A Algemene doelstelling

Een gereglementeerde en beheerste toelating tot, verblijf in en vertrek uit Nederland of terugkeer van vreemdelingen, die in nationaal en internationaal opzicht maatschappelijk verantwoord is.

B Rol en verantwoordelijkheid

De Minister voor Immigratie en Asiel is systeemverantwoordelijk voor het vreemdelingenbeleid, de coördinatie en afstemming binnen de vreemdelingenketen en voor de uitvoering van het beleid. Goede ketensamenwerking is daarbij van groot belang.

De minister is verantwoordelijk voor de uitvoeringsdiensten Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA), de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V). Deze uitvoeringsdiensten vallen rechtstreeks onder het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De minister onderhoudt bovendien een gezagsrelatie met de Koninklijke Marechaussee (KMar), de Vreemdelingenpolitie en de Zeehavenpolitie. Voor de vreemdelingenbewaring en uitzetcentra van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) is de minister beleidsverantwoordelijk.

Het asiel- en immigratiebeleid is streng en rechtvaardig. Het biedt bescherming aan echte vluchtelingen; zij die worden bedreigd in eigen land. Degene die onterecht een beroep doet op verblijf, moet het land verlaten. Nederland heeft een open oog voor de kansen die immigratie ons biedt. We versterken de immigratie van mensen die een bijdrage leveren aan de samenleving vanwege hun kennis, arbeid, studie of dienstverlening. En we verminderen de migratie van mensen die niet mee willen of kunnen doen.

Om dit te bereiken zijn de inspanningen van het asielbeleid erop gericht een asielzoeker snel te laten weten of hij mag blijven. Procedures worden korter en doorprocederen (het stapelen van procedures) wordt tegengegaan, het categoriaal beschermingsbeleid wordt beëindigd, het terugkeerbeleid wordt effectiever, de rechtsbijstand wordt beperkt en de opvang in de regio wordt bevorderd. Bij een onterecht beroep op bescherming, moet de asielzoeker Nederland verlaten. Uitgangspunt is dat hij of zij vrijwillig vertrekt, dit wordt maximaal gestimuleerd. Mag de asielzoeker blijven, dan volgt zo snel mogelijk huisvesting in een gemeente, zodat de relatief hoge kosten van de opvang kunnen worden beperkt en de nieuwkomer kan gaan participeren in de samenleving.

Het immigratiebeleid is selectief en uitnodigend waar het kan. Dat is nodig om Nederland sterk en weerbaar te houden. Nieuwkomers zijn welkom als ze een bijdrage kunnen leveren aan onze samenleving. De kennis- en arbeidsmigranten zijn hard nodig op de arbeidsmarkt. Voor gezinsmigratie gaan we de toelatingseisen verhogen. Op die manier willen we waarborgen creëren dat mensen hier hun eigen toekomst kunnen opbouwen en niet kansloos langs de kant staan. Het is een eigen verantwoordelijkheid van mensen om zich in te zetten voor een nieuw perspectief. Verblijfsaanvragen worden alleen nog in het buitenland gedaan.

Deze ambities vergen ook aanpassing van Europese wet- en regelgeving. Veel landen om ons heen kennen dezelfde problemen rond kansarme migranten. De collega-ministers zullen samen optrekken om de andere Europese landen te overtuigen van het belang van een gezamenlijk immigratiebeleid dat selectiever en restrictiever is. Ook zoeken we hiervoor steun bij de Europese Commissie en het Europees Parlement. Uitgangspunt is dat in alle lidstaten asielzoekers en migranten gelijk behandeld worden. Ook gaan wij ons inzetten om problemen met bewaking van de Schengen-buitengrens, gezamenlijk aan te pakken. We zetten ons in voor de realisatie van een Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel. Verder zullen we vooraf eisen gaan stellen aan het verblijf van langdurig ingezetenen in Europa om hun startpositie in Nederland te verbeteren.

