De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) streeft naar een overheid die haar maatschappelijke taken op professionele wijze uitvoert en waar de samenleving op kan vertrouwen.

Ze draagt hieraan bij door randvoorwaarden te creëren voor het optimaal en duurzaam functioneren van ambtenaren en organisaties in de publieke sector én in het bijzonder voor een efficiënte en effectieve rijksbrede bedrijfsvoering.

De Minister van BZK heeft bij het streven naar een goed functionerende (Rijks)overheid vooral een regisserende rol. Dit houdt in dat de minister regels en kaders opstelt, afspraken en handreikingen maakt en deze monitort en onderhoudt.

Stimuleren

• – De Minister van BZK stimuleert de mogelijkheden voor duurzaam samenwerken door rijksbreed vergaderen mogelijk te maken. Dit draagt bij aan het imago van de overheid als aantrekkelijke werkgever. In 2019 en 2020 wordt gewerkt aan rijksbrede samenwerkingsafspraken en worden deze getest in pilots. Op grond van de ervaringen uit de pilots worden het beleid, serviceconcept, processen en techniek nader uitgewerkt.

• – De Minister van BZK stimuleert onder andere met subsidies diverse doelen ter bevordering van professioneel werkgeverschap zoals bijvoorbeeld het vergroten van de aantrekkingskracht van het werken bij de overheid bij jongeren en het bevorderen van de kwaliteit van overheidsmanagers.

• – De Minister van BZK stimuleert kennisontwikkeling door bij te dragen aan onderzoek, bijvoorbeeld op het vlak van productiviteitsontwikkeling.

• – De Minister stimuleert het creëren van banen voor arbeidsbeperkten door in te zetten op partnerschappen tussen overheidswerkgevers en leveranciers (social return).

• – De Minister stimuleert kennisdeling over het verminderen van agressief gedrag tegen publieke werkers. Dit draagt bij aan aantrekkelijk werkgeverschap.

Financieren

• – Een goede samenwerking tussen werknemers, werkgevers en kabinet draagt bij aan de kwaliteit van de publieke sector. Om die reden ondersteunt de minister waar nodig deelnemende partijen met kennis en subsidies om de aanpak van gezamenlijke inhoudelijke opgaven mogelijk te maken. Een voorbeeld hiervan is het subsidiëren van samenwerking en overleg tussen overheidswerkgevers en met werknemersorganisaties rondom pensioenen, de ambtelijke rechtspositie en banen voor mensen met een arbeidsbeperking. Dit draagt bij aan het bevorderen van de aantrekkelijkheid van de overheid als werkgever.

• – De Minister van BZK kan op het gebied van ICT samenhangende kaders opstellen voor de informatiesystemen van de Rijksdienst, in samenwerking met de andere ministeries. Zij kan, na interdepartementaal overleg, kaders vastleggen voor het aanwijzen van werkzaamheden die voor alle of een daarbij aangegeven deel van de ministeries zullen worden uitgevoerd, voor verplicht gebruik van bepaalde voorzieningen en voor de wijze waarop gegevens over informatiesystemen wordt verstrekt. De benoeming en het ontslag van CIO’s kan alleen plaatsvinden na overleg met de minister van BZK. Tenslotte regiseert de Minister van BZK de versterking van de kennis en kunde over digitalisering bij het Rijk, onder andere via het programma Versterking HR-ICT Rijksdienst.

Uitvoeren

• – De Minister van BZK zorgt ervoor dat het Rijk zich in de arbeidsmarktcommunicatie als één werkgever profileert en als één werkgever werft.

• – De Minister van BZK zorgt in samenwerking met de andere ministeries voor het realiseren van een hoogwaardig leiding­gevend kader in de Rijksdienst. Dit gebeurt door middel van werving en selectie, loopbaanbegeleiding en een gericht leer- en ontwikkel­aanbod voor een grote groep (top)managers.

• – De Minister van BZK ondersteunt de departementen bij de doelstelling om ten minste 30% van de topfuncties binnen de Rijksdienst vervuld te hebben door een vrouw, en het percentage vrouwen in topfuncties verder te laten stijgen.

• – De Minister van BZK voorziet in een aantal generieke ICT-voorzieningen voor de Rijksdienst, ter bevordering van eenheid, kwaliteit en efficiëntie van de bedrijfsvoering en van samenwerking tussen rijksambtenaren. Daarnaast werkt zij aan versterking van de kennis en kunde over digitalisering bij het Rijk, onder andere via het programma RADIO.

• – De Minister van BZK stuurt door middel van de Masterplannen op de samenstelling en kwaliteit van de Rijkskantoren.

• – De Minister van BZK draagt zorg voor de toepassing van het kader Functionele Werkomgeving Rijk (FWR) in Masterplanprojecten. De FWR maakt het mogelijk dat ambtenaren op een veilige en comfortabele manier, flexibel kunnen werken.

