Base description which applies to whole site

Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en markten

Goed functionerende markten zijn een motor voor economische ontwikkeling, innovatie en brede welvaart. Dit geldt voor zowel de Nederlandse markt als de Europese interne markt. De Europese interne markt levert door de schaalgrootte nieuwe afzetmogelijkheden, de mogelijkheid om meer te specialiseren en voor nieuwe uitdagers de ruimte om snel op te schalen. Het kabinet zet zich daarom nationaal, Europees en internationaal in voor regels en afspraken die ervoor zorgen dat: (1) consumenten keuzevrijheid hebben, (2) bedrijven op een gelijk speelveld opereren en (3) markten open en transparant zijn.

In Europees verband ondersteunt het kabinet de ambitie van de Europese Commissie bij het zetten van mondiale standaarden, bijvoorbeeld op het terrein van omgang met data. Begin 2022 is in dat verband de Europese standaardisatiestrategie gepubliceerd. De taskforce voor handhaving op de interne markt en het in 2022 door de Commissie te presenteren noodinstrument voor de interne markt moeten een concrete bijdrage gaan leveren aan het voorkomen en wegnemen van belemmeringen en versterken van de handhaving.

In internationaal verband is het van groot belang om oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Dit vraagt om (het behoud van) robuuste mededingingsregels én het tegengaan van verstorende subsidies uit derde landen. Het kabinet zet zich daar voor in bij het Europese voorstel voor een verordening buitenlandse subsidies.

Het kabinet zet in op het realiseren van de volgende strategische doelen:

  • 1. Het scheppen van voorwaarden voor goed functionerende markten;

  • 2. Het scheppen van voorwaarden voor een goed functionerende digitale economie;

  • 3. Het voorzien in maatschappelijke behoeften aan statistieken.

1. Het scheppen van voorwaarden voor goed functionerende markten

Interne markt

De Europese interne markt, met inbegrip van vrij verkeer van goederen, diensten, personen en kapitaal, vormt een kernonderdeel van de Europese Unie en is cruciaal voor het Nederlandse verdienvermogen. Een goed-functionerende interne markt is niet vanzelfsprekend, zoals in de coronapandemie o.a. bleek met grenssluitingen. Verdere integratie van de interne markt is echter de laatste jaren stil komen te vallen en door de coronacrisis is vrij verkeer significant onder druk komen te staan. Daarnaast staat de interne markt in toenemende mate onder druk van oneerlijke concurrentie van binnen en buiten de EU. Digitalisering en vergroening leiden eveneens tot nieuwe uitdagingen.

Programma Vervolg Beter Aanbesteden

Nederlandse overheden geven jaarlijks voor ongeveer € 87 mld uit aan overheidsopdrachten. Overheidsopdrachten komen tot stand via aanbesteden. EZK werkt aan goede kaders om aanbestedingen te gebruiken als strategisch beleidsinstrument om doelen als duurzaamheid en economisch herstel te bereiken. Om de verhouding tussen overheid en bedrijfsleven bij aanbesteden te verbeteren, zet EZK in 2023 in op bestaande initiatieven als het programma Beter Aanbesteden en het traject rechtsbescherming bij aanbesteden. In 2021 is het programma Vervolg Beter Aanbesteden gestart. Dit programma is een samenwerking van EZK, VNO-NCW/MKB-Nederland, VNG en PIANOo. Doel van dit programma is om te zorgen dat de kennis en kunde van overheden en ondernemers over het aanbestedingsproces verbeteren en dat beide partijen eerder met elkaar in dialoog gaan. Het programma kent een looptijd van vier jaar. In 2023 zal het programma zijn derde jaar ingaan. Er zullen onder andere evenementen worden georganiseerd waar overheden en ondernemers samenkomen en er wordt gewerkt aan het ondersteunen van regionale initiatieven.

Mededinging- en consumentenbeleid

Ook in 2023 zal EZK zich er op verschillende terreinen voor inzetten dat de concurrentiekracht tussen bedrijven wordt geborgd, dat consumenten zoveel mogelijk waar voor hun geld krijgen en dat consumenten worden beschermd. Een goed werkend mededingingsbeleid is een belangrijke randvoorwaarde voor het generieke vestigingsklimaat in Nederland en hangt nauw samen met de rest van ons economische beleid.

2. Het scheppen van voorwaarden voor een goed functionerende digitale economie

De digitale economie levert ongekende kansen op voor economie en samenleving. Het kabinet wil die kansen benutten. Op die manier zorgen we voor duurzame economische groei en de aanpak van maatschappelijke uitdagingen rond onderwijs, zorg, klimaat en vergrijzing. Vertrouwen is bij de digitale transitie van essentieel belang. Daarom moeten belangrijke randvoorwaarden als innovatie, veiligheid, eerlijke concurrentie en grip op gegevens geborgd zijn.

Zowel het nationale- als het Europese handelingsniveau is daarbij cruciaal. Het kabinet wil de samenwerking met Europese lidstaten daarom versterken en ongewenste afhankelijkheden tegengaan. De Europese Commissie ziet de ‘twin transition’ (duurzaamheid en digitalisering) als prioriteit en heeft een ambitieus digitaal programma gelanceerd met digitale doelstellingen voor 2030 (het ‘Digital Policy Programme’), wetgeving om publieke belangen in de digitale transitie te borgen en investeringen in digitale technologieën om ons toekomstig verdienvermogen te versterken. De Europese digitale agenda zal ook in 2023 een grote impact blijven hebben op het Nederlandse beleid.

Internationaal blijft Nederland zich actief inzetten voor een open, vrij en veilig internet en voor het behoud van het internet als wereldwijde open communicatie-infrastructuur. Daartoe steunt het kabinet het zogenoemde multistakeholdermodel voor internet governance.

Op 7 februari 2022 heeft de minister van Economische Zaken en Klimaat haar prioriteiten ten aanzien van de digitale economie naar de Kamer gestuurd (Kamerstuk 35 925, nr. 87). Deze zijn: investeringen in digitale innovatie en vaardigheden; goedwerkende digitale markten en diensten; het duurzaam verbeteren van cybersecurity en een veilige, hoogwaardige en betrouwbare digitale infrastructuur. Deze zullen de komende tijd nader worden uitgewerkt in een strategie voor de digitale economie.

