Het doel van dit artikel is inzicht bieden in het verwerven en instandhouden van het land materieel. In het Defensiematerieelverslag wordt aangegeven welke voornaamste activiteiten over het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden in relatie tot de doelstellingen van het onderliggende beleid. De verwerving wordt nader uitgesplitst in de voorbereidings-, onderzoeks- en realisatiefase.

De posten met een verschil groter dan € 10 miljoen of noemswaardige verschillen worden hieronder toegelicht.

Verplichtingen

In 2021 is voor het land materieel € 287,4 miljoen meer aan verplichtingen aangegaan dan begroot, dit verschil bestaat uit zowel projecten in realisatie als instandhoudingsprojecten.

De realisatie op de verplichtingen van de verwerving is € 82,2 miljoen hoger dan begroot.

Verwerving land materieel - voorbereidingsfaseHet budget voor projecten in de voorbereidingsfase is met € 11,1 volledig afgeboekt. Dit komt allereerst door een aantal kleine herschikkingen tussen de verschillende fases en over de jaren heen. Het budget dat na deze herschikkingen nog resteerde is niet meer in 2021 tot realisatie gekomen. Dit budget is doorgeschoven naar latere jaren. Dit betreft onder andere het project Vervanging transportmiddelen bedrijfsvoering (€ 8,4 miljoen).

Verwerving land materieel - realisatiefaseVoor een deel wordt dit veroorzaakt door het project Midlife Update Infanterie Gevechtsvoertuig (CV90). De hogere verplichtingenrealisatie van € 67 miljoen heeft te maken met het valutakoersverschil tussen de verplichtingen in Zweedse kronen (SEK) en de euro (11,07 EUR/SEK versus 10,0815 EUR/SEK) waardoor de depreciatie een hogere verplichting in euro tot gevolg heeft. Het resterende verschil tussen begroting en realisatie op de verplichtingen van de verwerving is het gevolg van min of meer kleine afwijkingen bij individuele projecten in het totale projectportfolio.

De gerealiseerde verplichtingen van de instandhouding zijn € 205,2 miljoen hoger dan begroot. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het aangaan van een meerjarig instandhoudingscontract (van € 198,7 miljoen) voor de Scania GRYPHUS, onderdeel van het Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW) project.

Uitgaven

Verwerving

Verwerving land materieel - voorbereidingsfase

Op de projecten in voorbereiding vindt geen realisatie plaats. Deze middelen worden doorgeschoven naar de onderzoeks-/realisatiefase of naar een ander jaar. Het budget voor de voorbereidingsfase is dit jaar daarom met € 14,9 miljoen volledig afgeboekt.

Met de eerste suppletoire begroting heeft een herschikking van € 3,8 miljoen plaats gevonden door een aantal kleine herschikkingen.

Met de tweede suppletoire begroting heeft wederom een aantal kleine herschikkingen tussen de verschillende fases en over de jaren heen plaatsgevonden (€ 9,8 miljoen). Dit betreft met name het project Vervanging transportmiddelen bedrijfsvoering (€ 8,4 miljoen).

Het budget dat na deze herschikkingen nog resteerde is in 2021 niet tot realisatie gekomen. Dit budget wordt doorgeschoven naar latere jaren.

Verwerving land materieel - onderzoeksfase

Op de projecten in onderzoek vindt geen realisatie plaats. Deze middelen worden doorgeschoven naar de realisatiefase of naar een ander jaar. Het budget voor de voorbereidingsfase is dit jaar daarom met € 5,4 miljoen volledig afgeboekt. Dit als gevolg van verschillende herfaseringen, waaronder die van Area Access Denial (€ 4,3 miljoen).