• – De Minister van BZK is verantwoordelijk voor de uitvoering van pensioenregelingen van Nederlandse ambtenaren uit de voormalige overzeese gebiedsdelen en hun nagelaten betrekkingen.

Duurzame bedrijfsvoering

Voor de realisatie van de voorbeeldrol van de Rijksbedrijfsvoering (zoals opgenomen in het Klimaatakkoord en de kabinetsreactie circulaire economie) wordt in 2020 gestart met de uitvoering van de strategische inkoopagenda van het Rijk. Ook worden de inkoopcriteria voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen geactualiseerd en een visie en aanpak voor het circulair beheren van de Rijkskantoren opgesteld. Via het programma Duurzame Bedrijfsvoering Rijk wordt de uitvoering rijksbreed ondersteund. Dit doet het programma door het organiseren van een rijksbreed netwerk, het aanbieden en delen van monitoringsinformatie en door het stimuleren van nieuwe projecten en experimenten in 2020, waaronder proeftuinen social return via de aanpak maatwerk voor mensen. De voorbeeldrol betekent ook dat het Rijk haar ervaringen actief deelt met andere overheden via de campagne Denk, Doe, Duurzaam. Over de voortgang rapporteert de Rijksoverheid via de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk die op Verantwoordingsdag aan de Kamer wordt aangeboden. Deze rapportage biedt inzicht in zowel de uitgevoerde activiteiten als de voortgang op gestelde doelen zoals de CO2-uitstoot van de Rijksoverheid, energiebesparing en gerealiseerd werk via social return.

ICT

Digitalisering is een belangrijke schakel in de dienstverlening van de Rijksdienst aan burgers en bedrijven en voor haar interne bedrijfsvoering. Om dit goed te laten verlopen en nieuwe ambities te kunnen realiseren, moet de Rijksdienst een volgende stap zetten op het gebied van ICT en informatiebeveiliging. Programma’s als RADIO en Versterking HR ICT Rijksdienst dragen bij aan het op peil brengen en wendbaar maken van de (juiste) ICT-kennis en –kunde bij de Rijksdienst. RADIO breidt in 2020 haar aanbod uit naar thema’s waar behoefte aan is. Versterking HR ICT Rijksdienst werkt aan initiatieven voor het aantrekken, ontwikkelen en behouden van ICT’ers bij het Rijk, omdat er een rijksbreed gebrek aan ICT’ers bestaat. In 2020 wordt ingezet op de i-traineeships, de rijksbrede wervingscampagne voor ICT’ers, het om- en bijscholingsproject I-Flow voor schaarse ICT-functies en het ICT-stagebureau. Verder wordt het samenwerkingsplan tussen het Hoger Onderwijs en de Rijksdienst uitgevoerd. Deze samenwerking is gericht op het vergroten van de uitstroom van ICT-alumni naar de Rijksdienst en om ICT-kennis en kunde bij de Rijksdienst verder op peil te brengen.

De informatiebeveiliging binnen het Rijk wordt daarnaast versterkt door de uitbouw van het Nationaal Detectie Netwerk en het ontwikkelen en inrichten van een gezamenlijke voorziening om geautomatiseerd op kwetsbaarheden te scannen.

Arbeidsvoorwaarden

Moderne arbeidsvoorwaarden dragen eraan bij dat de overheid als werkgever aantrekkelijk blijft. Als uitvloeisel van de Arbeidsvoorwaardenovereenkomst (cao) Rijksoverheid 2018-2020 wordt vanaf 2020 het Individueel Keuze Budget (IKB) ingevoerd bij het Rijk. De minister streeft ernaar na afloop van de huidige cao per 1 juli 2020 met de bonden een nieuwe cao af te sluiten.

Grenzeloos samenwerken

De wereld om ons heen verandert. Onder meer technologie en mondialisering leiden tot steeds grotere en complexere maatschappelijke opgaven. Beleidsterreinen raken steeds meer met elkaar verweven. Maatschappelijke opgaven doorsnijden vaak de departementale en interbestuurlijke indeling. Dit vereist een overheid die de maatschappelijke opgaven gezamenlijk adresseert en aanpakt. Het Ministerie van BZK draagt hieraan bij door in haar werkwijze grenzeloos samenwerken centraal te zetten. Dat betekent dat beleid en uitvoering van beleid aansluiten bij de behoeften van de gebruikers en in gezamenlijkheid tot stand wordt gebracht. Dit vergt nieuwe vormen van samenwerking, over departementale grenzen heen, samen met andere overheden. Het vergt ook investeringen in het menselijk kapitaal van de overheid en de Rijksdienst in het bijzonder die deze verandering mogelijk moeten maken. Daarom wordt in 2020 verder vormgegeven aan het Strategisch Personeelsbeleid 2025, waarin het accent ligt op aantrekkelijk werkgeverschap, diversiteit en inclusiviteit en permanent ontwikkelen van medewerkers. De overheid zet in op versterking van de wendbaarheid, het beter benutten van de beschikbare kennis (incl. big data) en het verbeteren van de productiviteit en effectiviteit. Sturing door BZK richt zich op de kwaliteit van de Rijksdienst in brede zin, met waar mogelijk ook overheidsbrede effecten, alsmede op de verbetering van kostenbewustzijn.

