A Algemene doelstelling
Tijdige onderkenning van niet direct waarneembare dreigingen en risico’s voor de (inter)nationale veiligheidsbelangen van de Nederlandse staat en samenleving, en daarop gebaseerde informatieverstrekking aan de partners van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), die daardoor worden aangezet om passende maatregelen te nemen.
B Rol en verantwoordelijkheid
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor de taakuitvoering van de AIVD. De minister legt zo veel als mogelijk in het openbaar verantwoording af aan de Tweede Kamer. Waar dat niet kan, vanwege geheimhoudingsnoodzaak, gebeurt dit via de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) van de Tweede Kamer.
De AIVD staat voor de nationale veiligheid door tijdig dreigingen, politieke ontwikkelingen en risico’s te onderkennen die niet direct zichtbaar zijn. Hiervoor verricht de AIVD onderzoek in binnen- en buitenland met behulp van algemene inlichtingenmiddelen (open bronnen) en bijzondere inlichtingenmiddelen. Op basis van de onderzoeksresultaten zet de AIVD bestuurders, beleidsmakers en andere belanghebbenden op lokaal, nationaal en internationaal niveau aan tot handelen. Hiertoe informeert en adviseert de AIVD zijn afnemers met ambtsberichten en analyses (waaronder openbare publicaties) en door gericht relatiemanagement.
| Waarde 2010 | Waarde 2011 | |
|---|---|---|
| Aantal openbare publicaties | 7 | 7 |
| Aantal ambtsberichten (aan ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie1 | 98 | 59 |
| Aantal ambtsberichten (overige afnemers) | 64 | 41 |
| Aantal dreigingsinformatie-producten ten behoeve van stelsel bewaken en beveiligen (art 6.2.e Wiv 2002) | 140 | 129 |
| Aantal dreigingsinformatie-producten ten behoeve van beveiligingsbevorderende taak (art 6.2.c Wiv 2002) | 17 | 6 |
| Aantal inlichtingenproducten over ontwikkelingen in de landen van het aanwijzingsbesluit buitenland | 400 | 530 |
| Aantal aangewezen vertrouwensfuncties | 76 129 | 75 556 |
| Aantal door AIVD in behandeling genomen veiligheidsonderzoeken | 8 999 | 9 017 |
| Aantal geweigerde Verklaringen van Geen Bezwaar (VGB) | 449 | 6212 |
Bron: AIVD
C Beleidswijzigingen
Risico’s en bedreigingen voor de (inter)nationale veiligheidsbelangen van Nederland hebben steeds meer een internationaal karakter gekregen, voortkomend uit een in toenemende mate dynamische en onzekere internationale omgeving. Nieuwe terroristische dreigingen kunnen zich op onvoorspelbare wijze, in korte tijd en van buitenaf (exogeen) ontwikkelen. Daarnaast worden de risico’s en bedreigingen voor de Nederlandse veiligheidsbelangen sterk beïnvloed door de snelle ontwikkelingen op het gebied van informatie- en communicatietechnologie. De nieuwste toepassingen vinden snel hun weg in de maatschappij, en dus ook naar de onderzoeksgebieden van de dienst.
Wil de AIVD goed toegerust blijven om tijdig nieuwe dreigingen en risico’s voor de nationale veiligheid te onderkennen en aan de verwachtingen van zijn afnemers te voldoen, dan moet de dienst keuzes maken ten aanzien van de inzet van zijn mensen en middelen en strategische allianties aangaan. Daarom heeft de AIVD voor de middellange termijn een strategische agenda opgesteld langs de volgende vier speerpunten:
Verregaande samenwerking met de nationale politie aangaande de personele en technische inrichting van de tien Regionale Inlichtingendiensten en de Landelijke Inlichtingendienst om ongekende dreigingen en risico’s in de regio te onderkennen.
