Een doeltreffend en doelmatig rechtsbestel.

Met de onderstaande verrichte inspanningen in 2022 is verder gewerkt aan een doeltreffender en doelmatiger rechtsbestel. De beleidsconclusies zijn mede gebaseerd op de beleidsevaluatie van artikel 32. De punten vanuit de beleidsevaluatie dienen als basis voor het beleid voor de verdere jaren.

Digitalisering

In 2022 heeft de Rechtspraak verdere belangrijke stappen gezet in de digitalisering in het civiele recht en het bestuursrecht, in de vorm van uitvoering van het programma Digitale Toegang Civiel recht en bestuursrecht.

Bij de meeste gerechten zijn pilotprojecten gestart om de toegankelijkheid en de maatschappelijke effectiviteit van rechtspraak te vergroten. De pilots worden zowel centraal als decentraal ontwikkeld. Een voorwaarde voor de pilots is dat partijen op vrijwillige basis meedoen. De experimenten vinden plaats bij de rechtszoekende burger in de buurt of richten zich op specifieke onderwerpen zoals schulden, multi-problematiek of complexe scheidingen. Het doel van de pilots is dat de succesvolle projecten uiteindelijk rechtspraak-breed worden geïmplementeerd, waarbij de route van pilot naar implementatie gefaseerd verloopt: na evaluatie van de pilot besluit de rechtspraak over het vervolg. Dit kan ook betekenen dat de pilot wordt voortgezet bij meerdere gerechten om een groter volume te creëren of in een verplicht kader onder de Tijdelijke experimentenwet rechtspleging. Ook deze fase wordt afgesloten met een evaluatie. Vervolgens wordt besloten of de werkwijze standaard binnen de rechtspraak wordt uitgerold en wordt bekeken wat daarvoor nodig is. Op dit moment wordt gewerkt aan de concept-AMvB waarin het experiment met de nabijheidsrechter wordt opgenomen. Dat zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2023 in consultatie gaan.

Rechtspraak

De verbetering van doorlooptijden stond ook in 2022 op de agenda als onderdeel van de meerjarige afspraken tussen de Rechtspraak en JenV. In het programma Tijdige rechtspraak (2020 ‒ 2023) hebben de gerechten in 2022 de activiteiten voortgezet. Het programma Tijdige rechtspraak bestaat uit de onderdelen slimmer roosteren en plannen en het vergroten van voorspelbaarheid voor rechtzoekenden door betere communicatie. Onder het deelprogramma ‘roosteren en plannen ontwikkelt de Rechtspraak een landelijk raamwerk voor het rooster- en planproces en wordt gewerkt aan IT-ondersteuning van het rooster- en planproces. Voorwaarde voor het behalen van de in 2019 vastgestelde normen voor doorlooptijden is dat de achterstanden door de gerechten (en waar nodig door de Landelijke inloopkamer) worden weggewerkt. Het programma loopt eind 2023 af, hoewel dan nog niet alle deelprojecten zullen zijn afgerond. Begin 2023 wordt het programma geëvalueerd en wordt nagedacht over de voortzetting van de nog niet afgeronde deelprojecten en de borging van de behaalde resultaten.

Aan de digitalisering in het civiele recht en het bestuursrecht is met het project Digitale Toegang verder invulling en uitvoering gegeven langs de lijnen van het basisplan digitalisering dat in 2020 door het Bureau ICT-toetsing is getoetst.

Implementatie invoeringintensivering rechtsbijstand bij ZSM

In 2022 hebben de betrokken ketenpartners de intensivering van rechtsbijstand in het ZSM-proces verder vormgegeven. Rechtsbijstand in de vorm van een kosteloos gesprek bij voornemen tot OM-strafbeschikking voor verdachten op vrije voeten is volledig geïmplementeerd. In alle regio’s is rechtsbijstand bij OM-strafbeschikking voor aangehouden verdachten uitgebreid. Ook is in een aantal regio’s in 2022 een begin gemaakt met de intensivering van consultatiebijstand. Dat houdt in dat ook verdachten die in eerste instantie aangeven afstand te doen van rechtsbijstand, een gesprek met een advocaat krijgen. Het project zou in eerste instantie in 2022 gereed zijn. Dit bleek niet haalbaar, onder andere doordat met name bij de politie extra mensen en middelen noodzakelijk bleken. Er is een nieuwe opdracht voor de duur van een jaar verstrekt voor een projectleider (PwC) die de ketenpartners gedurende 2023 zal ondersteunen bij het verder implementeren van de intensivering van rechtsbijstand.

