Base description which applies to whole site

3.5 Artikel 15 Hoofdvaarwegennet

Tabel 10 Budgettaire gevolgen van uitvoering art. 15 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)

15

Hoofdvaarwegennet

Ontwerp-begroting 2025 (1)

Mutaties via NvW en amendementen (2)

Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1+2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4)

Mutatie 2026

Mutatie 2027

Mutatie 2028

Mutatie 2029

Mutatie 2030

Verplichtingen

1.324.929

0

1.324.929

56.217

1.381.146

152.988

384.603

67.082

113.904

‒ 63.754

Uitgaven

1.406.135

0

1.406.135

‒ 11.954

1.394.181

‒ 110.659

‒ 17.076

‒ 54.297

91.330

206.127

waarvan juridisch verplicht

          

15.01

Exploitatie

10.528

0

10.528

‒ 1.900

8.628

0

0

0

0

0

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

10.528

0

10.528

‒ 1.900

8.628

0

0

0

0

0

15.02

Onderhoud en vernieuwing

798.530

0

798.530

‒ 61.260

737.270

54.577

115.872

99.561

107.475

103.566

15.02.01

Onderhoud

549.993

0

549.993

‒ 2.819

547.174

119.060

83.061

72.511

69.689

64.318

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

544.905

0

544.905

‒ 2.809

542.096

119.060

83.061

72.511

69.689

64.318

15.02.04

Vernieuwing

248.537

0

248.537

‒ 58.441

190.096

‒ 64.483

32.811

27.050

37.786

39.248

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

15.03

Ontwikkeling

108.461

0

108.461

52.170

160.631

‒ 91.221

‒ 34.639

‒ 87.337

37.427

168.123

15.03.01

Aanleg

32.174

0

32.174

104.919

137.093

18.291

‒ 9.591

‒ 15.025

16.859

47.544

15.03.02

Planning en studies

64.148

0

64.148

‒ 46.270

17.878

‒ 107.274

‒ 26.857

‒ 74.181

20.229

120.579

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

2.257

0

2.257

0

2.257

‒ 15

‒ 15

‒ 15

‒ 15

‒ 15

15.03.03

Optimalisering gebruik

12.139

0

12.139

‒ 6.479

5.660

‒ 2.238

1.809

1.869

339

0

15.04

Geïntegreerde contractvormen/PPS

71.068

0

71.068

‒ 1.776

69.292

‒ 3.215

‒ 17.475

‒ 1.384

8.121

‒ 4.586

15.06

Netwerkgebonden kosten HVWN

417.548

0

417.548

812

418.360

‒ 70.800

‒ 80.834

‒ 65.137

‒ 61.693

‒ 60.976

15.06.01

Apparaatskosten RWS

381.844

0

381.844

1.779

383.623

301

‒ 1.198

‒ 2.501

‒ 3.804

‒ 3.804

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

381.844

0

381.844

1.779

383.623

301

‒ 1.198

‒ 2.501

‒ 3.804

‒ 3.804

15.06.02

Overige netwerkgebonden kosten

35.704

0

35.704

‒ 967

34.737

‒ 71.101

‒ 79.636

‒ 62.636

‒ 57.889

‒ 57.172

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

35.704

0

35.704

‒ 967

34.737

‒ 71.101

‒ 79.636

‒ 62.636

‒ 57.889

‒ 57.172

Ontvangsten

13.161

0

13.161

‒ 2.030

11.131

553

1.751

5.620

9.125

9.187

15.09

Ontvangsten

13.161

0

13.161

‒ 2.030

11.131

553

1.751

5.620

9.125

9.187

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingenophoging van € 56,2 miljoen in 2025 wordt voornamelijk veroorzaakt door:

  • De technische verwerking van het saldo over 2024 (€ 118,0 miljoen).

  • Actualisering van de programmering van de verplichtingen (€ 7,7 miljoen): met name door schuiven op vernieuwing (€ 173,0), aanleg (- € 108,3 miljoen) en planning en studies (- € 52,0 miljoen).

  • De dekking van de meerkosten vanuit vernieuwing (- € 55,3 miljoen) voor het oplossen van de situatie die na de calamiteit in februari 2023 is ontstaan en het verbreden van het Julianakanaal.

  • Diverse overboekingen naar HXII, vanuit artikel 11 en naar andere ministeries (- € 14,2 miljoen) zoals ook toegelicht bij de uitgaven.

