21 Land- en tuinbouw | bedragen x1.000 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Art. | Omschrijving | Ontwerpbegroting 2025 (1) | Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2) | Vastgestelde begroting 2025 (3)=(1)+(2) | Mutaties 1e suppletoire begroting (4) | Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4) | Mutatie 2026 | Mutatie 2027 | Mutatie 2028 | Mutatie 2029 | Mutatie 2030 |
Verplichtingen | 967.875 | 0 | 967.875 | 340.286 | 1.308.161 | 165.882 | 148.214 | 125.367 | 122.111 | 366.449 | |
Uitgaven | 2.342.356 | ‒ 30 | 2.342.326 | ‒ 257.915 | 2.084.411 | 374.977 | 197.878 | 119.471 | 157.832 | 310.666 | |
Subsidies (regelingen) | |||||||||||
Sociaal economische positie boeren | 44.992 | 0 | 44.992 | 12.642 | 57.634 | 68.559 | 18.529 | 373 | 122 | 4.634 | |
Duurzame veehouderij | 1.768.734 | ‒ 40 | 1.768.694 | ‒ 304.183 | 1.464.511 | 286.495 | 95.309 | 0 | 0 | 14.873 | |
Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen | 119.770 | 0 | 119.770 | ‒ 33.703 | 86.067 | ‒ 28.876 | ‒ 33.004 | 1.044 | 35.789 | 172.201 | |
Mestbeleid | 137.509 | 0 | 137.509 | 56.837 | 194.346 | 69.000 | 94.000 | 94.000 | 103.000 | 20.756 | |
Diergezondheid en dierenwelzijn | 4.600 | 0 | 4.600 | 70 | 4.670 | 129 | 123 | 113 | 104 | 3.938 | |
Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking | 1.539 | 0 | 1.539 | ‒ 267 | 1.272 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.213 | |
Integraal voedselbeleid | 7.390 | 10 | 7.400 | ‒ 47 | 7.353 | 2.118 | 2.114 | 2.105 | 2.096 | 5.663 | |
Leningen | |||||||||||
Lening Investeringsfonds Duurzame Landbouw | 40.000 | 0 | 40.000 | 1.118 | 41.118 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige leningen | 0 | 0 | 0 | 2.000 | 2.000 | 6.000 | 5.000 | 4.000 | 3.000 | 2.000 | |
Garanties | |||||||||||
Verliesdeclaraties borgstellingsfaciliteit | 1.805 | 0 | 1.805 | 0 | 1.805 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.805 | |
Opdrachten | |||||||||||
Sociaal economische positie boeren | 19.832 | 0 | 19.832 | ‒ 12.470 | 7.362 | ‒ 11.538 | 3.277 | 4.280 | 1.530 | 11.852 | |
Duurzame veehouderij | 4.853 | 0 | 4.853 | ‒ 357 | 4.496 | 8.100 | 7.600 | 9.200 | 12.700 | 12.700 | |
Mestbeleid | 15.300 | 0 | 15.300 | ‒ 15.207 | 93 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Diergezondheid en dierenwelzijn | 12.897 | 0 | 12.897 | 2.388 | 15.285 | 6.613 | 6.362 | 5.863 | 1.118 | 12.009 | |
Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking | 3.755 | 0 | 3.755 | 1.983 | 5.738 | 500 | 500 | 400 | 300 | 3.555 | |
Integraal voedselbeleid | 1.856 | 0 | 1.856 | ‒ 224 | 1.632 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3.339 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | |||||||||||
College toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden | 1.828 | 0 | 1.828 | 81 | 1.909 | 67 | 50 | 50 | 50 | 1.484 | |
Centrale Commissie Dierproeven | 2.522 | 0 | 2.522 | ‒ 182 | 2.340 | 44 | 43 | 43 | 43 | 2.515 | |
Medebewind/voormalige productschappen | 187 | 0 | 187 | 0 | 187 | 0 | 0 | 0 | 0 | 687 | |
Raad voor de Plantenrassen | 1.503 | 0 | 1.503 | 41 | 1.544 | 26 | 26 | 26 | 26 | 1.499 | |
Keuringsdiensten | 11.397 | 0 | 11.397 | 334 | 11.731 | 113 | 27 | 17 | ‒ 3 | 7.098 | |
Bijdrage aan medeoverheden | |||||||||||
Specifieke uitkeringen | 110.417 | 0 | 110.417 | 29.585 | 140.002 | ‒ 30.275 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | |||||||||||
FAO en overige contributies | 11.012 | 0 | 11.012 | 308 | 11.320 | 164 | 184 | 219 | 219 | 10.449 | |
Storting/onttrekking begrotingsreserve | |||||||||||
Storting begrotingsreserve apurement | 2.500 | 0 | 2.500 | 1.000 | 3.500 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.500 | |
Storting begrotingsreserve borgstelling | 3.627 | 0 | 3.627 | 0 | 3.627 | ‒ 2.600 | ‒ 2.600 | ‒ 2.600 | ‒ 2.600 | 1.027 | |
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | |||||||||||
Diergezondheidsfonds | 12.531 | 0 | 12.531 | 338 | 12.869 | 338 | 338 | 338 | 338 | 12.869 | |
Ontvangsten | 31.193 | 0 | 31.193 | 11.672 | 42.865 | 20.000 | ‒ 5.000 | ‒ 5.000 | ‒ 5.000 | 24.080 | |