De Europese Commissie beveelt Nederland in haar landenspecifieke aanbevelingen aan om publieke uitgaven ten aanzien van de digitale transitie te verhogen. In de afgelopen jaren heeft het kabinet diverse investeringen gedaan in de digitale transitie. Zo wordt via het Nationaal Groeifonds geïnvesteerd in kunstmatige intelligentie en onderwijsinnovatie. Verder zijn middelen (cofinanciering) beschikbaar gesteld voor deelname van Nederland aan de IPCEI Cloud Infrastructure and Services (CIS) en het Europese DIGITAL programma. Daarnaast beveelt de Commissie aan om de tekorten aan ICT-personeel op te lossen. In juli 2022 is de Kamer geinformeerd over het actieplan voor de tekorten aan technisch personeel in de digitale en groene transitie (Kamerstuk 29544, nr.1120)

Digitale innovatie en vaardigheden

Digitale innovatie en vaardigheden en de toepassing van nieuwe digitale technologieën zijn essentieel voor de digitale transitie en het verdienvermogen van Nederland. Digitalisering en sleuteltechnologieën staan centraal in het Missiegedreven Topsectoren en Innovatiebeleid. Het Topteam ICT bevordert publiek-private samenwerking rond digitale sleuteltechnologieën zoals AI en blockchain. Doel hiervan is om de kennisvragen en middelen van bedrijven, kennisinstellingen en overheden zoveel mogelijk te bundelen en daarmee maximale impact te realiseren. Daarbij is extra aandacht voor valorisatie. Zo kan Nederland concurrerend blijven in de digitale economie en bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken. Hierbij is het van belang dat de digitale vaardigheden van de beroepsbevolking up-to-date zijn en aansluiten op de arbeidsmarkt. Middels onder andere de human capital agenda wordt gewerkt aan het versterken van digitale vaardigheden en om- en bijscholing.

Verder ondersteunt EZK diverse initiatieven om de waarde van data op een verantwoorde wijze te benutten, bijvoorbeeld via de Data Sharing Coalition die zich inzet voor vrijwillige datadeling tussen bedrijven. Ook op Europees niveau zijn er verschillende initiatieven gericht op de ontwikkeling van de dataeconomie. De Data Governance Verordening (DGA) heeft bijvoorbeeld als doel om het vertrouwen in datadelen te versterken. De DGA is in 2022 aangenomen en treedt per september 2023 in werking. GAIA-X is een internationaal publiek-privaat initiatief, dat Europese cloud- en datadiensten wil verbinden en beter toegankelijk wil maken. EZK zorgt ervoor dat het Nederlands bedrijfsleven hierop goed kan aansluiten, onder meer door de GAIA-X hub die is ontwikkeld door TNO financieel te ondersteunen.

Het nieuwe Digital Europe Programme (DIGITAL) binnen het Meerjarig Financieel Kader voor Europa (MFK) heeft als doel het innovatie- en concurrentievermogen van de EU te verhogen en de strategische digitale capaciteiten te verstevigen. Het is aanvullend op het Horizon Europe Programma, dat zich meer richt op onderzoek en innovatie. Prioriteiten zijn onder meer: Artificiële Intelligentie, cybersecurity, digitale vaardigheden voor gevorderden en de oprichting van European Digital innovation Hubs. Hierbij wordt voortgebouwd op het bestaande netwerk van hubs uit het Smart Industry programma.

Goedwerkende digitale markten en diensten

De digitale economie biedt kansen, maar kan ook leiden tot nauwelijks te betwisten machtsposities van grote platforms. Consumenten en ondernemers kunnen vaak niet om deze platformen heen. Daarom pakken we in Europees verband met de Digital Markets Act (DMA) de markt- en datamacht van grote tech- en platformbedrijven aan om de concurrentiepositie van bedrijven en de bescherming van platformgebruikers te verbeteren. De DMA is op 5 juni 2022 aangenomen en treedt per 2023 in werking. De Digital Services Act (DSA) gaat ervoor zorgen dat tussenpersonen, zoals platformbedrijven verantwoord omgaan met content van hun eindgebruikers. De DSA is op 5 juni 2022 aangenomen en zal per 2024 in werking treden.

Een veilige, hoogwaardige en betrouwbare digitale infrastructuur

In lijn met de ambitie in het coalitieakkoord zet EZK zich ervoor in dat Nederland het digitale knooppunt van wereldklasse in Europa blijft, met een sterke internationale positie voor Nederland op het gebied van vaste- en mobiele communicatienetwerken. Het beschikbaar komen van voldoende frequentieruimte is cruciaal voor een goede mobiele connectiviteit. In lijn daarmee wordt de beschikbaarstelling van de 3,5 GHz band voor landelijke mobiele communicatie voorbereid. Om de uitrol van verbeterde (vaste en mobiele) digitale infrastructuren zo soepel mogelijk te laten verlopen worden gemeenten ondersteund. In de tweede helft van 2022 wordt een voorstel verwacht van de Europese Commissie voor een Connectivity Act. De onderhandelingen over dit voorstel zullen waarschijnlijk in 2022 starten en in 2023 doorlopen.

Cybersecurity

Cybersecurity is een essentiële randvoorwaarde voor de Nederlandse digitale economie en de samenleving. Onder regie van de minister van JenV is in 2022 een rijksbrede Nederlandse Cybersecurity Strategie ontwikkeld (Kamerstuk 35 925 VI, nr. 132). Het jaar 2023 zal in het teken staan van de implementatie van de strategie. EZK richt zich op de thema’s consumentenbescherming en de versterking van de cyberweerbaarheid van het bedrijfsleven. Dit betekent dat het aanbod van ICT-producten en diensten veiliger moet worden, cybersecurity kennisontwikkeling en innovatie moet worden gestimuleerd en dat consumenten en bedrijven zich bewuster moeten worden van digitale dreigingen en risico’s en daar meer weerbaar tegen worden.

3. Het voorzien in maatschappelijke behoeften aan statistieken.

EZK is voor het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) systeemverantwoordelijk voor het in stand houden van de onafhankelijke productie van goede en betrouwbare statistieken, en voor de rechtmatigheid en doelmatigheid van de besteding van publieke gelden die daarmee gemoeid zijn. Het CBS heeft als onafhankelijk kennisinstituut de taak om betrouwbare statistische informatie te leveren. Onafhankelijke en betrouwbare statistieken zijn van belang om meer inzicht te krijgen in de samenleving en maatschappelijke fenomenen. Deze informatie draagt bij aan het voeren van becijferde maatschappelijke debatten en inzichten voor beleid. De minister van Economische Zaken en Klimaat financiert het CBS om het van overheidswege verrichten van statistisch onderzoek ten behoeve van praktijk, beleid en wetenschap en het openbaar maken van de op grond van zodanig onderzoek samengestelde statistieken mogelijk te maken.

