A Algemene doelstelling

Een (compacte) overheid met voldoende en goed gekwalificeerde, integere medewerkers en politieke ambtsdragers tegen verantwoorde kosten.

B Rol en verantwoordelijkheid

Op grond van onder andere de Ambtenarenwet en de Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers is de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties systeemverantwoordelijk voor de coördinatie van het arbeidsvoorwaardenbeleid in de publieke sector, waaronder het creëren van voorwaarden om agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak tegen te gaan. Verder is de minister verantwoordelijk voor het bevorderen van integriteit van ambtenaren en bestuurders en het bevorderen van de professionaliteit van bestuurders. De minister creëert voorwaarden ter bescherming van klokkenluiders binnen de publieke sector. De minister bevordert mobiliteit binnen het openbaar bestuur door belemmeringen weg te nemen en gaat excessieve beloningen in de publieke en semi-publieke sector tegen. Ook bevordert de minister het moderniseren van de rechtspositieregelingen voor politieke ambtsdragers (in het verlengde van de Dijkstal-voorstellen).

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is uitvoeringsverantwoordelijk voor de rechtspositionele regelingen van (voormalige) politieke ambtsdragers, de pensioenregelingen van Nederlandse ambtenaren uit de voormalige overzeese gebiedsdelen en hun nagelaten betrekkingen, de benoemingen en ontslagen van onder andere burgemeesters, commissarissen der Koningin, leden van de Raad van State en de toekenning van Koninklijke onderscheidingen.

C Beleidswijzigingen

De werkgelegenheid in het openbaar bestuur zal door de bezuinigingen dalen. Dat leidt tot personeelsoverschotten. Er ontstaan tegelijkertijd tekorten aan personeel, doordat vraag en aanbod niet op elkaar aansluiten. De verwachting is dat in een aantrekkende arbeidsmarkt veel moeilijk vervulbare vacatures ontstaan. Om te voorkomen dat onnodig beroep wordt gedaan op de externe inhuur van specialisten is het belangrijk dat de arbeidsmobiliteit binnen het openbaar bestuur toeneemt. Boventallige medewerkers zullen zoveel mogelijk «van werk naar werk» gaan. De rechtspositie van ambtenaren wordt in beginsel gelijk aan die van werknemers in de marktsector.

Vanwege de gevolgen van de economische crisis en de noodzakelijke bezuinigingen heeft het kabinet in 2011 (net als in 2010) geen extra middelen beschikbaar gesteld van de lonen van ambtenaren. De daadwerkelijke loonontwikkeling – die in het arbeidsvoorwaardenoverleg met de bonden tot stand komt moet daarom praktisch (tenminste) twee jaar op nul uitkomen.

Het beleid met betrekking tot een divers samengesteld personeelsbestand is in 2011 afgebouwd. Het realiseren van een divers samengesteld personeelsbestand is een taak voor de individuele overheidswerkgevers. Wel wordt voor hen als ondersteuning de diversiteitsindex in stand gehouden.

D1 Budgettaire gevolgen van beleid

D2 Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit van de uitgaven is beperkt. De geraamde uitgaven voor pensioenen en uitkeringen zijn benodigd voor (toekomstige) aanspraken. Subsidies voor het overlegstelsel liggen vast in beschikkingen.

E Toelichting op de instrumenten

7.1 Overheid als werkgever

Subsidies

Overlegstelsel

Een adequaat overlegstelsel wordt door het subsidiëren van de Stichting Verdeling Overheidsbijdragen (SVO), het Verbond Sectorwerkgevers Overheid (VSO) en de Stichting Centrum voor Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel in stand gehouden. Ook het European Institute for Public Administration ontvangt jaarlijks een bijdrage.