Ontvangsten | |||||||||||
Sociaal economische positie boeren | 245 | 0 | 245 | 0 | 245 | 0 | 0 | 0 | 0 | 245 | |
ZBO's/RWT's | 2.300 | 0 | 2.300 | 0 | 2.300 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.300 | |
Agroketens | 2.013 | 0 | 2.013 | 0 | 2.013 | 0 | 0 | 0 | 0 | 513 | |
Mestbeleid | 7.209 | 0 | 7.209 | 5.000 | 12.209 | ‒ 5.000 | ‒ 5.000 | ‒ 5.000 | ‒ 5.000 | 2.209 | |
Garanties | 1.800 | 0 | 1.800 | 0 | 1.800 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.800 | |
Diergezondheid en dierenwelzijn | 11.600 | 0 | 11.600 | 0 | 11.600 | 0 | 0 | 0 | 0 | 11.600 | |
Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking | 6.026 | 0 | 6.026 | 6.672 | 12.698 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5.413 | |
Onttrekkingen begrotingsreserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 25.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget voor dit beleidsartikel wordt opgehoogd met € 340,5 mln. Dit betreft voor het leeuwendeel onbenut verplichtingenbudget voor de Lbv en Lbv-plus regelingen dat van 2024 naar 2025 worden overgeheveld.
Subsidies
Sociaal economische positie boeren
Het subsidiebudget voor Sociaal economische positie boeren wordt verhoogd met € 13,1 mln. Dit betreft grotendeels een nationale aanvulling van de regeling vestigingssteun jonge boeren, die in 2024 niet tot uitbetaling is gekomen en in 2025 alsnog wordt uitbetaald, en een kasschuif om de aanvullende eindejaarsmarge op deze regeling in het juiste kasritme te zetten.
Duurzame veehouderij
Het subsidiebudget voor Duurzame veehouderij wordt verlaagd met € 304,2 mln. Dit bestaat voornamelijk uit de te ontvangen eindejaarsmarge op de Lbv en Lbv-plus regelingen en een kasschuif om middelen voor deze regelingen naar latere jaren te verplaatsen conform prognose. Verder betreft dit een verlaging van de budgetten bedoeld voor de Sbv-regeling, omdat er minder aanvragen zijn ingediend dan verwacht.
Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen
Het subsidiebudget voor Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen wordt met € 33,7 mln. verlaagd in 2025. Dit heeft met name te maken met het doorschuiven van middelen voor de subsidieregelingen Energie-efficiëntie glastuinbouw (EG) en Warmte-infrastructuur glastuinbouw (SWiG) (€ 24,7 mln.). Het restant bestaat uit overhevelingen naar andere begrotingsartikelen voor bijvoorbeeld uitvoeringskosten door RVO (artikel 24) en het uitzetten van onderzoek (artikel 23).
Mestbeleid
Het subsidiebudget voor Mestbeleid wordt met € 56,8 mln. verhoogd. Dit betreft met name een ophoging van het subsidieplafond voor de regeling Behoud grasland bij afbouw derogatie (€ 56,5 mln.). Deze ophoging vindt plaats als gevolg van de verhoging van de (Europese) de-minimis-grens. Verder wordt er in latere jaren budget gereserveerd voor onder meer de implementatie van het 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn en het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid.
Opdrachten
Sociaal economische positie boeren
Het opdrachtenbudget voor Sociaal economische positie boeren wordt met € 12,4 mln. verlaagd. Dit betreft onder meer een overheveling van opdrachtenbudget naar Leningen, waarna het onder Leningen in een aangepast kasritme wordt gezet.
Mestbeleid
Het opdrachtenbudget voor Mestbeleid wordt verlaagd met € 15,2 mln. Dit betreft een overheveling naar de NVWA voor de uitvoering van onder andere het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn en het RvDM.
Bijdrage aan mede-overheden
Specifieke uitkeringen
Het Specifieke uitkeringen-budget voor de Maatregel Gerichte Aankoop wordt verhoogd met € 29,6 mln. Dit betreft budget dat vanuit 2026 naar 2025 wordt gehaald vanwege de urgentie van vermindering van stikstofemissie. Het voorstel is om al in najaar 2025 i.p.v. 2026 deze middelen beschikbaar te maken voor provincies om veehouderijondernemingen financieel schadeloos te stellen als deze gedeeltelijk of volledig worden gesloten en deze in prioritaire gebieden liggen.