Stelsel voor gesubsidieerde rechtsbijstand

In 2022 is de gefaseerde aanpak voor de vernieuwing van het stelsel voor gesubsidieerde rechtsbijstand voortgezet. Het Coalitieakkoord 2021-2025 heeft aanleiding gevormd om de oorspronkelijke invulling van het programma en voorgenomen maatregelen, zoals aangekondigd in de zogeheten Contourenbrief van 9 november 2018, samen met de bij het stelsel betrokken partijen nogmaals tegen het licht te houden. In lijn met de gehanteerde lerende aanpak, waarbij stap voor stap en proefondervindelijk aan een nieuw stelsel wordt gebouwd, heeft een en ander geleid tot een koerswijziging en een bijstelling van de oorspronkelijke plannen. Zo zijn de voorgenomen maatregelen om de hoogte van de eigen bijdrage afhankelijk te maken van de kosten voor gesubsidieerde rechtsbijstand én om rechtshulppakketten te ontwikkelen, niet voortgezet. Ook is afgezien van het voornemen om een verplichte gang langs de eerste lijn voor rechtzoekenden in te voeren, is de looptijd van het programma met één jaar verlengd en is ervoor gekozen om het bijbehorende wetsvoorstel pas aan het einde van de looptijd van het programma in consultatie te brengen. Maatregelen die voor afloop van het programma zonder wetswijziging kunnen worden ingevoerd, zullen worden geïmplementeerd. De lopende activiteiten en andere voorgenomen maatregelen die onder de vlag van de stelselvernieuwing rechtsbijstand worden ontplooid, zijn onverkort voortgezet. Onder meer heeft het Juridisch Loket haar nieuwe visie op dienstverlening gelanceerd, is de zogenoemde jonge aanwas-regeling voor advocaat-stagiairs verlengd onder verhoging van de reiskostenvergoeding voor rechtsbijstandsverleners, en is er een bloemlezing verschenen met waardevolle inzichten in de procedures tussen burger en overheid en handvatten voor verbetering. Zoals uit de beleidsdoorlichting blijkt, heeft de doelmatigheid van het stelsel gesubsidieerde rechtsbijstand zich in de periode 2016 tot en met 2020 in positieve zin ontwikkeld, met name door de herijking van de vergoedingen voor gesubsidieerde rechtsbijstandsverleners. Het jaar 2022 stond verder in het teken van de afhechting van de pilotfase, waarin ruim 30 pilots zijn uitgevoerd. Om gedetailleerd inzicht in én overzicht van de ontplooide initiatieven te verkrijgen, is een tussentijdse analyse gemaakt van alle pilots. Dit heeft geresulteerd in het rapport ‘Inzicht in Pilots Rechtsbijstand’, waarin voorlopige bevindingen en randvoorwaarden voor de borging en implementatie van werkzame elementen uit de pilots zijn geduid. Dit rapport vormt, samen met de individuele evaluaties vanuit de pilots, de basis voor de in gang gezette overkoepelende analyse van alle pilots door een externe, die belangrijke inzichten zal bieden voor de besluitvorming over welke werkzame elementen een plek krijgen binnen het vernieuwde stelsel.

Wet bescherming koopvaardij

Er zijn de eerste ervaringen opgedaan met de WtBK en onderliggende regelgeving die op 1 februari 2022 in werking is getreden. Op basis van de wet zullen maritieme beveiligingsbedrijven die over een (door de ILT afgegeven) Nederlandse vergunning komen te beschikken gewapende particuliere beveiligingsdiensten kunnen aanbieden aan Nederlandse koopvaardij­ schepen die door het risicogebied bij Somalië varen. Daarvoor dienen de scheepsbeheerders afzonderlijk toestemming te vragen bij de Kustwacht. De Kustwacht toetst of het schip in aanmerking komt voor particuliere gewapende beveiliging of toch voor militaire beveiliging in aanmerking moet komen.

In de tweede helft van 2022 zijn in totaal 44 aanvragen ontvangen door de kustwacht. De verwachting is dat ongeveer 100 aanvragen op jaarbasis worden ontvangen.