Verwerving land materieel - realisatiefase

Bij de verwerving van landmaterieel is € 174 miljoen minder uitgegeven dan begroot. Deze lagere realisatie is onder andere te verklaren door het Programma 155mm Precision Guided Munition (PGM) voor de PzH2000 (€ 58 miljoen). Bij dit programma is vertraging opgelopen, onder andere omdat vanwege COVID-19 niet naar de Verenigde Staten afgereisd kon worden om testen op de precision guided kits uit te voeren. Bij het project Midlife Update Fennek is € 26,7 miljoen minder uitgegeven dan begroot en kan worden verklaard doordat eind 2020 het contract is aangegaan in plaats van begin 2020 zoals eerder werd verwacht. Hierdoor zijn een aantal betalingen niet gerealiseerd in 2021 maar doorgeschoven naar 2022 en verder. Bij het project C-RAM/Class 1 UAV detectiecapaciteit heeft onderrealisatie van de uitgaven plaatsgevonden doordat een benodigd onderdeel, dat initieel door Defensie als GFE (Government Furnished Equipement) aan de leverancier geleverd zou worden, niet meer mogelijk was. De productie van dit onderdeel is daarom in opdracht gegeven aan de leverancier dat tot lagere kasrealisatie van € 20,7 miljoen heeft geleid. Voor het project Counter-IED Blok 3 (€ 14 miljoen) zijn geplande betalingen in 2021 doorgeschoven naar 2022 vanwege een gewijzigde opdracht voor het onderdeel Route Clearance. In het project Collectieve- en individuele bescherming (€ 14 miljoen) is een vertraging opgelopen bij de aanschaf van CBRN-pakken waardoor geplande betalingen in 2021 zijn doorgeschoven naar 2022. Op het project Groot Pantserwielvoertuig (GPW, Boxer) is de realisatie lager uitgevallen (€ 6,5 miljoen) doordat de leveringen van het nachtzichtapparatuur Boxer zijn verschoven naar 2022. De onderrealisatie bij d voorgaande projecten wordt voor een deel gecompenseerd door het project Midlife Update Infanterie Gevechtsvoertuig (CV90). Bij dit project is € 76,6 miljoen meer uitgegeven dan begroot en wordt veroorzaakt doordat het daadwerkelijke betaalschema na contractondertekening in 2021 afwijkt van de initiële inschatting ten tijde van de vaststelling van de Ontwerpbegroting 2021.

Het resterende verschil tussen begroting en realisatie is het gevolg van min of meer kleine afwijkingen bij individuele projecten in het totale projectportfolio.

Onderstaand worden alle projecten in realisatie opgenomen met een financiële omvang van meer dan € 100 miljoen conform het DMF 2021. Gelijktijdig met het jaarverslag wordt de DPO-afwijkingsrapportage aan de Kamer aangeboden. Deze rapportage geeft een overzicht van alle materieel-, vastgoed- en IT-projecten van meer dan € 25 miljoen in onderzoek en realisatie, waarbij een significante afwijking is opgetreden ten opzichte van het vorige DPO.

Instandhouding

De instandhouding van het materieel omvat de ramingen voor de uitgaven die het operationeel houden van de (wapen-)systemen met zich meebrengt. Voor dit artikel worden deze vooral door het Materieel Logistiek Commando gedaan.

De instandhoudingsuitgaven zijn € 44,1 miljoen hoger dan begroot door met name hogere uitgaven aan Infanterie gevechtsvoertuigen (CV90) (€ 25,2 miljoen) en tijdelijke Infrastructuur (inhuur van tenten) (€ 17,5 miljoen) door COVID-19 maatregelen.

Daarnaast zijn de instandhoudingsuitgaven van de grootste land wapensystemen weergegeven in onderstaande tabel. De instandhoudingsuitgaven per wapensysteem bevatten de uitgaven van alle defensieonderdelen voor deze wapensystemen. Deze informatie wordt extracomptabel bijgehouden en is niet direct uit de administratie af te leiden. Een optelling van de bedragen in deze tabel sluit daarom niet aan bij de cijfers uit de tabel budgettaire gevolgen van beleid, omdat sprake is van een andere doorsnede van de instandhoudingsuitgaven. In de budgettaire tabel aan het begin van het artikel zijn de uitgaven door de defensieonderdelen aan land instandhouding opgenomen, inclusief uitgaven aan wapensystemen van andere defensieonderdelen en de uitgaven aan kleinere systemen. Deze informatie komt direct uit de administratie.

Over-/onderprogrammering

Omdat de ervaring van eerdere jaren leert dat het risico op vertragingen groot is, onder andere als gevolg van onvoorziene externe factoren, worden in de eerste jaren meer projecten gepland dan totaal aan budget beschikbaar is in een jaar (overprogrammering). Door met deze overprogrammering te werken wordt zoveel als mogelijk getracht te voorkomen dat vertragingen bij individuele projecten leiden tot onderrealisatie van het beschikbare budget. In latere jaren telt het totaal van het investeringsprogramma op tot een lager bedrag dan het daadwerkelijke budget (onderprogrammering). Over de gehele looptijd sluit het fonds dus op nul, omdat de overprogrammering in eerdere jaren wordt gecompenseerd door onderprogrammering in latere jaren. Om deze reden vindt op de over- en onderprogrammering geen realisatie plaats. Deze middelen (€ 165,7 miljoen) schuiven door naar volgende jaren.

Ontvangsten

De ontvangsten van de instandhouding zijn € 8,6 miljoen hoger dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door het overhevelen van € 2,5 miljoen van het apparaatsontvangstenbudget uit beleidsartikel 3 Koninklijke Landmacht (X). Daarnaast is € 4,4 miljoen ontvangen naar aanleiding van een achterstallige verrekening van onderhoud/reset van voertuigen met artikel 1 ‘Inzet’ waarvan de uitgaven in voorgaande begrotingsjaren zijn gedaan.