De verplichtingenophoging van € 706,1 miljoen in 2025 wordt voornamelijk veroorzaakt door:

• – De technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 1,4 miljard). Dit betekent dat verplichtingenbudget via het saldo van 2024 naar 2025 is geschoven. Dit komt met name door in 2024 opgetreden vertragingen op artikelonderdeel 12.03 Ontwikkeling. De saldomutaties zijn nader toegelicht onder de uitgaven.

• – Een verplichtingenophoging als gevolg van excessieve prijsstijgingen bij diverse projecten binnen exploitatie, onderhoud en vernieuwing en aanleg (€ 213,6 miljoen).

• – Een verplichtingenschuif van per saldo - € 3,5 miljoen voor het amendement Groningen Airport Eelde (€ 6,5 miljoen) en de verwerking van het amendement voor het veilig maken van de spoorwegovergangen in Ermelo en Nijkerk op het traject Harderwijk-Amersfoort (- € 10 miljoen).

• – Daarnaast zijn diverse verplichtingenschuiven doorgevoerd waarbij verplichtingen op de planning- en studiebudgetten en geintegreerde contractvormen vertragen en verplichtingen op onder andere realisatiebudgetten juist versnellen. In 2025 wordt het verplichtingenkader met € 482,7 miljoen verlaagd als gevolg van verplichtingenschuiven. De aard van de verplichtingenschuiven hangen vaak samen met de actualisatie van de planning van de programma's. Deze zijn nader toegelicht onder de uitgaven.

Binnen het onderhoud en vernieuwing programma (12.02) zijn diverse programma-actualisaties doorgevoerd (- € 194 miljoen in 2025 en in totaal € 265,1 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd met een direct budgettair effect van € 149 miljoen. Dit heeft geen effect op het totale onderhoud- en vernieuwingsbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 45 miljoen in 2025 en in totaal met € 546,4 miljoen toe voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om schuiven op de volgende programma's:

• – Groot en variabel onderhoud (GVO) (- € 56,6 miljoen): dit betreft een kasschuif om de kasreeksen in lijn te brengen met huidige programmering.

• – Intelligente Wegkantsystemen (- € 83,6 miljoen): dit betreft een kasschuif om de kasreeksen in lijn te brengen met huidige programmering.

• – Brandwerendheid Tunnels (- € 14,8 miljoen): de uitvoering van het herstel van de brandwerendheid 2e Coentunnel verloopt volgens planning. De vooraf ingeschatte risico's blijken in 2024 nagenoeg niet op te treden, waardoor het budget wordt doorgeschoven naar 2027.

De actualisatie van het ontwikkelingsprogramma zorgt voor een verhoging van het kasbudget in 2024 met € 472,7 miljoen. Dit wordt mede veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op diverse onderdelen met als tegenboeking de overprogrammering op de artikelonderdelen 12.03.01 en 12.03.02. Het gaat hierbij om de volgende programma-schuiven die inhoudelijk worden toegelicht bij het desbetreffende artikelonderdeel:

• – Meerdere kasschuiven op artikel 11.03 Reserveringen (€ 188 miljoen in 2025).

• – Een kasschuif op artikel 11.04 Generieke investeringsruimte (€ 577,5 miljoen in 2025).

• – Een kasschuif op artikel 12.02 Onderhoud en vernieuwing (€ 194 miljoen in 2025).

• – Een kasschuif op artikel 12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS (€ - 125,2 miljoen in 2025).

• – Een kasschuif op artikel 17.08 Zuidasdok (€ - 53 miljoen in 2025).

• – Een kasschuif op artikel 17.09 Ontvangsten (€ 1,7 miljoen in 2025).

Binnen de het aanlegprogramma (12.03.01) zijn diverse actualisaties doorgevoerd (- € 92,3 miljoen in 2025 en in totaal € 30,1 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd met een direct budgettair effect van € 151,8 miljoen. Dit heeft geen effect op het totale aanlegbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 244 miljoen in 2025 en in totaal met € 244 miljoen af voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

• – A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15): dit betreft een actualisatie van het ritme van het projectbudget na de positieve uitspraak van de Raad van State over het Tracébesluit. Hierdoor schuift € 127,4 miljoen uit de jaren 2025-2026 naar 2027-2034 (€ 15,3 miljoen in 2025).

• – Geluidsaneringprogramma – weg: door de stikstofproblematiek is de planning van MJPG-opdrachten aangepast. Als gevolg hiervan worden ook minimale inhuurkosten gemaakt omdat een aantal opdrachten nog niet zijn gestart. Het capaciteitstekort resulteert in een langer voorbereidingstraject waardoor de aanbesteding en gunning van gevelisolatie en saneringsplannen naar 2028 en verder schuift. Hierdoor schuift € 83 miljoen uit de jaren 2025-2027 naar 2028-2038 (€ 45,4 miljoen in 2025).

• – A12/A27 Ring Utrecht: dit betreft een actualisatie van het ritme van het projectbudget. Hierdoor schuift € 13,4 miljoen uit de jaren 2025-2026 naar 2027-2028 (€ 11 miljoen in 2025).