Uitgaven

Realistisch Ramen Mobiliteitsfonds

Bij de eerste suppletoire begroting 2025 is er net zoals de vorige begrotingsstukken kritisch gekeken naar de uitgavenramingen op alle artikelen, zo ook op artikel 15. Hierdoor is de programmering bij de verschillende artikelonderdelen op artikel 15 geactualiseerd. Dit wordt toegelicht onder de kopjes 'actualisering programmering'. Vervolgens is op de artikelonderdeel «ontwikkeling» een kaderaanpassing doorgevoerd om de uitgavenkaders aan te sluiten op de geactualiseerde programmering.

15.01 Exploitatie

De uitgavenmutaties in de 1e suppletoire begroting 2025 zijn kleiner dan de gehanteerde norm en worden daarom niet toegelicht (zie leeswijzer).

15.02 Onderhoud en Vernieuwing

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 61,3 miljoen verlaagd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 481,1 miljoen verhoogd.

15.02.01 Onderhoud

Het budget op onderhoud is in 2025 met € 2,8 miljoen verlaagd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 408,6 miljoen verhoogd. Dit komt met name door de volgende mutaties.

Herschikking landelijke taken

Het budget op onderhoud is voor 2026 t/m 2030 in totaal met € 328,4 miljoen verhoogd door een herschikking binnen het artikel vanuit 15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN.

Excessieve prijsstijgingen

Het budget op onderhoud is in 2026 met € 44,8 miljoen verhoogd ter dekking van de excessieve prijsstijgingen. Als gevolg van inflatie door onzekerheid in de wereld zijn de prijzen in de GWW sector enorm gestegen. De kosten voor de exploitatie en het onderhoud van de RWS netwerken zijn daardoor ook fors toegenomen. De budgetten op instandhouding zijn via IBOI geindexeerd. Deze indexering is echter lager dan de GWW index. Het verschil tussen GWW Index en IBOI is de benodigde compensatie ter dekking van de excessieve prijsstijgingen.

Overig Overboekingen

  • Een overboeking van ‒ € 4,3 miljoen in 2025 naar het ministerie van Defensie voor noodsleephulp en betonning op de Noordzee.

  • Het budget is in 2025 met € 1,5 miljoen verhoogd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 15,6 miljoen voor de uitvoering van de nieuwe wettelijke verplichting energiebesparing uit de omgevingswet.

15.02.04 Vernieuwing

Het budget op Vernieuwing is in 2025 met € 58,4 miljoen verlaagd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 72,4 miljoen verhoogd. Dit komt met name door het saldo 2024 (€ 40,0 miljoen in 2025), actualisering van de programmering (- € 43,1 miljoen in 2025 en € 42,0 miljoen in 2026 t/m 2030), de overboeking Maasroute tweede fase (- € 55,3 miljoen) en toekenning van middelen vanwege excessieve prijsstijgingen op Vernieuwingsprojecten (€ 27,0 miljoen in 2029).

Saldo 2024

Dit artikelonderdeel wordt in 2025 met € 40,0 miljoen verhoogd als gevolg van de technische verwerking van het saldo over 2024. Dit betekent dat in 2024 € 40,0 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk was begroot. Het saldo wordt in 2025 aan dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Dat wordt toegelicht bij dit onderdeel.

Bij de eerste suppletoire begroting zijn de programma's voor onderhoud en vernieuwing geactualiseerd. Dit heeft alleen voor het programma Vernieuwing geleidt tot een programma-schuif. Uit de jaren 2025 (- € 43,1 miljoen) en 2026 (- € 64,5 miljoen) is geschoven naar de jaren 2027 t/m 2030 (in totaal € 106,5 miljoen). De resterende ‒ € 1,1 miljoen komt vanuit de actualisatie na 2030.

Overboeking Maasroute tweede fase (Julianakanaal)

Het budget van Vernieuwing is in 2025 met € 55,3 miljoen verlaagd ter dekkinig van de meerkosten voor het oplossen van de situatie die na de calamiteit in februari 2023 is ontstaan en het verbreden van het Julianakanaal. Dit budget is overgeboekt naar Ontwikkeling.

Toekenning excessieve prijsstijgingen vernieuwing

Het budget van Vernieuwing is in 2029 met € 27,0 miljoen verhoogd vanwege de toekenning van excessieve prijsstijgingen voor diverse Vernieuwingsprojecten. Dit budget komt uit de generieke investeringsruimte.

