1. Inleiding
In dit niet-beleidsartikel worden de departementsbrede uitgaven vermeld die niet zinvol kunnen worden toegerekend aan een beleidsartikel.
2. Ministeriële verantwoordelijkheid
Het Ministerie van VWS is verantwoordelijk voor het stimuleren, afstemmen en waarborgen van internationale samenwerking op de beleidsterreinen van volksgezondheid, welzijn en sport. Op specifieke gebieden wordt hiertoe nadrukkelijk samengewerkt met andere ministeries. Vooral de samenwerking met de Ministeries van Buitenlandse Zaken (WHO en drugs), Veiligheid en Justitie (drugs), Economische zaken (antimicrobiële resistentie, life sciences and health, geneesmiddelenbeleid en voedselveiligheid) en Sociale Zaken en Werkgelegenheid (EU) is hierbij van belang.
3. Budgettaire gevolgen van beleid
| 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen | 29.611 | 38.911 | 28.144 | 25.503 | 22.003 | 20.602 | 20.602 |
| Uitgaven | 22.577 | 38.911 | 28.144 | 25.503 | 22.003 | 20.602 | 20.602 |
| 1. Internationale samenwerking | 5.002 | 5.434 | 5.097 | 5.127 | 5.127 | 5.127 | 5.127 |
| Bijdrage aan (inter)nationale organisaties | 5.002 | 5.434 | 5.097 | 5.127 | 5.127 | 5.127 | 5.127 |
| waarvan onder andere: | |||||||
| World Health Organization | 4.721 | 4.295 | 3.868 | 3.868 | 3.868 | 3.868 | 3.868 |
| 2. Verzameluitkering VWS | 1.729 | 771 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Verzameluitkering Sport | 421 | 421 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Verzameluitkering Jeugd | 848 | 312 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Verzameluitkering Langdurige Zorg | 461 | 38 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 3. Eigenaarsbijdrage RIVM | 15.846 | 32.706 | 23.047 | 20.376 | 16.876 | 15.475 | 15.475 |
| Bekostiging | 15.846 | 32.706 | 23.047 | 20.376 | 16.876 | 15.475 | 15.475 |
| Eigenaarsbijdrage RIVM | 15.846 | 32.706 | 23.047 | 20.376 | 16.876 | 15.475 | 15.475 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.
4. Instrumenten
Internationale samenwerking
Bij internationale samenwerking gaat het erom dat een gemeenschappelijke benadering meerwaarde biedt boven een nationale aanpak. De nadruk ligt op het zoeken naar oplossingen voor grensoverschrijdende problemen, waarbij er concrete meerwaarde moet zijn vanuit de missie van het Ministerie van VWS. VWS ontplooit activiteiten om invulling te geven aan de internatonale samenwerking op de beleidsterreinen van volksgezondheid, welzijn en sport met een beperkt aantal landen en met multilaterale organisaties bij het vormgeven van onze internationale ambities binnen de gezondheidszorg.
Internationale samenwerking kent een breed scala aan instrumenten en activiteiten:
Partnerschap met de World Health Organization (WHO)
In 2014 is VWS een nieuw partnerschapprogramma (2014–2017) met de WHO gestart. Hiermee is in totaal een bedrag van € 15,9 miljoen over vier jaar gemoeid. De bijdrage 2015 bedraagt € 3,9 miljoen. De samenwerking zal zich voornamelijk richten op antimicrobiële resistentie en daarnaast op de vraagstukken van grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen, veiligheid van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen en effectieve gezondheidssystemen. Het partnerschapprogramma vergroot de Nederlandse invloed binnen de WHO. Via het partnerschapprogramma worden ook de contacten tussen de WHO en aan VWS gelieerde organisaties bevorderd.
Samenwerking op Europees en mondiaal niveau
Het Ministerie van VWS vertegenwoordigt Nederland met betrekking tot de voor volksgezondheid, welzijn en sport relevante onderwerpen bij internationale organisaties als de Europese Unie, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Raad van Europa, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en de Verenigde Naties (VN). Contacten met een beperkt aantal voor het Ministerie van VWS belangrijke landen worden gestimuleerd, zoals met landen als China en India, de groeiende economische grootheden en de Verenigde Staten. Daarenboven ondersteunt het Ministerie van VWS activiteiten op het gebied van economische diplomatie voor een beperkt aantal landen in samenspraak met de Ministeries van Economische en Buitenlandse zaken en vanuit de behoeften van het bedrijfsleven. Waar dit gewenst is wordt voor het Partners in International Business programma van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (voorheen AgentschapNL) advies gegeven over het government-to-government onderdeel in dit programma.
Ook werkt het het ministerie aan een goede aansluiting tussen het VWS kennis- en topsectorenbeleid en de Europese onderzoeks- en innovatieinstrumenten, waaronder Horizon2020, het Actieprogramma Volksgezondheid en het EIP Active and Healthy Ageing.
Nederlands EU-voorzitterschap 2016
Vanaf 1-1-2015 zal stevig aan de voorbereiding van het voorzitterschap worden gewerkt. De agenda zal voor een belangrijk deel worden bepaald door de lopende Europese agenda. Ter voorbereiding zal intensief overleg worden gevoerd met de nieuwe Europese Commissie en met de Trojka-partners Malta en Slowakije. Een voorzittend land heeft (beperkte) ruimte om zelf een aantal inhoudelijke thema’s te agenderen. Hiertoe zal in overleg met de Europese Commissie en de Trojka-partners worden besloten.
