijfers
Het aantal Anw-gerechtigden neemt van jaar op jaar af, met name omdat het aantal gerechtigden met een uitkering op grond van overgangsrecht sinds de invoering van de Anw in 1996 gestaag afneemt. Het aantal Anw-gerechtigden is eind 2021 lager uitgevallen dan in de begroting geraamd.
Realisatie 2017 | Realisatie 2018 | Realisatie 2019 | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | Begroting 2021 | Verschil 2021 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Volume Anw (x 1.000 personen, ultimo) | 31 | 29 | 28 | 26 | 23 | 24 | ‒ 1 | |
Volume nabestaandenuitkering (x 1.000 personen, ultimo), ingang recht voor 1 juli 1996 | 8,6 | 7,3 | 6,3 | 5,1 | 4 | 4,1 | ‒ 0,1 | |
Volume nabestaandenuitkering (x 1.000 personen, ultimo), ingang recht na 1 juli 1996 | 22 | 21 | 20 | 19 | 18 | 19 | ‒ 1 | |
waarvan met kind | 8,9 | 8,7 | 8,3 | 7,8 | 7,4 | 7,4 | 0 | |
waarvan op grond van arbeidsongeschiktheid | 13 | 12 | 12 | 12 | 11 | 12 | ‒ 1 | |
Volume wezenuitkering (x 1.000 personen, ultimo) | 1,2 | 1,1 | 1,1 | 1,1 | 1,0 | 1,1 | ‒ 0,1 | |
Bron: SVB, jaarverslag.
Handhaving
Door een gewijzigde onderzoeksopzet van «Kennis der verplichtingen en detectiekans» zijn er over 2020 geen preventiecijfers voor de ANW. Over 2021 zijn er echter wel cijfers beschikbaar die aansluiten bij de trend van voor 2020. De kerncijfers over opsporing zijn sinds 2020 significant lager dan voor 2020. Dit heeft potentieel te maken met de beperking van de interventiemogelijkheden en handhavingsactiviteiten door de coronamaatregelen. De kerncijfers over sanctionering vertonen een stabiel beeld waaruit een beperkt boetebeslag blijkt voor de ANW. De incassoratio is in recente jaren lager, omdat de terugvorderingsperiode voor de cohorten dichter bij 2021 nog niet zo lang loopt als die voor de jaren verder in het verleden.
Realisatie 2017 | Realisatie 2018 | Realisatie 2019 | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Preventie1 | Gepercipieerde detectiekans (%) | 862 | 822 | 772 | ‒3 | 584 | ||||
Kennis van de verplichtingen (%) | 852 | 892 | 832 | ‒3 | 874 | |||||
Opsporing5 | Aantal onderzochte fraudesignalen (x 1.000) | 3,4 | 0,9 | 0,8 | 0,2 | 0,3 | ||||
Aantal geconstateerde overtredingen met financiële benadeling (x 1.000)6 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | <0,1 | <0,1 | |||||
Totaal benadelingsbedrag (x € 1 mln) | 1,2 | 1,3 | 0,9 | 0,3 | 0,3 | |||||
Sanctionering5 | Aantal waarschuwingen (x 1.000) | <0,1 | <0,1 | <0,1 | <0,1 | <0,1 | ||||
Aantal boetes (x 1.000) | <0,1 | <0,1 | <0,1 | <0,1 | <0,1 | |||||
Totaal boetebedrag (x € 1 mln) | 0,2 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | <0,1 | |||||
Ontstaansjaar vordering | ||||||||||
2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | ||||||
Terugvordering5 | Incassoratio fraudevorderingen (boete + benadelingsbedrag) ultimo 2021 (%) | 47 | 32 | 14 | 8 | 7 | ||||