15.03 Ontwikkeling

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 52,2 miljoen verhoogd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 7,6 miljoen verlaagd. De komt met name door het saldo 2024 (- € 40,0 miljoen in 2025), actualisering van de programmering (€ 68,1 miljoen in 2025 en ‒ € 51,8 miljoen in 2026 t/m 2030), een kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming (- € 4,3 miljoen in 2025 en € 94,9 miljoen in 2026 t/m 2030), een kaderruil (- € 70,0 miljoen in 2025 en ‒ € 102,0 miljoen in 2026 t/m 2030), een overboeking voor Maasroute Tweede fase (€ 110,1 miljoen in 2025) en diverse andere overboekingen (in totaal ‒ € 11,7 miljoen in 2025 en € 40,2 miljoen in 2026 t/m 2030).

Saldo 2024

Dit artikelonderdeel wordt in 2025 met € 40,0 miljoen verlaagd als gevolg van de technische verwerking van het saldo over 2024. Dit betekent dat in 2024 € 40,0 miljoen meer is uitgegeven dan oorspronkelijk was begroot. Het saldo wordt in 2025 van dit artikelonderdeel afgehaald, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

Actualisering van de programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Dat wordt toegelicht bij dit onderdeel.

De actualisatie van de programmering op artikel 15 leidt tot een toename van € 68,1 miljoen in 2025 en een daling van in totaal € 51,8 miljoen voor 2026 t/m 2030 op ontwikkeling. Dit wordt veroorzaakt door budgetneutrale schuiven op diverse onderdelen binnen artikel 15 en andere artikelen met als tegenboeking de overprogrammering op artikelonderdeel 15.03. Hierbij gaat het om de volgende schuiven:

  • De schuiven doorgevoerd op vernieuwing vanuit de jaren 2025 (- € 43,1 miljoen) en 2026 (- € 64,5 miljoen) naar de jaren 2027 t/m 2030 (in totaal € 106,5 miljoen). De resterende ‒ € 1,1 miljoen komt vanuit de actualisatie na 2030.

  • De schuiven doorgevoerd op geïntegreerde contractvormen van € 2,6 miljoen in 2025 en in totaal € 18,5 miljoen voor 2026 t/m 2030.

  • De schuiven op artikel 11 voor vaarwegen van € 20,5 miljoen in 2025 en in totaal ‒ € 21,6 miljoen voor 2026 t/m 2030.

  • De schuif doorgevoerd op exploitatie van € 1,6 miljoen naar 2025 vanuit 2026 t/m 2030 om het impulsprogramma Beter Bediend in de juiste jaren te zetten voorafgaand aan de overboeking.

  • De schuiven op de ontvangsten van 0,3 miljoen in 2025 en in totaal ‒ € 0,3 miljoen voor 2026 t/m 2030.

Aanlegprogramma (15.03.01)

Binnen het aanlegprogramma (15.03.01) zijn diverse actualisaties doorgevoerd (- € 60,2 miljoen in 2025 en in totaal € 59,3 miljoen voor 2026 t/m 2030). Dit heeft geen effect op het totale ontwikkelingsbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 60,2 miljoen in 2025 en in totaal met € 59,3 miljoen af voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

  • Maasroute tweede fase (€ 41,6 miljoen van 2025 naar 2026 en 2027): De werkzaamheden aan het kanaal worden in 2025 afgerond. Budgetten in 2026 en 2027 zijn benodigd om de werkterreinen op te ruimen en het gebied op te leveren.

  • Lemmer-Delfzijl 2 (€ 20,8 miljoen van 2025 naar 2026 t/m 2028): in afwachting van het uitvoeringsbesluit Friese bruggen en uitvoering Gerrit Krolbrug is het budget in het verwachte kasritme gezet.

  • Nieuwe Sluis Terneuzen (€ 11,7 miljoen van 2026 naar 2025): het project is in oktober 2024 opgeleverd en de aflevering wordt in 2025 verwacht.

  • Wilhelminakanaal sluis II (€ 5,1 miljoen van 2025 naar 2026 t/m 2031): het budget is in het verwachte kasritme gezet op basis van het uitvoeringsbesluit.

  • Twentekanalen fase 2 (€ 3,4 miljoen van 2025 naar 2026 en 2027): vanwege een zachte meevaller in 2027 wordt na de afronding van restwerkzaamheden in 2025 decharge aangevraagd en bepaald wat de harde meevaller is.

  • Walradarsystemen (€ 2,1 miljoen van 2025 naar 2027): vertraging vanwege een uitvoeringsissue. Werkzaamheden vinden plaats op Defensieterrein waarover afspraken zijn gemaakt over werkbare dagen.