Wet normering topinkomens

De evaluatie van de Wet normering topinkomens wordt afgerond in 2020. De besluitvorming over het wetsvoorstel tegen ontwijkingsconstructies wordt naar verwachting in 2020 afgerond.

Van het totale uitgavenbudget op artikel 7 is 67% juridisch verplicht en dit kent de volgende onderverdeling:

Subsidies

Het subsidiebudget is voor 95% juridisch verplicht. Het betreft o.a. subsidies aan Stichting Verdeling Overheidsbijdragen (SVO), het Verbond Sectorwerkgevers Overheid (VSO), projectsubsidies sociale partners bovensectoraal, de Stichting Centrum voor Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel en Instituut voor Publieke Sector Efficiëntie Studies (IPSE).

Opdrachten

Het opdrachtenbudget is voor 14% juridisch verplicht. Het betreft onder meer opdrachten ten behoeve van arbeidsvoorwaarden, pensioenen, inzet van arbeidsbeperkten, ambtelijk vakmanschap en personeels- en organisatiebeleid Rijk.

Bijdragen aan agentschappen

Het budget voor bijdragen aan agentschappen is voor 81% juridisch verplicht. Het Expertisecentrum Organisatie & Personeel (EC O&P) van UBR ontvangt een bijdrage voor het uitvoeren van de Rijksbrede arbeidsmarktcommunicatie. Hierbij zorgt EC O&P ervoor dat de rijksoverheid zich profileert en werft als één werkgever. Daarnaast ontvangt UBR een bijdrage voor het programma Versterking HR ICT Rijksdienst

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Het budget voor bijdragen aan ZBO’s/RWT’s is voor 100% juridisch verplicht. Het betreft een bijdrage aan Stichting Administratie Indonesische Pensioenen (SAIP). Daarnaast ontvangt ICTU een bijdrage voor het programma Vensters voor bedrijfsvoering en het programma Internetspiegel.

7.1 Werkgevers- en bedrijfsvoeringsbeleid

Subsidies

Bedrijfsvoeringsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI)

In 2020 wordt een doorlopende meerjarige subsidie toegekend aan de Code Verantwoordelijk Marktgedrag, die partijen in de schoonmaak-, catering-, beveiligings- en verhuisbranche oproept om aandacht te hebben voor werkdruk, kwaliteit van het werk, bejegening van werknemers en de verharding van marktverhoudingen.

Fysieke werkomgeving Rijk

Er wordt subsidie verstrekt aan het kennisinstituut Center for People and Buildings voor Fysieke Werkomgeving Rijk (FWR). De FWR is een concept voor een werkomgeving voor Rijksambtenaren dat flexibel, tijd- en plaatsonafhankelijk (samen)werken mogelijk maakt. De subsidie heeft tot doel de generieke ontwikkeling van toepasbare kennis in het domein van de kantoorhuisvesting. Daarbij gaat het om het opbouwen van kennis over kwalitatieve en financiële aspecten van de FWR voor kantoorgebouwen van het Rijk.

Overlegstelsel overheidswerkgevers

De Minister van BZK draagt bij aan het in stand houden van een adequaat overlegstelsel tussen overheidswerkgevers en met vakcentrales over arbeidsvoorwaarden, arbeidsmarktbeleid en andere relevante thema’s. Dit doet ze onder andere door subsidies te verstrekken aan koepels van overheidswerkgevers en de Stichting Centrum voor Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel (CAOP) met als doel bij te dragen aan aantrekkelijk werkgeverschap en de kwaliteit en wendbaarheid van overheidsorganisaties.

Diverse subsidies

Banen arbeidsbeperkten

Markt en overheid werken samen aan de realisatie van 125.000 banen voor arbeidsbeperkten in de periode tot en met 2025. BZK verstrekt subsidie om de realisatie hiervan te stimuleren. Bijvoorbeeld door bij te dragen aan het bevorderen van afspraken tussen overheidswerkgevers en leveranciers over social return.

Internationale subsidies

Aan het European Institute of Public Administration wordt een subsidie verstrekt die wordt aangewend ter bevordering van de vaardigheden van overheidsfunctionarissen bij het afhandelen van zaken van de Europese Unie.