• – A10 Knooppunt Nieuwe Meer en Amstel: dit betreft een actualisatie van het ritme van het projectbudget. Hierdoor schuift € 338,5 miljoen van 2025-2031 naar 2032-2036 (€ 1,7 miljoen in 2025).

Binnen de programma’s planning en studies (12.03.02) zijn diverse actualisaties doorgevoerd (- € 202,1 miljoen in 2025 en in totaal ‒ € 424,2 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd met een direct budgettair effect van ‒ € 519,9 miljoen. Dit heeft geen effect op het totale ontwikkelingsbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering af met € 317,8 miljoen in 2025 en in totaal met € 44,5 miljoen af voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

• – A12/A27 Ring Utrecht: dit betreft een actualisatie van het ritme van het gereserveerde projectbudget. Hierdoor schuift € 499 miljoen uit de jaren 2025-2029 naar 2030-2035 (€ 36,4 miljoen in 2025).

• – Alternatieve Laad-tankinfrastructuur: dit betreft de samenwerking tussen Rijk en decentrale overheden aan het stimuleren van emissieloos mobiliteit. Dit loopt via een regionaal samenwerkingsverband waardoor IenW van Min. EZ € 60 miljoen heeft ontvangen. Deze € 60 miljoen schuift uit 2025 naar de jaren 2026-2030.

• – Veiligheid Rijks-N-wegen: het kasritme is aangesloten op de planning van het programma. Hierdoor is € 187,1 miljoen uit de jaren 2025-2026 naar 2027-2032 geschoven (€ 95,5 miljoen in 2025).

Daarnaast zijn diverse actualisaties doorgevoerd zonder direct budgettair effect in 2025, maar 2026 en verder. In totaal wordt € 509 miljoen van 2026-2029 naar 2030-2038 geschoven. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

• – Reservering restbudgetten (cumulatief € 296,4 miljoen van 2028-2033 naar 2026 en 2027): dit betreft een schuif op de budgetten voor de mitigerende maatregelen(pakketten) uit de afgeroomde restbudgetten van de gepauzeerde wegprojecten.

• – N35 Nijverdal-Wierden (cumulatief € 44,3 miljoen van 2027-2028 naar 2030 en 2031): de mijlpalen voor het project zijn nader te bepalen. Het opstellen van de planning is mede afhankelijk van de beschikbare maakcapaciteit vanuit Rijkswaterstaat voor dit project en de ontwikkelingen in het stikstofdossier. Het budget is daarom naar achteren geschoven.

• – Beter Benutten (€ 10,6 miljoen van 2026 naar 2028): dit betreft een actualisatie binnen het programma waardoor het bedrag door schuift naar 2028.

• – A28 Verkeersmaatregelen (€ 14,2 miljoen van 2026 naar 2028-2029): de planning- en studiefase zal naar huidig inzicht een doorlooptijd hebben tot halverwege 2025. Het streven is om in 2026 met realisatie van de maatregelen te starten. Het kasritme is hierop aangepast.

Binnen de projecten optimalisering gebruik (12.03.03) zijn in 2025 diverse actualisaties doorgevoerd met een direct budgettair effect van € 73,3 miljoen. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende regelingen:

• – Regeling Schoon en Emissieloos bouwen: het kasritme van dit project is geactualiseerd, daardoor schuift € 25 miljoen uit 2026 naar de jaren 2027 en 2028.

• – Stimuleringsregeling Slim, Veilig, Doelmatig en Duurzaam gebruik van mobiliteitsinfrastructuur: dit betreft het corrigeren van de kasschuif van vorig jaar die per abuis was doorgevoerd. Hierdoor is een bedrag van € 36 miljoen vanuit 2025 doorgeschoven naar latere jaren.

• – Mobiliteitsmaatregelen Ringen: dit betreft een actualisatie van € 216 miljoen van 2029-2032 naar 2026-2028.

Dit betreft overboekingen vanuit artikel 11 voor hoofdzakelijk de volgende projecten (€ 45,2 miljoen):

• – A4 Vlietland-N14 (€ 10,8 miljoen): dit betreft de meerkosten voor de verbreding van de A4 Vlietland-N14.

• – Kleinere diverse mutaties (€ 34,9 miljoen).

Dit betreft de overboekingen vanuit artikel 12 naar HXII voor hoofdzakelijk de volgende programma's (- € 21,1 miljoen):

• – Programma Fiets (- € 3,2 miljoen): dit betreft een overboeking naar HXII van opdrachtmiddelen voor actieve mobiliteit. Deze middelen waren initieel begroot op het MF voor reguliere beleidsopdrachten (onderzoeken en campagnes etc).

• – Voorbereiding Vrachtwagenheffing (- € 5,1 miljoen): dit betreft de overboeking naar HXII voor het programma Vrachtwagenheffing zodat de werkzaamheden die de RVO in de voorbereidingsfase uitvoert betaald kunnen worden. Daarnaast wordt budget overgeboekt naar HXII voor personele kosten en externe inhuur, omdat ook dit verantwoordt dient te worden op HXII.