In juni 2022 is de evaluatie naar het CBS afgerond. De conclusie van de evaluatie is dat het CBS in de periode 2016-2020 doeltreffend, doelmatig en onafhankelijk is geweest (Kamerstuk 25 268, nr. 209).

De minister van Economische Zaken en Klimaat ziet het als taak eventuele belemmeringen voor het goed functioneren van markten te verminderen of weg te nemen en innovatie te stimuleren. In dat verband is de minister systeemverantwoordelijk voor de Mededingingswet, de Aanbestedingswet en voor het functioneren van de Autoriteit Consument en Markt. Zij is voorts op grond van de Telecommunicatiewet verantwoordelijk voor het stellen van regels voor vaste en mobiele communicatienetwerken. Samen met bewindspersonen van J&V en BZK is de minister van Economische Zaken en Klimaat verantwoordelijk voor de coördinatie van de Nederlandse Digitaliseringstrategie. Dat is een kabinetsbrede agenda om de maatschappelijke en economische kansen van digitalisering te benutten en het fundament van de digitale transitie te versterken, waaronder digitale vaardigheden, cybersecurity, cyberweerbaarheid, veiligheid, privacy, concurrentie en innovatie. De minister heeft een systeemverantwoordelijkheid voor de statistische informatievoorziening van rijkswege.

Hieruit vloeien de volgende verantwoordelijkheden voort:

Stimuleren

  • Het stimuleren van een goede balans tussen de belangen van bedrijven en consumenten met generiek consumentenbeleid, waarbij de Wet handhaving consumentenbescherming centraal staat.

  • Het stimuleren van innovatie in het bedrijfsleven.

Financieren

  • Het bijdragen aan het goed functioneren van markten door het financieren van een deel van de exploitatie van de Autoriteit Consument en Markt (ACM), van TenderNed (het elektronisch aanbestedingssysteem) en diverse organisaties op het gebied van metrologie, normalisatie, accreditatie en markttoezicht.

  • Het financieren van een deel van de exploitatie van het Agentschap Telecom en het verrichten van uitgaven voor opdrachten inzake beleidsvoorbereiding en evaluaties voor frequentiebeleid en veiligheid.

  • Het financieren van het CBS om het van overheidswege verrichten van statistisch onderzoek ten behoeve van praktijk, beleid en wetenschap en het openbaar maken van de op grond van zodanig onderzoek samengestelde statistieken mogelijk te maken.

  • Het bijdragen aan een vrij, veilig en open internet door het financieren van een aantal (internationale) organisaties op het terrein van Internet Governance, waaronder het Internet Governance Forum (IGF).

(Doen) uitvoeren

  • Het tegengaan van mededingingsbeperkende gedragingen met generiek mededingingsbeleid, zoals opgenomen in de Mededingingswet.

  • Het bijdragen aan de ontwikkeling van Europees en nationaal beleid ten aanzien van consumentenbescherming, aanbestedingsregelgeving, interne markt en mededinging.

  • Het opstellen van regels voor het gebruik van de ether, door afspraken te maken in internationaal verband voor harmonisatie en door – in geval van schaarste – te bepalen op welke wijze het spectrum wordt verdeeld.

  • Het realiseren van hoogwaardige en innovatieve breedbandige mobiele communicatie en omroeptoepassingen door verruiming van gebruiksmogelijkheden van het spectrum en door de uitgifte van frequentieruimte.

Regisseren

  • Het bevorderen van goed functionerende markten door het scheppen van randvoorwaarden via wet- en regelgeving.

  • Het scheppen van de juiste voorwaarden voor concurrentie met de Waarborgwet, de Winkeltijdenwet, de Aanbestedingswet 2012, de Wet aanwijzing nationale accreditatie-instantie en de Metrologiewet.

  • Het moderniseren van de telecommunicatieregelgeving om deze te kunnen laten meegroeien met de ontwikkelingen in de markt en de behoeftes in de samenleving.

Om - aanvullend op de begroting – de Kamer te informeren over de voortgang en effecten van beleid treft u op de website van CBS de planning van de CBS-publicaties. Actuele en gedetailleerde informatie over de specifieke beleidsgebieden kunt u vinden op de websites van PIANOo, de ACM (o.a. over de telecommunicatiemarkt), Agentschap Telecom (Staat van de Ether, jaarberichten), TNO (Monitor Draadloze Technologie) het CBS (Cybersecuritymonitor en DAB+ ontvangers), NCSC (cybersecurity dreigingen, incidenten en maatregelen) en het Digital Trust Center (DTC).

Voor de hierna benoemde beleidswijzigingen zijn data en kengetallen te vinden op de website Bedrijvenbeleid.

Tabel 11 Prestatie-indicatoren

Kengetallen

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Ambitie 2023

Bron

1. Penetratiegraad van digitale radio ontvangers in huishoudens

6%

10%

12%

16%

20%

23%

35%

CBS

2. Ranglijst digitale economie en maatschappij (DESI)

4

4

4

4

4

4

Koploper

DESI

3a. Connectiviteit – beschikbaarheid vast breedband

98%

98%

98%

97%

99%

99+%

99+%

DESI

3b. Connectiviteit – beschikbaarheid mobiel breedband

99+%

99+%

99+%

99+%

99+%

99+%

99+%

DESI

In bovenstaande tabel staan de kengetallen uit de meest recente Index Digitale Economie en Samenleving van de Europese Commissie (DESI;juli 2022) De DESI cijfers hebben steeds betrekking op het voorgaande jaar. In de kolom ambitie 2023 staan de streefwaarden van EZK aan bovenvermelde activiteiten, in lijn met de ambitie uit het Regeerakkoord (2021) dat Nederland op sociaal, economisch en digitaal vlak Europees koploper is. De kengetallen voor de beschikbaarheid van vaste connectiviteit in 2019 en 2020 zijn afkomstig van de inventarisatie van EZK naar breedbanddekking in Nederland. De cijfers tonen de beschikbaarheid voor het betreffende jaar. In het Actieplan Digitale Connectiviteit (2018) heeft het kabinet concreet de volgende connectiviteitsdoelstelling vastgelegd: de overheid streeft naar kwalitatief hoogwaardige connectiviteit die een grote diversiteit aan vraag kan bedienen en altijd en overal beschikbaar is tegen concurrerende tarieven. Met mobiele netwerken moeten daarnaast in elk geval basisdiensten altijd en overal kunnen worden geraadpleegd.