Verder is uit de eerste ervaringen gebleken dat bepaalde punten van de regeling en de daarbij behorende annexen niet 100% aansluiten bij de praktijk. Derhalve wordt zowel de regeling als de daarbij behorende annexen in 2023 tussentijds in samenspraak met de ILT en de Kustwacht geëvalueerd.

Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus (WPBR)

Eind 2020 is een start gemaakt om met betrekking tot modernisering van de wet de suggesties te verzamelen vanuit de beveiligingsbranche. Gezien de pandemie en de wisseling van medewerkers heeft de herziening vertraging opgelopen. De samenwerking met de partners vanuit de beveiligingsbranche loopt inmiddels goed, de beveiligingsbranche is tevreden dat het proces omtrent de herziening wederom is opgepakt. Momenteel worden de huidige wet en de suggesties van de beveiligingsbranche in samenspraak met de betrokken partijen (DGPenV, DWJZ, Justis, Politie, KMar en beveiligingsbranche) geëvalueerd.

De verwachting is dat uiterlijk het eerste kwartaal van 2023 alle voorstellen verwerkt worden in het definitieve document ‘Overzicht inzake voorstellen van betrokken partijen’ inzake de modernisering van de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus. Naar aanleiding van het bovengenoemde document worden de hoofdlijnen en de thema’s van de modernisering inzichtelijk en wordt een planning met betrekking tot het herzieningsproces opgesteld.

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP)

In 2022 is de Tweede Kamer gestart met de behandeling van de wijziging van de Wsnp. Deze wijziging behelst een verbetering van de doorstroom van de gemeentelijke schuldhulpverlening naar de wettelijke schuldsaneringsregeling natuurlijke personen. Tijdens de behandeling zijn een vijftal amendementen ingediend. Omdat deze amendementen onderling contradictoir aan elkaar zijn, is de plenaire behandeling geschorst. Aan de uitvoeringspartijen is om een reactie op de amendementen gevraagd en welke gevolgen de amendementen in samenhang zouden hebben. Daaruit kwam dat de uitvoerende partijen zoals rechtspraak en Wsnp-bewindvoerders de amendementen niet zagen zitten in de huidige vorm en dit een beletsel voor een goede rechtspraktijk vonden. Medio november zijn de gebundelde reacties aan de Kamer aangeboden. In 2023 zal de plenaire behandeling van het wetsvoorstel worden voortgezet. Daarnaast zal in 2023 de evaluatie van de pilot inzet toevoeging verzoek Wsnp aan de Kamer worden aangeboden en verschijnt het WODC rapport over de mogelijkheid om binnen de Wsnp bepaalde zaken en inkomsten buiten de boedel te laten.

Wetsvoorstel griffierechten

Op 1 januari 2022 is de wijziging van de wet griffierechten burgerlijke zaken in werking getreden. Met de wetswijziging zijn de tarieven voor lagere vorderingen voor rechtspersonen en natuurlijke personen zo aangepast dat het griffierechttarief in een betere verhouding is komen te staan tot de hoogte van de vordering. Met ditzelfde doel is ook een aantal nieuwe categorieën voor griffierechttarieven geïntroduceerd. Conform de afspraak in het Coalitieakkoord 2021-2025 om de toegang tot het recht te verbeteren door de griffierechten voor burgers en MKB te verlagen is daarnaast een nieuw wetsvoorstel opgesteld en in consultatie gebracht. Met dit wetsvoorstel wordt voorgesteld de griffierechttarieven in het bestuursrecht en voor de meeste categorieën in het burgerlijk recht met 25% te verlagen. Dit wetsvoorstel wordt begin 2023 voor advies naar de Raad van State gestuurd en zo spoedig mogelijk daarna naar de Tweede Kamer.

Verplichtingen

Het verschil tussen de begroting en de realisatie wordt voor € 40 mln. toegelicht bij de uitgaven. Het overige verschil wordt grotendeels veroorzaakt doordat eenmalig de verplichtingenruimte in de eerste suppletoire begroting 2022 bijgesteld is met € 154 mln. in verband met de vastleging in 2022 van de invoering van scenario 1 – Van der Meer voor 2022 en 2023. Daarnaast vielen de verplichtingen € 18 mln. hoger uit door een hoger gemiddeld tarief voor toevoegingen en tegelijkertijd € 35 mln. lager uit door een lager geraamd aantal toevoegingen in de PMJ.