Verregaande samenwerking met de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst op het gebied van de inlictingentaak buitenland en op die terreinen waar specifieke expertise en grote investeringen nodig zijn, zoals Sigint (niet kabelgebonden en kabelgebonden data) en cybersecurity. Een goede informatievoorziening aan Buitenlandese Zaken en Algemene Zaken met betrekking tot de prioritaire landen en regio’s genoemd in het Aanwijzigingsbesluit is van essentieel belang van het buitenlandbeleid van Nederland.
Intensivering van de samenwerking binnen het netwerk van buitenlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten op het gebied van technologieontwikkeling en onderzoeksprojecten die een sterk internationaal karakter hebben.
Uitbreiding van de specifieke personele expertise en technieken die nodig zijn om de steeds toenemende datastromen te kunnen verwerken en analyseren. Mede hiertoe wordt in 2013 een voorstel tot wijziging van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten ingediend bij de Tweede Kamer.
Over de inhoudelijke prioriteiten en accenten voor 2013 ontvangt de Tweede Kamer zoals gebruikelijk in januari een brief over de hoofdlijnen van het AIVD-jaarplan 2013. Hieronder wordt alvast één belangrijke prioriteit voor 2013 toegelicht, namelijk de implementatie van de herijking van de B-taak (uitvoeren van veiligheidsonderzoeken).
Herijking van de B-taak is nodig om ook op de lange termijn op effectieve en efficiënte wijze veiligheidsonderzoeken te kunnen uitvoeren. Hoofdlijnen van de herijking zijn het scherper aanwijzen van vertrouwensfuncties (op basis van het wettelijk uitgangspunt dat een veiligheidsonderzoek, onder meer vanwege de inbreuk op de privacy, sluitstuk van beveiliging dient te zijn en daarmee ultimum remedium is), een hernieuwde focus op de nationale veiligheid, het optimaliseren van het onderzoeksproces (onder andere door verbeterde samenwerking tussen de betrokken partijen) en het tariferen van de veiligheidsonderzoeken.
Het tariferen van uitgevoerde veiligheidsonderzoeken is de uitwerking van een toezegging van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan de Tweede Kamer om de bekostigingsmogelijkheden door de aanvragers te onderzoeken (Kamerstukken II, 2008–2009, 30 805, nr. 12 en Kamerstukken II, 2010–2011, 30 977, nr. 39). De uitwerking krijgt in 2013 zijn beslag voor de uitgevoerde veiligheidsonderzoeken van de publieke sector, gevolgd door de private sector vanaf 2014 (voor het laatste is een wijziging van de Wet Veiligheidsonderzoeken in 2013 noodzakelijk).
D1 Budgettaire gevolgen van beleid
| (x € 1 000) | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 204 781 | 199 621 | 196 892 | 194 553 | 194 328 | 194 082 | |
| Uitgaven: | 204 781 | 199 621 | 196 892 | 194 553 | 194 328 | 194 082 | |
| Waarvan juridisch verplicht | 100% | ||||||
| 2.1 | Apparaat | 195 036 | 190 237 | 187 666 | 185 454 | 185 228 | 184 982 |
| 2.2 | Geheim | 9 745 | 9 384 | 9 226 | 9 099 | 9 100 | 9 100 |
| Ontvangsten | 1 684 | 8 214 | 12 714 | 12 714 | 12 714 | 12 714 | |
D2 Budgetflexibiliteit
Omdat het merendeel van de budgetten als apparaat wordt aangemerkt, is het gehele budget als juridisch verplicht verondersteld.
E Toelichting op de instrumenten
Vanwege het bijzondere karakter van dit begrotingsartikel en de gedeeltelijk geheime uitgaven zijn de uitgaven niet nader uitgesplitst en zijn de apparaatsuitgaven niet opgenomen in het centraal apparaatsartikel (niet-beleidsartikel 11).
Ontvangsten
De stijging van de ontvangsten wordt veroorzaakt doordat de AIVD vanaf 2013 voor het uitvoeren van veiligheidsonderzoeken tarieven in rekening zal brengen bij de aanvragers.