Figuur 3 Index Digitale Economie & Samenleving 2022

Bron: DESI

Versterking positie consument

De belangen van de consument in de online omgeving moeten daarbij eenzelfde niveau van bescherming krijgen als in de offline omgeving. Concreet zet EZK zich in voor:

  • Bescherming van consumenten ten opzichte van de handelspraktijken van platforms;

  • Behartigen van consumentenbelangen in een AI-gedreven wereld;

  • Zorgen dat consumenten ook bij aankopen via platforms buiten de EU kunnen rekenen op veilige consumentenproducten. Daarnaast zal de transitie naar een circulaire en duurzame economie ook gevolgen hebben voor het consumentenbeleid.

Versterking en herstel interne markt

Via een interne-marktactieagenda voor de kabinetsperiode wordt ingezet op het wegnemen van belemmeringen met concrete stappen (o.a. via de Europese Taskforce interne-markthandhaving/SMET), het verbeteren van de toepassing van interne-marktregels en het versterken van de weerbaarheid van de interne markt. Positief is dat de Europese Commissie de interne markt wil versterken en hiervoor in 2020 een TaskForce (SMET) heeft opgericht. Nederland neemt daaraan deel. Diverse verwachte Europese wetsvoorstellen zullen de interne markt verbeteren, zoals het interne-marktnoodinstrument (Single Market Emergency Instrument).

Beïnvloeding standaardisatiestrategie

Begin 2022 heeft de Europese Commissie een pakket uitgebracht op het terrein van normalisatie met onder andere een normalisatiestrategie. De normalisatiestrategie legt de nadruk op een betere afstemming tussen normalisatie en Europa’s beleidsprioriteiten (bijvoorbeeld de groene en digitale transities), alsmede het belang van normalisatie voor Europa’s concurrentievermogen. EZK zet zich richting Commissie en lidstaten in om een zo effectief mogelijke uitwerking van de strategie in de praktijk te verwezenlijken en een zo sterk mogelijke internationale positie voor Europese bedrijven te creëren door strategische inzet in het internationale normalisatiestelsel.

Digitale economie

Veel van de op het gebied van digitale economie genoemde beleidslijnen die eerder zijn ingezet zullen in 2023 en verder worden doorgezet. De belangrijkste nieuwe ontwikkelingen, intensiveringen en beleidswijzigingen zijn hieronder langs de genoemde prioriteiten van de digitale economie opgesomd.

Digitale innovatie en vaardigheden

In het coalitieakkoord staat dat het kabinet wil investeren in digitale innovatie en het versterken van digitale vaardigheden, o.a. via om- en bijscholing. Om deze ambities te realiseren zijn onder andere investeringsvoorstellen op het terrein van artificial intelligence (AI) en cloud-technologie (IPCEI Cloud Infrastructure and Services) in voorbereiding. Op het terrein van digitale vaardigheden is het kabinet voornemens best practices op het terrein van human capital op te schalen en zal via het Nationaal Groeifonds geïnvesteerd worden in onderwijsinnovaties, bijvoorbeeld via het Nationaal Onderwijslab AI. Op Europees niveau is de AI Act in voorbereiding die beoogt een Europese markt voor betrouwbare en innovatieve AI te creëren met risicogerichte voorwaarden voor markttoegang. Het kabinet stuurt de Kamer rond de zomer 2022 een reactie op het rapport «Opgave AI, de nieuwe systeemtechnologie» van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR).

Goedwerkende digitale markten en diensten

Met de Data Act heeft de Europese Commissie nieuwe wetgeving gelanceerd die belangrijke maatregelen bevat om de data-economie beter te laten werken voor consumenten en ondernemers.

Het vormgeven van slagvaardig toezicht voor de aangenomen Digital Services Act (‘DSA’), Digital Markets Act (‘DMA’) en aankomende EU-wetgeving zal ook in 2023 een belangrijk speerpunt zijn. Zo zorgt EZK voor de wetgeving voor toezicht op de DSA en voor voldoende capaciteit en toezichtmiddelen bij de nationale toezichthouder(s), waaronder in ieder geval de ACM. Samen met de toezichthouder(s) zal EZK aandacht geven aan het informeren van consumenten en bedrijven.

Digital Markets Act

De Digital Markets Act moet keuzevrijheid van consumenten en ondernemers verbeteren en concurrentie op digitale markten vergroten. EZK zal in het verloop van 2022 en in 2023 aandacht houden voor de macht van grote platforms, en daartoe onder andere implementatiewetgeving maken voor de DMA voor voldoende capaciteit en toezichtmiddelen bij de nationale toezichthouder (ACM). Samen met de toezichthouder wordt een voorlichtingstraject voor bedrijven uitgerold. Ook zal het wetsvoorstel Platform to Business door beide Kamers geleiden worden en onderzocht of verdere nationale wet- of regelgeving noodzakelijk is. (Kamerstuk 22 112, nr 3049, Kamerstuk 21 501-30, nr. 542, Kamerstuk 21 501-30, nr. 544).

Een veilige, hoogwaardige en betrouwbare digitale infrastructuur

In lijn met de ambitie in het coalitieakkoord zet het kabinet zich ervoor in dat Nederland het digitale knooppunt van wereldklasse in Europa blijft en robuust, supersnel en veilig internet krijgt in alle delen van het land. Het kabinet start een verkenning waarin de visie op de digitale infrastructuur wordt uitgewerkt. Om de mobiele connectiviteit op niveau te houden wordt naar verwachting eind 2023 de 3,5 GHz-band voor landelijke mobiele communicatie beschikbaar gesteld, vooraf gegaan door een veiling. Daarnaast vindt in 2023 de Wereld Radio Conferentie van de VN plaats, waarin frequentiebanden op internationaal niveau kunnen worden herbestemd. Om de uitrol van verbeterde (vaste en mobiele) digitale infrastructuren zo soepel mogelijk te laten verlopen worden gemeenten ondersteund. De ondersteuning van gemeenten wordt verder verstevigd. Zo zal EZK in 2023 verder werken aan de transparantie en harmonisatie van lokaal beleid om een soepele uitrol te bevorderen. Ook wordt gewerkt aan het verder verbeteren van de mobiele bereikbaarheid van het alarmnummer 1-1-2.