Uitgaven

32.1 Apparaatsuitgaven Hoge Raad

Hoge Raad (HR)

De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege in het Koninkrijk op het gebied van het civiele-, straf- en fiscale recht. De Hoge Raad bevordert de rechtseenheid en de rechtsontwikkeling. Ook kan hij rechtsbescherming bieden in de individuele zaken die aan hem worden voorgelegd. Hij doet dit door te beslissen op cassatieberoepen, die worden ingesteld om de raad te laten beoordelen of het gerechtshof – en in voorkomende gevallen de rechtbank – in zijn uitspraak het recht juist heeft toegepast en of de gegeven motivering deugdelijk is. Aan deze taken wordt tevens invulling gegeven door te beslissen op prejudiciële vragen in het civiele en fiscale recht en op vorderingen van de procureur-generaal bij de Hoge Raad tot cassatie in het belang der wet. De Hoge Raad en de procureur-generaal hebben daarnaast nog enkele bij wet opgedragen bijzondere taken. De begroting van de Hoge Raad is gedurende het jaar verhoogd met circa € 5 mln. De grootste mutaties betreffen de toegekende middelen voor digitalisering strafrechtketen, toekomstvaste IV en de loon- en prijsbijstelling voor de periode 2022-2027.

In het jaarverslag van de Hoge Raad, dat wordt gepubliceerd op de website van de Hoge Raad, wordt gedetailleerd ingegaan op de ontwikkelingen binnen de Hoge Raad in 2022. Tevens bevat het jaarverslag van de Hoge Raad informatie over de instroom en productie van de civiele kamer, de strafkamer en de fiscale kamer van de Hoge Raad, de Financiën, de jaarrekening en de controleverklaring.

32.2 Adequate toegang tot het rechtsbestel

Bijdragen ZBO’s en RWT’s

Raad voor Rechtsbijstand (RvR)

Het betreft hier de financiering voor apparaatsuitgaven. De RvR is belast met de uitvoering van de Wet op de rechtsbijstand, die er voor zorgt dat on- en mindervermogenden verzekerd zijn van toegang tot het rechtsbestel.

Bureau Financieel Toezicht (BFT)

Als integraal toezichthouder en handhaver van de Wet op het notarisambt (Wna), de Gerechtsdeurwaarderswet (Gdw) en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) heeft het BFT een inhoudelijke opdracht om een bijdrage te leveren aan een rechtstaat die rechtszekerheid biedt en een maatschappij met een integer werkend financieel-economisch stelsel.

Subsidies

Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken (SGC)

Het jaar 2022 kenmerkte zich door verbreding van de activiteiten van de SGC waarbij sprake is van een voortschrijdende tendens naar dejuridisering. Het aantal klachtenloketten waarbij een oplossing van klachten wordt gevonden in een vroeg stadium is toegenomen. Het klachtenloket dat ziet op klachten over vastgoedprofessionals is daar een voorbeeld van. Daarbij blijkt dat de SGC in staat is om in steeds meer sectoren alternatieve klachten- en geschillenoplossing te faciliteren. De focus lag in 2022 op een snelle afhandeling van de klacht en/of geschil omdat dit een van de kernwaarden van de SGC is. De SGC kent geen behandelingsachterstanden.

Stichting Het Juridisch Loket (hJL)

Het betreft hier de financiering voor apparaatsuitgaven van het Juridisch Loket. Het Juridisch Loket is een advies- en doorverwijsinstelling voor eerstelijns rechtshulp, die ervoor zorgt dat on- en mindervermogenden verzekerd zijn van toegang tot het rechtsbestel. Abusievelijk is de eerste termijn van de subsidie van 2022 in 2021 betaald. Dit verklaart de onderschrijding van € 8 mln.

Opdrachten

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP)

Het bureau WSNP van de Raad voor Rechtsbijstand coördineert de uitvoering van de Wet schuldsanering natuurlijke personen en reguleert de kwaliteit van de bewindvoering, onder andere door het register WSNP en een helpdesk. Via het bureau WSNP wordt een bijdrage verstrekt aan de (aldaar geregistreerde) bewindvoerder die een schuldsaneringsprocedure naar behoren afwikkelt. Insolventierechters houden toezicht op de goede afwikkeling van de lopende schuldsaneringen. De gemiddelde subsidie voor een schuldsaneringstraject bedraagt afgerond circa € 720 over een periode van gemiddeld 3 jaar. Het totaal aantal schuldsaneringstrajecten was in 2022 wederom lager dan in de begroting voorzien mede door de beperkte doorstroming vanuit de gemeentelijke (minnelijke) schuldhulpverlening, met als gevolg circa € 4,1 mln. lagere uitgaven WSNP.