Opdrachten

Bedrijfsvoeringsbeleid

Datagedreven bedrijfsvoeringsbeleid

In 2020 zetten we nieuwe stappen in de ontwikkeling naar datagedreven bedrijfsvoeringsbeleid. Zo wordt de ICT werkplek uitgerust met nieuwe tooling die beter past bij de werkzaamheden. Verder worden opdrachten verstrekt om de dataopslag (datawarehouses) te vernieuwen of beter in te richten met oog op efficiënter werken en informatiebeveiliging. De reguliere activiteiten zoals opstellen rapportages en monitoring loopt vanzelfsprekend door.

Rijksinkoopstelsel

Een bijdrage wordt verstrekt aan PIANOo (expertisecentrum inkopen en aanbesteden van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)) en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) voor het MVI loket van PIANOo en het stimuleren van MVI bij andere overheden. Via dit loket deelt de Rijksoverheid haar ervaringen met andere overheden, waaronder best practices en inkoopcriteria.

Strategische I-agenda Rijksdienst

In de Strategische I-agenda Rijksdienst zijn maatregelen benoemd om de ICT en informatiebeveiliging bij het Rijk en de sturing daarop te verbeteren. De Minister van BZK werkt met de uitvoering van de maatregelen aan de versterking van de Rijksbrede informatiebeveiliging en informatiehuishouding en aan robuuste, samenhangende gemeenschappelijke ICT-voorzieningen.

Daarnaast werkt het Ministerie van BZK met de programma’s RADIO (Rijksacademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid) en Versterking HR ICT Rijksdienst aan het in balans brengen en het op peil houden van ICT-kennis en -kunde binnen de Rijksdienst.

Werkgeversbeleid

Kennis arbeidsmarkt

Er worden diverse opdrachten verstrekt om de kennisbasis op het gebied van arbeidsmarktbeleid te vergroten. Hierbij gaat het onder andere om het vergaren van kennis over de omvang en samenstelling van het werknemersbestand in de publieke sector, over de drijfveren en betrokkenheid van de medewerkers en over de mate van tevredenheid over de organisatie. Hiermee ondersteunt de Minister van BZK het werkgeverschap op landelijk en lokaal niveau binnen de overheid.

Integriteit

De Minister van BZK bevordert integriteit bij de rijksoverheid door te werken met interne en externe vertrouwenspersonen. Ook levert de minister een bijdrage aan ‘de Week van de Integriteit’.

Kwaliteit Management Rijksdienst

De beschikbare middelen worden onder meer ingezet voor talent- en leiderschapsprogramma's voor (potentiële) topmanagers en voor een informatiesysteem over de functies en managers in de top van de Rijksdienst.

Om de kwaliteit van het (top)management te versterken, is een passend leer- en ontwikkelaanbod beschikbaar. Dit aanbod is toegesneden op (top)managers bij het Rijk en bestaat uit programma’s op het gebied van talent­ontwikkeling, leiderschaps­ontwikkeling en ambtelijk vakmanschap.

Voor een professionele ondersteuning bij werving en selectie, loopbaanbegeleiding en persoonlijke ontwikkeling is het van belang om inzicht te hebben in de beschikbare managementfuncties bij het Rijk en de mobiliteit van (top)managers. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een personeels­informatiesysteem.

Bijdragen aan agentschappen

Kwaliteitsverbetering

Het budget voor kwaliteitsverbetering dat afkomstig is uit het afgeroomde eigen vermogen van FMHaaglanden is voor alle SSO’s beschikbaar.

Werkgeversbeleid

UBR ontvangt een bijdrage voor het uitvoeren van diverse opdrachten voor de implementatie van het werkgeversbeleid.

UBR (Arbeidsmarkt Communicatie)

UBR ontvangt een bijdrage voor het uitvoeren van de Rijksbrede arbeidsmarktcommunicatie. Hierbij zorgt UBR ervoor dat de rijksoverheid zich profileert en werft als één werkgever.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Werkgeversbeleid

In 2020 wordt evenals voorgaande jaren een rijksbreed interdepartementaal klantentevredenheidsonderzoek (iKTO) uitgevoerd.

7.2 Pensioenen en uitkeringen

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Stichting Administratie Indonesische Pensioenen (SAIP)

Dit betreft de bijdrage aan de SAIP, welke verantwoordelijk is voor de pensioenen voor gewezen overheidspersoneel in de voormalige overzeese gebiedsdelen en hun nagelaten betrekkingen. De rijksbijdrage bestaat uit middelen om de pensioenen en toeslagen uit te keren (inkomens) en middelen om de regeling uit te voeren (uitvoeringskosten).

Ontvangsten

De ontvangsten hebben betrekking op de Garantiewet Surinaamse Pensioenen van de SAIP. Het Ministerie van BZK verrekent jaarlijks een deel van dit bedrag met het Ministerie van Buitenlandse Zaken.