Integriteit en professionalisering

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkt aan een modern en goed werkgeverschap. In dat kader worden het Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector (BIOS) en het Burgemeestersfonds gesubsidieerd. BIOS richt zich op het versterken van het integriteitsbesef en het bevorderen van een evenwichtig en samenhangend integriteitsbeleid bij publieke organisaties door kennisdeling en -uitwisseling, zowel nationaal als internationaal, door het organiseren van integriteitsbijeenkomsten, het geven van presentaties, het ontwikkelen van instrumenten en leidraden en het faciliteren van diverse opleidingen en workshops. Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters ontvangt een jaarlijkse bijdrage voor diverse activiteiten ten behoeve van de verdere professionalisering van de uitoefening van de burgemeestersfunctie (een deel van de bijdrage is afkomstig uit de arbeidsvoorwaardenruimte voor burgemeesters).

Veilige Publieke Taak

Een veilige taakuitoefening door personeel met een publieke taak en politieke ambtsdragers is van groot belang voor het openbaar bestuur. Met het expertisecentrum Veilige Publieke Taak richt de minister zich op het stimuleren en ondersteunen van de overheidswerkgevers bij het nemen van hun verantwoordelijkheid hiervoor. Het gaat daarbij met name om het stimuleren van en ondersteunen bij het daadwerkelijk verhalen van schade, het uitwisselen van kennis en ervaringen, de VPT-award en de VPT-beurs.

Opdrachten

Arbeidsmarktbeleid

Met een gericht arbeidsmarkt- en arbeidsvoorwaardenbeleid bevordert de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de overheid als aantrekkelijke werkgever. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkt aan een modern en goed werkgeverschap, flexibele overheidsorganisaties, arbeidsparticipatie en de productiviteit. Meer flexibiliteit betreft ook de onderlinge verhoudingen tussen de overheidsorganisaties. In dat kader gaat het onder meer om het wegnemen van belemmeringen voor interbestuurlijke mobiliteit. De minister streeft naar een doelmatiger dienstverlening door het verbeteren van de arbeidsproductiviteit (onder andere het stimuleren van slimmer werken) en het verminderen van de administratieve lastendruk voor de overheidswerknemers.

Personele zorg politieke ambtsdragers

Met het realiseren van een zo breed mogelijke toegang tot bestuurlijke en politieke functies en het verbeteren van de kwaliteit van de functievervulling door politieke ambtsdragers draagt de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bij aan het goed functioneren van het politieke en bestuurlijke systeem en aan een slagvaardig openbaar bestuur.

Veilige Publieke Taak

Een veilige en integere taakuitoefening voor personeel met een publieke taak en politieke ambtsdragers is van groot belang voor het openbaar bestuur. Met het programma Veilige Publieke Taak richt de minister zich op het voorkomen, beperken en afhandelen van agressie en geweld vanuit de keten van werknemers, werkgevers, politie en openbaar ministerie op lokaal niveau. Het programma kenmerkt zich daarnaast door een dadergerichte aanpak bestaande uit een duidelijke norm, het vergroten van de pakkans en het altijd geven van een reactie naar de dader. In dat kader wordt gewerkt aan het verhogen van de meldings- en aangiftebereidheid en het stimuleren van en ondersteunen bij het daadwerkelijk verhalen van schade door werkgevers, Het programma richt zich verder op het monitoren van de gemaakte afspraken in de opsporing en vervolging, zoals de hogere strafeisen en het verbeteren van de veiligheid in het Openbaar Vervoer.

7.2 Pensioenen, uitkeringen en benoemingsregelingen

Bekostiging

Regelingen voor Nederlandse ambtenaren uit de voormalige overzeese gebiedsdelen

Voor de pensioenregelingen van (voormalige) Nederlandse ambtenaren uit de voormalige overzeese gebiedsdelen en hun nagelaten betrekkingen is € 22,8 mln. begroot.

Pensioenen en uitkeringen politieke ambtsdragers

Voor de rechtspositionele regelingen van (voormalige) politieke ambtsdragers is € 9,9 mln. begroot.

Benoemingsregelingen politieke ambtsdragers

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor het benoemen en ontslaan van onder andere burgemeesters, commissarissen van de Koningin, leden van de Raad van State en de toekenning van Koninklijke onderscheidingen.