Toevoegingen Raad voor Rechtsbijstand

De Raad voor Rechtsbijstand verstrekt subsidie door middel van een toevoeging aan een advocaat of mediator voor de verlening van rechtsbijstand aan rechtzoekenden met een laag inkomen en vermogen. De door de cliënt te betalen eigen bijdrage wordt verrekend met de kosten van de rechtsbijstand. De financiering van de Raad voor Rechtsbijstand vindt plaats aan de hand van het aantal afgegeven toevoegingen over de periode 1 september tot en met 31 augustus. Naast de financiering van de Raad voor Rechtsbijstand worden ook de uitgaven aan gerechtsdeurwaarders voor toevoegingszaken ten laste van dit budget gebracht.

In tabel 13 is een uitsplitsing in uitgaven en in aantallen weergegeven van de productiegegevens van de raad over de verschillende onderdelen binnen de rechtsbijstand.

Toelichting

Het totaal aantal afgegeven toevoegingen ambtshalve strafzaken was in 2022 hoger dan in de begroting was geraamd. Het totaal aantal afgegeven toevoegingen reguliere strafzaken was in 2022 lager dan in de begroting was geraamd.

Bij het aantal afgegeven toevoegingen in civiele zaken was sprake van een daling. Dit aantal was ook lager dan in de begroting geraamd en hangt samen met een lagere instroom van civiele zaken bij de rechtsbanken en gerechtshoven. Het aantal afgegeven toevoegingen in bestuursrechtelijke zaken was lager dan de raming in de begroting.

Bij de raming in de begroting van het aantal piketten was uitgegaan van een toename in volume door de voorgenomen intensivering van rechtsbijstand in de ZSM-werkwijze (bovenop het reeds geldende wettelijke recht op bijstand van een raadsman voorafgaand aan en tijdens het politieverhoor). De verwachte toename werd in 2022 echter niet gerealiseerd doordat de implementatie van de intensivering vertraging opliep. Deze vertraging heeft mede te maken met de dat de ketenpartners voor het regelen van de benodigde extra mensen en infrastructuur meer tijd nodig blijken te hebben.

Het aantal lichte adviestoevoegingen 2022 was hoger dan in de geraamde begroting en het aantal afgegeven toevoegingen in asielzaken was hoger dan geraamd in de begroting.

In totaal was het beroep op de rechtsbijstand (de totaal uitgaven in bovenstaande tabel) circa € 51,7 mln. lager dan in de begroting was voorzien.

32.3 Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en doeltreffend rechtsbestel

Bijdrage aan Raad voor de rechtspraak (Rvdr)

In de begroting van Justitie en Veiligheid is een apart hoofdstuk Raad voor de rechtspraak opgenomen, waarin de feitelijke vertaling van de aan de rechterlijke organisatie ter beschikking gestelde bijdrage in concrete beleidsdoelstellingen en prestaties van de Raad en de gerechten voor het betreffende jaar wordt gegeven.

In het jaarverslag van de Rechtspraak, dat separaat wordt uitgebracht door de Raad voor de rechtspraak en aan de Staten-Generaal wordt aangeboden, wordt gedetailleerd ingegaan op de ontwikkelingen binnen de rechtspraak in 2022. Tevens bevat het jaarverslag van de Raad informatie over de instroom en productie en de Financiën, inclusief de managementparagraaf, de jaarrekening en de controleverklaring.

Er is circa € 84 mln. meer uitgegeven aan de rechtspraak dan in de begroting 2022 was geraamd. Dit wordt met name verklaard door compensatie voor loon- en prijsontwikkeling (loon- en prijsbijstelling) en aanvullingen van de bijdrage vanuit de Regeerakkoordmiddelen voor de aanpak van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit en de versterking van de justitiële keten.

Toelichting

In 2022 stroomden er ongeveer 1,4 mln. zaken in bij de gerechten. Het aantal afgehandelde zaken was ook ongeveer 1,4 mln. Zowel de instroom als het aantal afgehandelde zaken waren lager dan aanvankelijk bij de begroting was geraamd.