• – Programma Duurzame Mobiliteit (- € 6,5 miljoen): vanuit het programma Duurzaam Mobiliteit wordt € 6,5 miljoen overgeheveld naar de reservering Klimaatakkoord op HXII. Deze middelen zijn bestemd voor opdrachten elektrisch vervoer en verduurzaming logistiek. Het gaat bijvoorbeeld om campagnes.

• – Stimuleringsregeling Slim, Veilig, Doelmatig en Duurzaam gebruik van mobiliteitsinfrastructuur (- € 4,1 miljoen): dit betreft de uitvoeringskosten van de regeling/programma voor het departement, die verantwoord moeten worden op HXII.

Dit betreft de overboekingen van en naar andere artikelonderdelen binnen artikel 12 voor hoofdzakelijk de volgende projecten (- € 47,8 miljoen):

• – A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) (- € 52,6 miljoen): dit betreft de overboeking van artikelonderdeel 12.03.01 naar 12.04 voor de voorbereiding van het project na het onherroepelijk tracébesluit.

• – A10 Knooppunt Nieuwe Meer en Amstel (€ 13,6 miljoen): dit betreft de overboeking van artikelonderdeel 12.02 naar 12.03.01 voor de toevoeging van stalen vallen (een val is het beweegbare gedeelte van een beweegbare brug) aan het contract.

In 2025 is het saldo uit 2024 (- € 18,1 miljoen) technisch verwerkt. Dit betekent dat in 2024 € 18,1 miljoen meer is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

• – A24 Blankenburgverbinding (€ 24,4 miljoen): dit betreft het doorschuiven van budget van 2024 naar 2025 als gevolg van indexeringen van budgetten (IBOI) dat niet in 2024 is uitgegeven. Daarnaast zijn er in 2024 vallen enkele contractuele indexeringen lager uit dan waarop werd gerekend, dit kwam door de onzekerheid omtrent het afzinken van het tunneldeel in het najaar van 2023.

• – A27 Houten-Hooipolder (- € 46 miljoen): dit betreft hogere uitgaven in 2024 doordat de engineeringskosten van de opdrachtnemer (fase 1) en de apparaatskosten opdrachtgever hoger uit vielen dan vooraf was ingeschat.

• – A16 Rotterdam (- € 18,9 miljoen): dit betreft voornamelijk een aangepaste kasplanning door de vervanging van een bestaand viaduct (Oost) over de A16 en daar is een tijdelijke hulpbrug voor in de plaats gelegd.

• – A9 Badhoevedorp-Holendrecht (SAA) (- € 8,5 miljoen): dit betreft de kasschuif ter verwerking van de reserveringsreeks voor de vaststellingsovereenkomst excessieve prijsstijgingen.

• – Kleinere mutaties bij diverse projecten (€ 30,9 miljoen).

De actualisatie van het aanlegprogramma zorgt voor een verlaging van het kasbudget met € 125,2 miljoen in 2025 en met € 143,6 miljoen in 2026. Dit bedrag (€ 268,8 miljoen) wordt naar latere jaren geschoven. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de volgende projecten:

• – A27 Houten-Hooipolder (in de jaren 2025-2026 schuift € 267,7 miljoen naar de jaren 2027-2038): deze actualisatie van de raming is het gevolg van een herziene financiële planning.

• – A24 Blankenburgverbinding (in 2026-2038 schuift € 31,4 miljoen naar 2025): er is meer budget nodig in 2025, dat deels wordt veroorzaakt door het afwijken van de werkelijke stijging indexering t.o.v. de eerder gehanteerde verwachte indexering.

• – A12 Lunetten-Veenendaal (in 2026-2038 schuift € 10,8 miljoen naar 2025): dit betreft het groot onderhoud dat plaatsvindt op het tracé A12 Lunnetten-Veenendaal in de jaren 2025 en 2026.

• – Aflossing Tunnels (in 2027-2028 schuift in totaal € 10,3 miljoen naar 2025 en 2026): dit betreft de onderhoudsvergoeding dat wordt berekend op basis van het aantal voertuigen dat door de tunnel heen gaat. Op basis van de huidige cijfers moeten daarom de budgetten van 2025 en 2026 worden opgehoogd.

• – A9 Gaasperdammerweg (SAA) (in 2025-2033 schuift in totaal € 37,4 miljoen naar 2034-2038): dit betreft een actualisatie van het ritme van het projectbudget.

• – Kleinere mutaties bij diverse projecten (- € 13,8 miljoen).

De hogere ontvangst van € 41,9 miljoen wordt voornamelijk veroorzaakt door een actualisatie van de ontvangsten (- € 35,7 miljoen) en de technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 77,7 miljoen). Dit betekent dat in 2024 € 77,7 miljoen minder is ontvangen dan oorspronkelijk begroot. Dit komt voornamelijk door de volgende projecten:

• – Ontvangsten uit de geheven tol Blankenburgverbinding (€ 41,5 miljoen).

• – A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (€ 24 miljoen).

• – A24 Blankenburgverbinding (€ 9,1 miljoen).

• – Diverse projecten (€ 3 miljoen).