Planning en studies (15.03.02)

Binnen de programma’s planning en studies (15.03.02) zijn in 2025 diverse actualisaties (- € 49,7 miljoen in 2025 en in totaal ‒ € 183,4 miljoen voor 2026 t/m 2030) doorgevoerd. Dit budget komt uit latere jaren, waardoor het meerjarig neutraal is. Dit heeft geen effect op de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering. Hierdoor neemt de overprogrammering toe met € 49,7 miljoen in 2025 en in totaal met € 183,4 miljoen voor 2026 t/m 2030. Het gaat hierbij voornamelijk om de volgende projecten:

  • Lichteren IJmuiden (€ 20,0 miljoen van 2025 naar 2027)

  • Lemmer-Delfzijl (€ 10,0 miljoen van 2026 naar 2028)

  • Walstroom Rijksligplaatsen (€ 3,0 miljoen van 2025 en in totaal € 5,0 miljoen van 2026 t/m 2028 naar 2029 en 2030)

  • Verkeersbegeleiding Waddenzee (€ 3,7 miljoen van 2025 naar 2026)

  • Reservering Scheepvaart Veiligheid Wind op Zee Klimaatfonds (In totaal € 173,8 miljoen van 2025 t/m 2030 naar latere jaren)

  • Reservering Scheepvaart Veiligheid Wind op Zee (€ 4,9 miljoen van 2025 naar 2026 t/m 2031)

  • Reservering Areaalgroei (€ 20,0 miljoen van 2026 naar 2028 t/m 2037)

  • Reservering Wilhelminakanaal (€ 1,9 miljoen van 2025 en € 30,5 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren)

  • Reservering Kustwacht ETV (€ 3,2 miljoen van 2025 naar 2026 t/m 2035)

  • Reservering doorvaart nacht (€ 1,7 miljoen van 2025 en € 6,4 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren)

  • Reservering pontje Ter Aa (jaarlijks € 5,4 miljoen van 2025, 2026 en 2028 naar 2027)

  • Reservering Rijksligplaatsen schepen (€ 4,6 miljoen van 2025 naar 2026 en 2027)

Optimalisering Gebruik (15.03.03)

Op optimalisering gebruik (15.03.03) is € 8,8 miljoen van 2026 t/m 2029 naar 2025 geschoven. Dit komt door het project Modal Shift van weg naar water. Dit heeft geen effect op het totale ontwikkelingsbudget in de budgettaire tabel omdat het wordt tegengeboekt op de overprogrammering (op 15.03.02).

Kaderaanpassing Voorjaarsbesluitvorming

Dit betreft een kaderaanpassing om de uitgavenkaders op het gehele MF in een beheersbaar ritme te zetten. Voor dit artikelonderdeel gaat het om een kaderaanpassing van ‒ € 4,3 miljoen in 2025 en - € 62 miljoen in 2026. Dit is met name het gevolg van de actualisering van de project- en programmaramingen. Er gaat vanuit de periode 2032-2035, circa € 90,6 miljoen naar de periode 2025-2030 toe. Daarmee is deze kaderaanpassing meerjarig budgettair neutraal.

Kaderruil

Er zijn kaderruilen (- € 70 miljoen in 2025) doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krijgen en om de programmering en budgetten te verdelen tussen de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen. Over alle jaren is dit per saldo budgettair neutraal voor de modaliteiten.

Overboekingen artikel 15

Het ontwikkelingsbudget is door diverse overboekingen met € 98,0 miljoen verhoogd in 2025 en met € 40,2 miljoen verhoogd in 2026 t/m 2030. Dit komt door een verhoging voor Maasroute tweede fase (€ 110,1 miljoen in 2025) en diverse overboekingen naar HXII, vanuit artikel 11 en naar en van andere ministeries (in totaal ‒ € 12,1 miljoen in 2025 en € 40,2 miljoen in 2026 t/m 2030).

Overboeking Maasroute tweede fase (Julianakanaal)

Het budget van aanleg is in 2025 met € 110,1 miljoen verhoogd vanwege de meerkosten voor het oplossen van de situatie die na de calamiteit in februari 2023 is ontstaan en het verbreden van het Julianakanaal. Dit budget is overgeboekt vanuit Vernieuwing (€ 55,3 miljoen), de risicoreservering excessieve prijsstijgingen (€ 19,0 miljoen) en de vrije investeringsruimte (€ 35,8 miljoen).

Overboeking naar HXII:

  • Het budget is in 2025 met € 4,8 verlaagd en in 2026 met € 0,8 als dekking voor het project Digitale Transport Strategie. De reservering is op het planstudieartikel vaarwegen en de uitvoering vindt plaats op de beleidsbegroting HXII. Met deze mutatie wordt het benodigd budget voor een deelaanbesteding overgeboekt.

Overboeking vanuit artikel 11

  • Het budget is in 2025 met € 6,3 miljoen verhoogd vanuit het BO MIRT pakket goederenvervoer. Dit is met name voor de reservering rijksligplaatsen schepen.