Handhaving is uiteindelijk een voorwaarde voor een streng en rechtvaardig immigratie- en asielbeleid. Dat begint al bij de toegang tot ons land. We werken aan betere informatie-uitwisseling tussen betrokken diensten, zodat we weten wie binnen komen. Het grensmanagement wordt vernieuwd. Ook pakken we fraude aan. Illegaal verblijf in Nederland wordt strafbaar. Criminele illegalen pakken we harder aan en worden eerder het land uitgezet, de glijdende schaal wordt aangescherpt.

Toelichting op de kengetallen

Als gevolg van de pardonregeling uit 2007 zal vanaf 2012 tot en met 2014 een stijging plaatsvinden van het aantal naturalisatieverzoeken. Vanaf 2012 vallen de procedures «MVV» en «VVR met MVV» samen onder de procedure Toelating en Verblijf (TEV).

C Beleidswijzigingen

In 2012 zal de implementatie van het herziene beleid voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) worden afgerond. Met de herijking van dit beleid wordt sneller duidelijkheid gegeven over het toekomstperspectief van amv’s. Amv’s die na een zorgvuldige procedure worden afgewezen omdat zij geen recht hebben op bescherming, dienen Nederland zo snel mogelijk te verlaten naar een situatie van adequate opvang, bij voorkeur gelegen in de hereniging met hun ouders. Meer dan voorheen zal vorm worden gegeven aan de (duurzame) terugkeer van deze amv’s.

Er komt een wetsvoorstel om de nationaliteitswet te wijzigen conform de wensen uit het regeerakkoord. Daarnaast is de beslissing genomen het taalniveau van de naturalisatietoets in Europees Nederlands te verhogen. De niveauverhoging vraagt een ander examen dat tot nu toe in gebruik is.

D1 Budgettaire gevolgen van beleid

D2 Budgetflexibiliteit

Het grootste gedeelte van de uitgaven is verplicht. Van de programma-uitgaven (waaronder de gelden uit het regeerakkoord) is het merendeel verplicht en worden voor het beperkte vrije gedeelte planningen gemaakt.

E Toelichting op de instrumenten

10.1 Toegang, toelating en opvang vreemdelingen: een zorgvuldige en tijdige afdoening van aanvragen van een verblijfsvergunning of naturalisatieverzoek.

Subsidies

Vereniging Vluchtelingenwerk Nederland (VWN)

VWN zet zich op basis van de Universele verklaring voor de Rechten van de Mens in voor de bescherming en het behartigen van de belangen van vluchtelingen en asielzoekers. Daarnaast ondersteunt VWN direct of indirect vluchtelingen en asielzoekers bij het opbouwen van een nieuw bestaan in Nederland. Tot slot onderneemt de vereniging activiteiten gericht op de bescherming en belangenbehartiging van vluchtelingen en asielzoekers buiten Nederland, met name in Europa. VWN ontvangt hiervoor een bijdrage van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Diverse subsidies vreemdelingenketen

Hieronder vallen diverse kleine subsidies, waaronder een subsidie voor The Hague Process on Refugees and Migration.

Opdrachten

Het programma Identiteitsmanagement en Immigratie (IDMI) bestaat uit drie deelprogramma’s: het programma Vernieuwing Grensmanagement (VGM), het programma Biometrie in de Vreemdelingenketen (BVK) en het programma Optimalisering Proces en Informatievoorziening Vreemdelingenketen (OPI).

Programma Vernieuwing Grensmanagement (VGM)

Programma Biometrie in de Vreemdelingenketen (BVK)

Het programma Biometrie in de Vreemdelingenketen coördineert de implementatie van biometrie en de toepassing van biometrische kenmerken in de vreemdelingenketen. Hiertoe zal de vingerafdruk worden geïmplementeerd in het vreemdelingendocument en zal gestart worden met de aanbesteding van mobiele apparatuur voor het uitlezen van de biometrische kenmerken op het vreemdelingendocument. De implementatie en de gefaseerde uitrol van het EU-visum systeem zal in 2012 worden voortgezet.