Om onze digitale infrastructuur veilig te houden zal de implementatie van de nieuwe Netwerk en Informatiebeveiliging Richtlijn (NIB) extra inspanningen vergen als onderdeel van het Rijksbrede programma versterking aanpak vitaal. Daarvoor is in 2023 € 3,54 mln, in 2024 € 6,05 mln en in 2025 en 2026 € 5,05 mln in de EZK-begroting opgenomen. Vanaf 2027 is er structureel € 6,07 mln beschikbaar uit het instrument cybersecurity.

Cybersecurity

Op basis van het coalitieakkoord is in 2023 € 6,6 mln aanvullend beschikbaar voor de EZK-inzet op cybersecurity. Dit bedrag loopt op tot € 16,1 mln structureel vanaf 2027. Hiermee zal onder andere de dienstverlening van DTC informatiedienst verder worden uitgebouwd, geprofessionaliseerd en waar mogelijk geautomatiseerd. Dit is een service om individuele bedrijven te waarschuwen voor concrete risico’s en dreigingen waar de overheid weet van heeft. Daarnaast zal het netwerk van samenwerkingsverbanden van bedrijven kwantitatief en kwalitatief worden versterkt, waardoor het landelijk dekkend stelsel voor cybersecurity zich verder kan ontwikkelen. Het streven is om eind 2023 50 samenwerkingsverbanden van bedrijven te hebben, met een regionale, thematische of sectorale insteek. Het uiteindelijke doel is dat elk bedrijf in zijn omgeving een aanspreekpunt heeft voor informatie en advies over veilig digitaal ondernemen. Voor de digitale dienstverleners zoals clouddiensten en online-marktplaatsen wordt de informatievoorziening van het Computer Security Incident Response Team (CSIRT) in 2023 verder uitgebouwd. Het Digital Trust Center, het Nationaal Cybersecurity Center en het CSIRT-DSP hebben de wens te komen tot verdergaande samenwerking in de uitvoering van informatiedeling en verhogen van cyberweerbaarheid. Een verkenning naar de mogelijkheden voor verdergaande samenwerking is in het voorjaar van 2022 afgerond. Deze verkenning heeft een positief beeld van de mogelijkheden gegeven. De verdergaande samenwerking wordt nu verder uitgewerkt in een programmaplan. De Tweede Kamer wordt in de tweede helft van 2022 over de uitkomsten van de verkenning en de follow-up geïnformeerd.

Verder worden deze middelen ingezet voor beleidsintensiveringen op een aantal thema’s. Zo maakt Nederland zich in de EU sterk voor een wettelijke cybersecurity zorgplicht voor fabrikanten en leveranciers van alle ICT-producten en diensten in de hele productlevenscyclus in de Cyber Resilience Act. Om consumenten bewust te maken van digitale risico’s en hen te stimuleren om beschermingsmaatregelen te nemen, zullen publiekscampagnes worden uitgevoerd zoals ‘Doe je updates’. Cybersecurity kennis en innovatie wordt gestimuleerd door middel van het publiek-private samenwerkingsplatform dcypher.

Regulation on Foreign Subsidies

Bij de economische relatie met derde landen (buiten de EU) speelt - naast de nationale veiligheid - het behoud van een eerlijk speelveld een belangrijke rol. Daarbij draait het onder andere om het tegengaan van oneerlijke concurrentie en van verstorende effecten op de interne markt door subsidies van derde landen. Er lopen diverse Europese trajecten om de genoemde problemen en risico’s aan te pakken, zoals de ontwerpverordening rondom marktverstorende subsidie van derde landen. Het Nederlandse standpunt is in de onderhandelingen uitgedragen en verder uitgewerkt ten behoeve van wetgeving door de Europese Commissie. Inmiddels is de tekst op hoogambtelijk niveau binnen de Raad geaccordeerd en zijn de trilogen informeel gestart. Het is de verwachting dat de onderhandelingen met het Europees Parlement nog in 2022 worden afgerond, waarna de implementatie van de verordening snel kan worden opgepakt. (Kamerstuk 22 112, nr. 3133 en Kamerstuk 21 501-30, nr. 470)

Herziening EU mededingingskader

De Commissie herziet momenteel diverse regelgeving onder het mededingingskader, onder andere m.b.t. marktafbakening, concentratietoezicht en horizontale en verticale groepsvrijstellingen. Het kabinet zal ook in 2023 in de gaten houden of de uitwerking van de herzieningstrajecten aansluit op de wensen van het kabinet en waar nodig en mogelijk trachten de Europese besluitvorming dienaangaande te beïnvloeden. (Kamerstuk 22 112, nr. 3277).

Tabel 12 Tabel Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 (bedragen x € 1.000)
 

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

Verplichtingen

258.213

494.808

304.412

286.949

283.120

278.002

324.720

        

Uitgaven

260.227

306.452

340.794

354.582

330.995

312.771

294.329

        

Subsidies (regelingen)

3.625

26.853

66.272

76.728

57.660

44.156

20.096

Cyber security

677

832

534

196

39

  

Subsidiemaatregel telecom Caribisch Nederland

2.890

3.600

3.500

3.500

3.500

3.500

3.500

EU-cofinanciering Digital Europe

 

2.857

26.800

15.000

9.000

5.500

5.000

Beter aanbesteden

58

504

     

NGF - project AiNed

 

13.600

29.800

52.000

38.700

21.400

5.000

NGF - project Nationaal Onderwijslab

 

5.460

5.638

6.032

6.421

13.756

6.596

        

Opdrachten

28.978

22.794

32.898

37.279

36.585

34.796

37.449

Onderzoek&opdrachten

2.040

2.352

2.280

2.349

2.060

2.060

1.893

Beleidsvoorbereiding en evaluaties Veiligheid en Frequenties

5.413

5.534

5.681

4.728

4.588

4.649

5.669

Digital trust centre

356

2.959

3.941

6.779

6.936

6.975

7.875

Cyber security

689

2.385

8.823

11.250

11.610

11.728

12.628

ICT beleid

5.673

6.855

7.593

7.593

8.344

8.344

8.344

Terugbetaling boetes ACM

14.228

      

CSIRT - DSP

 

312

1.040

1.040

1.040

1.040

1.040

Nationaal Groeifonds

579

2018

2007

2007

2.007

  

Vervolgprogramma beter aanbesteden

 