  • Het budget is in 2026 met € 20,0 miljoen verhoogd vanuit de risicoreservering prijsstijgingen. Dit is voor de reservering Nieuwe Sluis Ter Neuzen.

  • Het budget is in 2025 met € 1,4 miljoen verhoogd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 30,8 miljoen omdat de risicoreservering Walradarsystemen eigenlijk een reservering betreft en nu is omgezet in de reservering Walradarsystemen. Dit budget wordt gevormd door regelmatige desalderingen van maandelijkse inkomsten heffing verkeersbegeleidingssysteem (VBS) die bij RWS worden ontvangen. Deze inkomsten zijn retributies. Dat wil zeggen dat de inkomsten gebruikt moeten worden voor uitgaven waarvoor ze geïnd zijn.

  • Het budget is in 2026 t/m 2030 met € 11,2 miljoen verhoogd voor Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) als een tegemoetkoming in de meerkosten waar aanbestedenderijksdiensten in infraprojecten mee te maken krijgen door de inzet van schoon en emmissieloos materieel.

Overboekingen naar andere ministeries

  • Een overboeking van € 12,0 miljoen in 2025 naar het ministerie van Defensie voor de Kustwacht voor de noodsleephulp op de Noordzee. Het gaat om de schepen ERTV Zuid en ERTV Midden die de Kustwacht huurt bij de Rijksrederij.

  • Een overboeking van € 1,5 miljoen in 2025 naar het ministerie KGG voor een bijdrage aan het door Marin uit te voeren onderzoeksprogramma scheepvaartveiligheid Noordzee.

  • Een overboeking van jaarlijks € 2,7 miljoen in 2025 en 2031 en jaarlijks € 5,4 miljoen voor 2026 t/m 2030 naar het ministerie van Defensie. Dit is voor de inhuur van een extra Handhavingsvaartuig voor de Kustwacht. De overboeking is voor 6 jaar, waarbij in 2025 en 2031 de helft van het budget beschikbaar is.

Overboekingen van andere ministeries

  • Een overboeking van jaarlijks € 1,2 miljoen van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor extra capaciteit om de met de EU-lidstaten afgesproken sancties op te leggen aan Rusland en Belarus. Het gaat hierbij om adequate naleving van sanctiemaatregelen waarbij de Kustwacht de rol van informatiemakelaar moet kunnen waarmaken.

15.04 Geïntegreerde contractvormen

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 1,8 miljoen verlaagd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 18,5 miljoen. Dit wordt met name veroorzaakt door actualisering van de programmering en het saldo 2024.

Actualisering Programmering

In het kader van realistich ramen zijn alle uitgavenramingen van de programmering geactualiseerd. Vervolgens is op de artikelonderdelen ontwikkeling een kaderaanpassing doorgevoerd om de uitgavenkaders aan te sluiten op de geactualiseerde programmering.

Er is € 2,6 miljoen van 2025 en in totaal € 18,5 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren geschoven. Dit is met name het gevolg van schuiven op de volgende projecten:

  • Zeetoegang IJmond (€ 7,3 miljoen van 2025 en € 6,3 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren)

  • Selectieve ontrekking Zeetoegang IJmond (€ 7,0 miljoen van 2026 en 2027 naar 2025)

  • 3e kolk Beatrixsluis (€ 1,3 miljoen van 2025 en in totaal € 4,0 miljoen van 2026 t/m 2030 naar latere jaren)

  • Sluis Eefde (€ 1,2 miljoen van 2025 naar latere jaren)

Saldo 2024

Dit artikelonderdeel wordt in 2024 met € 0,9 miljoen verhoogd als gevolg van de technische verwerking van het saldo over 2024. Dit betekent dat in 2024 € 0,9 miljoen minder is uitgegeven dan oorspronkelijk begroot. Het saldo wordt in 2025 bij dit artikelonderdeel in opgeteld, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN

Het budget op dit artikelonderdeel is in 2025 met € 0,8 miljoen verhoogd en in totaal voor 2026 t/m 2030 met € 339,4 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de herschikking voor landelijke taken.

Herschikking landelijke taken

Het budget op onderhoud is voor 2026 t/m 2030 in totaal met € 328,4 miljoen verlaagd door een herschikking binnen het artikel naar 15.02.01 Onderhoud.

15.09 Ontvangsten

De ontvangstenmutaties in de 1e suppletoire begroting 2025 zijn kleiner dan de gehanteerde norm en worden daarom niet toegelicht (zie leeswijzer).

Licence