Programma Optimalisering Proces en Informatievoorziening Vreemdelingenketen (OPI)

Na het afronden van de omgevingsanalyse zullen quick wins in kaart worden gebracht die in lijn zijn met de toekomstige ontwikkeling van het informatieproces. Concrete projectvoorstellen met de daarbij behorende business case zullen worden opgeleverd.

Versterking Vreemdelingenketen

Op het gebied van informatisering draagt de Basis Voorziening Vreemdelingenketen (BVV) bij aan de versterking van de vreemdelingenketen. De BVV is een centraal informatiesysteem voor de vreemdelingenketen. De recente (technische) ontwikkelingen van de BVV hebben er toe geleid dat de BVV voor de komende jaren een toekomstvast systeem is geworden. Voor de langere termijn worden met de ketenpartners scenario’s ontwikkeld om tot vernieuwing van de keteninformatisering te komen.

Bijdragen

Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) beoordeelt de aanvragen van vreemdelingen die in Nederland willen verblijven of Nederlander willen worden. Daarbij zet de IND in op het versnellen van de doorlooptijden in de procedures.

Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA)

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) is de organisatie die zorg draagt voor de opvang van vreemdelingen in Nederland. In opdracht van de Minister voor Immigratie en Asiel biedt het COA de vreemdelingen huisvesting. Het opvangbeleid is gericht op een opvang van asielzoekers gedurende de asielprocedure. Na een eventuele afwijzing van een asielverzoek zal in eerste instantie vanuit deze situatie van opvang met de vreemdeling gewerkt worden aan terugkeer. Na ommekomst van de vertrektermijn zal de opvang in beginsel worden beëindigd, waarna mogelijk nog plaatsing in een locatie voor vrijheidsbeperking aan de orde kan zijn om verder aan het vertrek te werken. In het geval van vergunningverlening is snelle doorstroming naar gemeentelijke huisvesting van belang om op die wijze integratie en participatie te bevorderen. De gemiddelde uitgaven per opvanggerechtigde bedragen in 2012 € 21 862.

10.2 Terugkeer en bewaring Vreemdelingen: een zorgvuldige uitvoering van het vreemdelingentoezicht, grenstoezicht en terugkeerbeleid, opdat een vreemdeling die niet of niet meer rechtmatig in Nederland verblijft, Nederland zelfstandig of gedwongen verlaat.

Subsidies

REAN-regeling

De Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) werken met elkaar samen op het gebied van zelfstandige terugkeer. IOM kan vreemdelingen die zelfstandig willen vertrekken uit Nederland financieel ondersteunen. De organisatie biedt deze ondersteuning op basis van de REAN-regeling (Return and Emigration of Aliens from the Netherlands). IOM levert een bijdrage aan het faciliteren van vrijwillig terugkeer naar het land van herkomst door onder meer het geven van voorlichting en advies over vrijwillige terugkeer en extra ondersteuning voor kwetsbare groepen. Ook het procesmatig voorbereiden en begeleiden van de terugkeer (zoals het verkrijgen van reisdocumenten) hoort tot de activiteiten van IOM.

Bekostiging

Terugkeer vreemdelingen

De Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) draagt bij aan effectieve terugkeer van vreemdelingen die niet (langer) in Nederland mogen blijven. Het terugkeerbeleid is bedoeld om gericht illegaal verblijf van vreemdelingen in Nederland tegen te gaan en te voorkomen. Uitgangspunt is dat vreemdelingen die niet meer rechtmatig in Nederland verblijven, zelfstandig kunnen terugkeren naar het land van herkomst of vertrekken naar een land waar toegang is gewaarborgd. Als hieraan geen gehoor wordt gegeven, vindt de terugkeer gedwongen plaats.

Vreemdelingenbewaring