379

1.533

1.533

   
        

Bijdrage aan agentschappen

47.694

52.491

54.734

54.029

51.829

49.522

50.422

Bijdrage RVO.nl

14.626

15.228

13.332

13.297

13.147

10.840

10.940

Bijdrage Agentschap Telecom

33.068

37.263

41.402

40.732

38.682

38.682

39.482

        

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

176.184

200.089

182.702

182.358

180.719

180.095

182.160

Bijdrage Metrologie

15.980

11.565

11.565

11.565

11.565

11.565

11.565

Raad voor de Accreditatie

274

1.103

1.060

1.028

1.001

288

288

Bijdrage ACM

670

802

802

802

802

802

802

Bijdrage aan het CBS

159.260

186.619

169.275

168.963

167.351

167.440

169.505

        

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

3.746

4.225

4.188

4.188

4.202

4.202

4.202

Bijdrage Nederlands Normalisatie Instituut

1.187

1.263

1.239

1.239

1.239

1.239

1.239

Bijdrage aan internationale organisaties

2.559

2.962

2.949

2.949

2.963

2.963

2.963

        

Ontvangsten

428.677

65.350

31.934

31.934

31.934

31.934

31.934

Ontvangsten ACM

163

162

162

162

162

162

162

Ontvangsten High Trust

6.846

63.616

30.200

30.200

30.200

30.200

30.200

Diverse ontvangsten

421.668

1.572

1.572

1.572

1.572

1.572

1.572

Tabel 13 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

Verplichtingen

258.213

494.808

304.412

286.949

283.120

278.002

324.720

waarvan garantieverplichtingen

       

waarvan overige verplichtingen

258.213

494.808

304.412

286.949

283.120

278.002

324.720

Geschatte budgetflexibiliteit

Tabel 14 Geschatte budgetflexibiliteit

Juridisch verplicht

64,5%

Bestuurlijk gebonden

33,6%

Beleidsmatig gereserveerd

1,8%

Nog niet ingevuld/vrij te besteden

0,1%

Juridisch verplicht

  • Subsidies (regelingen): Cyber security (Cyberweerbaarheid) en Beter Aanbesteden.

  • Opdrachten: Een aantal opdrachten is reeds voor meerdere jaren aangegaan en dus juridisch verplicht. Dit geldt voor o.a. de regeling voor doven en slechthorenden.

  • Bijdragen aan agentschappen: De opdrachten worden voorafgaand aan het begrotingsjaar verstrekt en zijn daarmee 100% juridisch verplicht.

  • Bijdragen aan ZBO's en RWT's: Deze zijn juridisch verplicht, aangezien het wettelijke taken betreft.

  • Bijdragen aan Internationale Organisaties: Deze zijn 100% verplicht.

Bestuurlijk gebonden

  • Betreft subsidies in het kader van EU-cofinanciering Digital Europe en het Nationaal Groeifonds.

Beleidsmatig gereserveerd

  • Overige beschikbare budgetten waarover beleid momenteel in gesprek is met interne en externe organisaties en voor een groot deel voortkomen uit het Regeerakkoord.

Subsidies

Cyberweerbaarheid 

Naast de activiteiten van het Digital Trust Center wordt subsidie verstrekt aan groepen van bedrijven in niet-vitale sectoren die op cybersecurity-terrein willen samenwerken. De uitvoering van de regeling ligt bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Telecom Caribisch Nederland

Gegeven het feit dat de vaste lasten van essentiële diensten, zoals telecommunicatie en meer specifiek vast internet, op Caribisch Nederland relatief hoog zijn en deze diensten in een moeilijke tijd zoals tijdens Covid-19 meer dan ooit nodig waren (homeschooling, thuiswerken), heeft het kabinet in 2020 maatregelen genomen om de kosten van deze diensten te verlagen. Deze maatregel is in 2021 en 2022 voortgezet met 25 USD per aansluiting per maand voor Bonaire en 35 USD USD per aansluiting per maand voor Saba en Sint Eustatius om de kosten van een vaste internetverbinding te verlagen. Omdat de prijzen voor vast internet op de bovenwindse eilanden hoger zijn, is gekozen voor een hogere subsidie op deze eilanden. Om de tarieven voor de langere termijn omlaag te brengen blijft deze subsidie nodig. Daarom wordt de huidige subsidie structureel voortgezet. Hiervoor is in totaal € 3,5 mln per jaar nodig (vanuit de CN-envelop in het coalitieakkoord € 2,25 mln, vanuit de EZK-begroting € 1,25 mln).

EU- cofinanciering Digital Europe

Het Digital Europe Programme (DEP) is een programma binnen het MFK (Meerjarig Financieel Kader van de EU) om het innovatie- en concurrentievermogen van de EU te verhogen en de strategische digitale capaciteiten te versterken. Dit is aanvullend op het Horizon Europe Programma, dat zich meer richt op onderzoek en innovatie. De voorgestelde prioriteiten binnen het programma zijn onder meer: artificiële intelligentie, cybersecurity en vertrouwen, digitale vaardigheden voor gevorderden en European Digital Innovation Hubs.

Subsidieregeling Beter Aanbesteden

Gemeenten, MKB-ondernemers, brancheorganisaties en ondernemersverenigingen die de aanbestedingspraktijk in hun regio of branche willen verbeteren, kunnen hiervoor subsidie aanvragen. De subsidie wordt verstrekt voor projecten die knelpunten rondom aanbesteden oplossen. Dit wordt bereikt door het bevorderen van de dialoog en de samenwerking tussen publieke opdrachtgevers en ondernemers, door het verhogen van de relevante kennis over aanbesteden of door het bevorderen van de toepassing van relevante kennis, methodieken en instrumenten. Het gaat om een subsidie van in totaal 400.000 euro en maximaal 25.000 euro per aanvrager. De regeling maakt deel uit van het programma Beter Aanbesteden.