In het jaarverslag van de Rechtspraak, uitgebracht door de Raad voor de rechtspraak, dat tevens aan de Kamer wordt aangeboden, wordt meer gedetailleerd ingegaan op de diverse ontwikkelingen binnen de rechtspraak in 2022.

Bijdragen ZBO’s en RWT’s

Autoriteit persoonsgegevens (AP)

De AP is de onafhankelijke toezichthouder in Nederland die de bescherming van persoonsgegevens bevordert en bewaakt. Het budget is gedurende het jaar met bijna € 4 mln. verhoogd. Naast onder andere de loon- en prijsbijstellling betreft het een extra bijdrage van € 2 mln. die met het coalitieakkoord ter beschikking is gesteld. Als onafhankelijke toezichthouder heeft de AP de vrijheid om te bepalen hoe zij deze middelen over haar verschillende taken verdeelt.

College voor de Rechten van de Mens

Het College voor de Rechten van de Mens (hierna: het College) is het nationale mensenrechteninstituut van Nederland. Als onafhankelijk toezichthouder belicht, beschermt en bevordert het College de mensenrechten in Europees en Caribisch Nederland. Daartoe voert het College de taken uit die door de Wet College voor de Rechten van de Mens zijn opgedragen. Het College doet onderzoek, adviseert de regering en het parlement, rapporteert aan internationale comités, geeft voorlichting, bevordert mensenrechteneducatie en oordeelt in individuele gevallen over discriminatie. Het College is tevens toezichthouder voor het VN-verdrag handicap. Het rapporteert jaarlijks over de manier waarop dat verdrag in Nederland wordt uitgevoerd en nageleefd.

Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen (NRGD)

Het NRGD waarborgt en bevordert de kwaliteit van de inbreng van deskundigen in de rechtsgang. Zij doen dit door het normeren van deskundigheidsgebieden en het toetsen en registreren van deskundigen (bv. een psycholoog of DNA-deskundige). Het NRGD is onafhankelijk en heeft een wettelijke basis (Wet deskundigen in strafzaken).

Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (StAB)

De StAB adviseert, door middel van deskundigenberichten, op verzoek van de Raad van State en de rechtbanken over geschillen op het terrein van de fysieke leefomgeving zoals milieu, ruimtelijke ordening, bouw en schade. De StAB heeft een wettelijke basis (Wet milieubeheer en Wet ruimtelijke ordening) en is onafhankelijk.

Subsidies

Subsidie Rechtspleging

De subsidie wordt aan de Nederlandse Vereninging voor Rechtspraak (NVvR) verstrekt voor de activiteiten die de NVvR in de hoedanigheid van beroepsvereniging uitvoert. Onderdeel daarvan is fungeren als spreekbuis voor de beroepsgroepen van rechters en officieren van justitie en gevraagd en ongevraagd adviseren bij wetgeving die deze beroepsgroepen raken.

Subsidie Wetgeving (DWJZ)

De subsidie wetgeving betreft een bijdrage aan de Stichting Recht en Overheid en aan het Nederlands Juristencomité. Deze subsidie is bedoeld voor de bescherming van de mensenrechten.

Ontvangsten

Griffie

Het Ministerie van JenV ontvangt griffierechten van burgers, overheden, bedrijven en andere rechtspersonen die civiele of bestuursrechtelijke procedures starten. De griffierechten-ontvangsten waren in 2022 circa € 34 mln. lager dan geraamd. Dit komt omdat de instroom aan zaken waarbij sprake is van een te betalen griffierecht lager was dan geraamd bij het opstellen van de begroting 2022.

Ontvangsten overig

De ontvangstenmeevaller van circa € 6,0 mln. bestaat uit diverse posten. Bij de vaststelling in het kader van de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) en de Wet beëdigde tolken en vertalers (Wbtv) over jaar 2022 is respectievelijk € 3,5 mln. en € 0,1 mln. meer ontvangen dan begroot.

Er heeft een terugbetaling van de Raad voor de rechtspraak plaatsgehad van een initiële vermogensstorting van het ministerie van JenV als gevolg van Covid-19, die niet gebruikt hoefde te worden (ongeveer € 4,2 mln.).

Ook was er een extra ontvangst vanwege de verrekening van de kosten tuchtrecht advocatuur van de NOvA over zowel 2021 en 2022.