Internationale samenwerking
Op het gebied van internationale samenwerking is toenemende aandacht voor internationale grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen. Besmettelijke ziekten stoppen niet bij grenzen en tekorten aan gezondheidswerkers hebben een mondiale dimensie. Er wordt samengewerkt met andere lidstaten en binnen multilaterale organisaties om de verspreiding van ziekten te beperken en om te komen tot de ontwikkeling van geneesmiddelen en vaccins ter bestrijding en voorkoming van deze ziekten.
Antimicrobiële resistentie (AMR)
In navolging op de in juni 2014 in Nederland, samen met de World Health Organization, georganiseerde conferentie over AMR zal in de internationale samenwerking van VWS prioriteit gegeven worden aan het realiseren van afspraken om antimicrobiële resistentie te verminderen. Van belang hierbij is het internationale actieplan dat in WHO verband zal worden opgesteld.
Internationaal personeels- en detacheringsbeleid
Om internationaal goed samen te kunnen werken, plaatst en detacheert het Ministerie van VWS medewerkers in het buitenland en bij multilaterale organisaties, zoals bij de World Health Organization (Genève of Kopenhagen) en bij de Europese Commissie in Brussel.
De personele en materiële uitgaven met betrekking tot internationale samenwerking maken onderdeel uit van de apparaatsuitgaven op artikel 10.
Verzameluitkering VWS
De relevantie van de verzameluitkering in de departementale begrotingen is beperkt en neemt jaarlijks verder af. Rijksbreed is daarom besloten om de uitgaven via de verzameluitkering volledig af te bouwen zodat dit instrument kan worden opgeheven. De decentralisatie-uitkering is een voor de hand liggend alternatief voor verstrekking van kleine bijdragen aan de medeoverheden die voordien via de verzameluitkering liepen.
Eigenaarsbijdrage RIVM
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is een agentschap van het Ministerie van VWS en doet projectmatig onderzoek voor zijn primaire opdrachtgevers: de Ministeries van VWS, IenM, EZ en SZW.
Op dit artikel worden middelen voor het Strategisch Programma RIVM (SPR) en specifieke huisvestingkosten van het RIVM geraamd. De eigenaar doet hiervoor jaarlijks een bijdrage richting het RIVM.
Het SPR (voorheen het Strategisch Onderzoek RIVM) bestaat uit onderzoek en andere werkzaamheden die het RIVM uitvoert om de kennis en expertise te ontwikkelen die nodig zijn voor de continuïteit van het instituut. Zo kan het RIVM zijn toekomstige taken voor de opdrachtgevers adequaat uitvoeren, op zowel de middellange als de lange termijn. Het SPR richt zich enerzijds op lacunes in actuele kennis en anderzijds op nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast draagt de eigenaar bij aan de specifieke huisvestingskosten die niet door middel van het tarief van het RIVM bekostigd worden. Dit zijn kosten die te maken hebben met de instandhouding en het vervangen van bepaalde installaties van het RIVM.
De Wet op het RIVM vormt de wettelijke basis voor het SPR dat dit instituut uitvoert. Deze wet bepaalt dat de directeur-generaal RIVM jaarlijks een programma van onderzoek opstelt. Hierin beschrijft hij welke inzichten het instituut moet verwerven om zijn taken adequaat te kunnen uitvoeren. Het programma is gericht op de continuïteit van het RIVM op de langere termijn, bedoeld om te kunnen anticiperen op nieuwe kennisvragen van de opdrachtgevers op de middellange en lange termijn en om de positie van het RIVM in het wetenschappelijk veld te handhaven en waar nodig te versterken. Met deze wettelijke bepaling laat de wetgever zien dat het RIVM professioneel zelfstandig is. In het licht van de betekenis van het SPR voor de toekomstige kennispositie van het RIVM is het budget hiervoor belegd bij de plaatsvervangend secretaris-generaal van VWS, als eigenaar van het agentschap RIVM. Om deze reden worden deze middelen bekostigd vanuit dit niet-beleidsartikel.
Vanaf 2013 is een taakstelling van 10% op instellingssubsidies voor beleidsontwikkeling en implementatie aan kennisinstituten en op kennisvragen aan het RIVM doorgevoerd. Tevens is 50% van het budget van het voormalige Strategisch Vaccin Onderzoek Programma meegegaan met de uitplaatsing van een aantal taken naar InTravacc. Het resterende budget voor het SPR bedraagt in 2015 circa € 13,9 miljoen. Bij de start van elke nieuwe vierjarige ronde worden inhoudelijke speerpunten gekozen. De speerpunten dekken de kennisdomeinen af, waarop het RIVM zijn kennis en kunde moet vernieuwen of intact moet houden. Met de komst van de Chief Science Officers (CSO’s) met elk een eigen inhoudelijke portefeuille is voor de nieuwe ronde 2015–2018 het SPR gericht op het bijdragen aan de realisering van deze portefeuilles én aan de realisering van RIVM 2020. Het SPR 2015–2018 omvat zes speerpunten. Alle opdrachten worden jaarlijks geëvalueerd en door de Commissie van Toezicht gevolgd om de kennispositie van het instituut te garanderen.