NGF-project AiNed

AiNed is een investeringsprogramma om het potentieel van artificiële intelligentie (AI) voor de Nederlandse economie en samenleving te benutten. Voor fase 1 van AiNed (€ 44 mln) worden in 2022 o.a. projecten toegekend op basis van een AI compartiment binnen de EU Key Digital Technologies (KDT) call. Ook is een call in voorbereiding om in 2023 AI-onderzoekslabs te ondersteunen voor het ontwikkelen en toepassen van mensgerichte AI. Voor kennisdeling tussen de labs is een netwerkproject gestart.De voorbereiding van fase 2 van AiNed (€ 116,5 mln) is voortvarend opgepakt. Zo komt er in 2023 een call voor het onderdeel Applied AI Learning Communities om MKB-bedrijven te helpen bij AI-vraagstukken met ondersteuning van MBO, HBO en universiteiten. Medio 2022 start een pilotprogramma ter voorbereiding van die call. Ook is in 2022 een AI-call uitgevoerd binnen de MIT-regeling voor R&D-samenwerkingsprojecten met MKB-bedrijven, waarvan de ervaring wordt meegenomen bij een call in 2023. Begin 2023 wordt een voorstel gedaan om een reeds voorwaardelijk toegekende reeks van € 44 mln, onvoorwaardelijk toegekend te krijgen.

NGF-project Nationaal Onderwijslab

Het voorstel Nationaal Onderwijslab AI (NOLAI) investeert in de ontwikkeling van intelligente onderwijsinnovaties die gericht zijn op de verbetering van de kwaliteit van het primair en voortgezet onderwijs. Ook zal het NOLAI inzichtelijk maken wat de pedagogische, maatschappelijke en sociale consequenties van digitale onderwijsinnovaties zijn. Het NOLAI zal uit twee onderdelen bestaan: 1) Co-creatieprogramma: in co-creatie met PO- en VO-scholen, wetenschappers en het bedrijfsleven ontwikkelen van intelligente educatieve technologieën en 2) Wetenschappelijk en Teachers in Residence programma brengt het brede perspectief op kansen en risico’s van intelligente educatieve technologieën, met borging van publieke waarden en human-centric AI. Het NOLAI zal van start gaan met de eerste co-creatieprojecten vanaf september 2022. De eerste resultaten worden in 2023 verwacht. Per jaar is er ruimte voor ongeveer 16 co-creatieprojecten.

Opdrachten

Onderzoek en opdrachten

Dit betreft onderzoeksopdrachten die dienen ter ondersteuning van het beleid op het gebied van onder andere marktordening, mededinging, consumenten, aanbestedingen, Europese zaken en strategie en telecom.

Beleidsvoorbereiding en evaluaties Veiligheid en Frequenties

Dit betreft opdrachten die gericht zijn op het verdelen van frequentiebanden, lokaal beleid endigitale connectiviteit, straling en gezondheid, programma omroep, regulering telecommarkt/telecomcode nummerbeleid, Digital Service Act en opdrachten die gericht zijn op een robuuste en betrouwbare digitale communicatie-infrastructuur die weerbaar is tegen diverse dreigingen voor de nationale veiligheid. Hieronder vallen sabotage of verstoring van vitale infrastructuur, weglekken van sensitieve technologie en kennis, en het ontstaan van ongewenste strategische afhankelijkheden binnen vitale infrastructuur of sensitieve technologie waarmee Nederland politiek onder druk kan worden gezet.

Cyber security

Dit betreft opdrachten en subsidies voor o.a. de publiekscampagne ‘Doe je updates’.; de implementatie van de nieuwe Europese richtlijn voor Netwerk- en Informatiebeveiliging (NIB) als onderdeel van het Rijksbrede programma versterking aanpak vitaal; het versterken van inzet op Europese wet- en regelgeving, certificering en toezichtstaken en de werkzaamheden rondom het publiek-private platform Dcypher.

ICT-beleid

Aantal werkzaamheden bestaan uit het doen van concrete kennis- en innovatie calls, die voortvloeien vanuit de Kennis- en Innovatie Agenda. Deze innovatie en onderzoekscalls zullen mede worden vormgegeven door de (vak)departementen. Het in te zetten instrumentarium, zal onder meer bestaan uit calls in samenwerking met NWO, versterken specifieke kennisvragen met SMO (Samenwerkingsmiddelen Onderzoek) programmering van TNO en het (mede) ontwikkelen van instrumenten ten behoeve van een technology transfer facility.

Digital Trust Center (DTC)

Het DTC is er om het «niet-vitale bedrijfsleven» beter in staat te stellen hun eigen cyberweerbaarheid te organiseren. De middelen worden o.a. gebruikt voor de ontwikkeling van een online platform, kennisopbouw over cyberrisico's en kennisdeling met de doelgroep niet-vitaal bedrijfsleven.

CSIRT (Computer Security Incident Response Team)

CSIRT is een gespecialiseerd team van professionals die snel kunnen handelen bij een beveiligingsincident met computers of netwerk. CSIRT geeft, naast het nemen van maatregelen, advies bij incidenten en zorgt voor het opsporen en anlayseren van dreigingen. CSIRT gaat de informatievoorziening voor o.a. clouddiensten en online-marktplaatsen verder vormgeven en zal kennis- en innovatie calls die uit de Kennis- en Innovatie Agenda voortvloeien voor zijn rekening nemen.

Opdracht- en onderzoeksbudget Nationaal Groeifonds

Dit betreft het budget voor de ondersteuning van de Adviescommissie Nationaal Groeifonds. Hieronder vallen de onkostenvergoedingen van de commissieleden en inhuur van expertise ter ondersteuning van en communicatie ten behoeve van de adviescommissie.

Vervolg Programma Beter Aanbesteden

Samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en VNO-NCW/MKB-Nederland heeft EZK gewerkt aan het vervolgprogramma Beter Aanbesteden. Dit programma zal zorgen voor verbeteringen in de aanbestedingspraktijk door dialoog tussen overheden en ondernemers. Het programma levert een bijdrage aan de herstelagenda om sterker uit de coronacrisis te komen. Het programma is in 2021 gestart en heeft een looptijd van vier jaar.

Bijdrage aan agentschappen

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

RVO.nl is de uitvoerende dienst van het Ministerie van EZK en is onder meer verantwoordelijk voor de voorlichting van ondernemers over de aanbestedingsregelgeving. Hieronder vallen ook de taken van PIANOo als expertisecentrum voor aanbestedende diensten en het daarbij behorende TenderNed, het systeem voor het elektronisch aanbesteden, en werkzaamheden voor het vervolgprogramma Beter Aanbesteden.

Agentschap Telecom

Agentschap Telecom draagt onder meer zorg voor de toelating tot het spectrum en ziet toe op het juiste gebruik daarvan. De voornaamste uitvoeringstaken zijn voorlichting in het kader van het antennebeleid, juridische procedures en een bijdrage voor werkzaamheden in het kader van vergunningvrije toepassingen. De toezichtstaken hebben betrekking op onder meer toezicht ondergrondse netten (WIBON), Metrologiewet, Waarborgwet, bevoegd aftappen en dataretentie, en de Cybersecuritywet voor netwerkbeveiliging en informatiebeveiliging (NIB-richtlijn). Ook voert Agentschap Telecom het toezicht uit op vertrouwensdiensten die onder de Europese eIDAS-Verordening vallen. Op 28 juni 2021 is de Europese Verordening Cyber Security Act (CSA) geimplementeerd, waarvoor Agentschap Telecom de taken als nationale autoriteit uitvoert.

Bijdrage aan ZBO's/ RWT's

Metrologie

Met de Metrologiewet worden nationale meetstandaarden beschikbaar gesteld, die de basis vormen voor een internationaal herleidbare metrologische infrastructuur. Het gebruik van gecontroleerde meetinstrumenten bij het leveren van goederen draagt onder andere bij aan eerlijke handel- en consumentenbescherming. VSL B.V. is het nationaal metrologisch instituut (NMI) van Nederland. VSL B.V. ontwikkelt, beheert en onderhoudt de nationale meetstandaarden in opdracht van EZK op basis van een overeenkomst voor onbepaalde tijd.

Raad voor Accreditatie (RvA)

De RvA is een ZBO dat controleert of een keuringsinstantie, certificeringsinstantie, inspectie-instantie of een laboratorium aan de accreditatienormen voldoet. De taken van de RvA zijn vastgelegd in de Wet aanwijzing nationale accreditatie-instantie. De RvA ontvangt jaarlijks een bijdrage van de Staat voor Europese en internationale activiteiten die relevant zijn voor de accreditatiesector als geheel.

Autoriteit Consument en Markt (ACM)

De ACM is belast met wettelijke taken op het gebied van het generieke mededingingstoezicht (Mededingingswet), generieke consumentenbescherming (Wet handhaving consumentenbescherming), de regulering van de telecommarkt en het sectorspecifieke markttoezicht in de sectoren energie, telecommunicatie, post en vervoer. De apparaatsuitgaven van de ACM zijn geraamd op artikel 40 van de EZK-begroting, net als de kosten van de ACM die worden doorbelast naar marktorganisaties die onder het ACM-toezicht vallen. Het bedrag op artikel 1 betreft de geraamde kosten van de leden van het bestuur van de ACM.

Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)

Het CBS is opgericht vanuit de behoefte aan onafhankelijke, betrouwbare informatie om maatschappelijke vraagstukken te begrijpen. Het CBS heeft als onafhankelijk kennisinstituut dan ook tot taak het publiceren van betrouwbare en samenhangende statistische informatie, waardoor becijferde maatschappelijke debatten gevoerd kunnen worden. Het werkterrein van het CBS omvat onderwerpen die de mensen in Nederland raken. Informatie over het CBS en Caribisch Nederland treft u onder meer aan op Statline, de databank van het CBS. Voor Caribisch Nederland maakt het CBS statistieken over tal van onderwerpen.

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

Nederlands Normalisatie Instituut (NEN)

NEN ontvangt een bijdrage van de Staat voor het uitvoeren van werkzaamheden die voortvloeien uit de Europese verordening voor normalisatie (Verordening (EU) Nr. 1025/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012) en de Overeenkomst inzake technische handelsbelemmeringen die over het geven van informatie over normen gaat. Tevens is de bijdrage bedoeld voor het informeren van Nederlandse belanghebbenden over initiatieven van de Europese en mondiale normalisatie-instellingen. Daarnaast gebruikt het NEN de bijdrage voor een deel van de contributies die het NEN is verschuldigd aan de Europese en mondiale normalisatie-instellingen en voor de controle op actualiteit van verwijzingen naar normen in regelgeving en kennisgeving aan ministeries indien verwezen wordt naar ingetrokken normen.

Internationale organisaties

Dit betreft bijdragen aan:

  • Universal Postal Union (UPU): een internationale organisatie die de verschillende postovergangen tussen UPU-lidstaten controleert. Elke lidstaat gaat dan ook akkoord met de regels voor het internationaal postverkeer. Het is formeel een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties. De UPU speelt een belangrijke rol in het optimaliseren van postdiensten. De hoofddoelen van de UPU zijn de promotie van het mondiale postverkeer, toename van het aantal verwerkte poststukken door te voorzien in moderne producten en diensten, en een hoge servicekwaliteit voor de consument.

  • International Telecommunication Union (ITU): binnen de ITU worden internationale afspraken gemaakt over wereldwijde toewijzing van radiofrequenties aan categorieën van diensten en over de toewijzing van (schaarse) ruimteposities aan satellietsystemen.

  • European Conference of Postal and Telecommunications Administrations (CEPT): De inzet in de UPU en ITU wordt regionaal voorbereid, voor landen in Europa is daarvoor CEPT het aangewezen kanaal. EZK draagt jaarlijks bij aan de kosten van ERO (het permanente ondersteunende bureau van CEPT in Kopenhagen).

  • Internationale organisaties metrologie. Dit betreft bijdragen aan Organisation Internationale de Métrologie Légale (OIML), WELMEC en Bureau International des Poids et Mesures (BIPM). De bijdragen liggen vast in internationale verdragen.

  • EZK doneert jaarlijks een bedrag aan het secretariaat van het Internet Governance Forum (IGF). Dit forum is voortgekomen uit de VN-top World Summit on Information Society in 2005.

  • Global Partnership on Artificial Intelligence (GPAI) Secretariat, een jaarlijkse bijdrage aan OECD.

Toelichting op de ontvangsten

High Trust

Deze ontvangsten hebben betrekking op boetes die toezichthouders van EZK opleggen en waar – in het kader van het zogenaamde High Trust-beleid – een meerjarige raming voor wordt aangehouden. Verreweg het grootste deel van de ontvangsten betreft boetes die opgelegd worden door de ACM.

Extracomptabele fiscale regelingen

Naast de in dit begrotingsartikel genoemde instrumenten, is er een fiscale regeling die betrekking heeft op dit beleidsterrein. Het betreft de btw-vrijstelling voor post. Voor een beschrijving van de regeling, de doelstelling, de ramingsgrond, een verwijzing naar de laatst uitgevoerde evaluatie en het beoogde jaar van afronding van de volgende evaluatie wordt verwezen naar de bijlage bij de Miljoenennota "Toelichting op de Fiscale regelingen".

Licence