Het doel van dit artikel is inzicht bieden in het verwerven en instandhouden van het maritiem materieel. In het Defensiematerieelverslag wordt aangegeven welke voornaamste activiteiten over het afgelopen jaar hebben plaatsgevonden in relatie tot de doelstellingen van het onderliggende beleid. De verwerving wordt nader uitgesplitst in de voorbereidings-, onderzoeks- en realisatiefase.
Realisatie | Vastgestelde begroting | Verschil | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2023 | 2023 | ||
Art. | Verplichtingen | 0 | 0 | 423.425 | 615.553 | 1.646.856 | 5.466.977 | ‒ 3.820.121 |
Uitgaven | 0 | 0 | 483.137 | 556.332 | 691.009 | 676.321 | 14.688 | |
2.11 | Verwerving | 0 | 0 | 327.962 | 382.750 | 456.190 | 820.379 | ‒ 364.189 |
Opdrachten | 0 | 0 | 327.962 | 382.750 | 456.190 | 820.379 | ‒ 364.189 | |
Verwerving: voorbereidingsfase | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 97.992 | ‒ 97.992 | |
Verwerving: onderzoeksfase | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 84.965 | ‒ 84.965 | |
Verwerving: realisatie | 0 | 0 | 327.962 | 382.750 | 456.190 | 637.422 | ‒ 181.232 | |
2.12 | Instandhouding | 0 | 0 | 155.175 | 173.582 | 234.819 | 179.195 | 55.624 |
Opdrachten | 0 | 0 | 155.175 | 173.582 | 234.819 | 179.195 | 55.624 | |
Instandhouding Materieel | 0 | 0 | 155.175 | 173.582 | 234.819 | 179.195 | 55.624 | |
2.16 | Over-/ onderprogrammering | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ‒ 323.253 | 323.253 |
Fonds | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ‒ 323.253 | 323.253 | |
Fonds | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ‒ 323.253 | 323.253 | |
Ontvangsten | 0 | 0 | 42.346 | 26.775 | 39.235 | 9.684 | 29.551 | |
Verplichtingen
Ten opzichte van de ontwerpbegroting zijn per saldo voor een bedrag van € 3,8 miljard minder verplichtingen aangegaan. Het betreft een saldo van zowel verhogingen als verlagingen van de verplichtingen. In de 1e suppletoire begroting, de suppletoire Prinsjesdag begroting en de 2e suppletoire begroting is een uitgebreidere toelichting opgenomen. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de ontwerpbegroting die bijdragen aan deze neerwaartse bijstelling worden hieronder toegelicht.
Voor een aantal grote projecten geldt dat de verplichtingen op basis van de laatste inzichten in het juiste ritme zijn gezet. Per project en per jaar kunnen verplichtingen worden aangepast volgens de actuele prognoses; deze worden bijvoorbeeld naar voren gehaald of naar achter geschoven. Per saldo zijn de verplichtingen in 2023 naar beneden bijgesteld, omdat deze in latere jaren worden aangegaan. Het betreft hier onder meer de projecten Vervanging Onderzeeboten, Vervanging Close-in Weapon System, Maritiem Surface-to-surface Missile, Softkill Torpedo Defensiesysteem.
Uitgaven
Verwerving
Voorbereidingsfase
De projecten in voorbereiding zijn in het afgelopen jaar nader uitgewerkt en ter besluitvorming aangeboden. Hieruit volgt een actueel financieel ritme. Na de besluitvorming worden deze middelen overgeboekt naar de onderzoeks- of realisatiefase of naar een ander jaar. Het budget voor de voorbereidingsfase is in 2023 daarom met € 98,0 miljoen afgeboekt. Budget dat naar latere jaren is geschoven, is in die jaren opgeboekt.
Met de eerste suppletoire begroting is het budget voor de projecten in de voorbereidingsfase met € 98,0 miljoen verlaagd. Dit is allereerst het gevolg van een kasschuif (€ 43,9 miljoen) vanwege langere doorlooptijden voor het afsluiten van contracten en van langere levertijden ten gevolge van de huidige marktomstandigheden; hierdoor worden de middelen doorgeschoven naar latere jaren. Voorts wordt € 29,6 miljoen aan budget overgeheveld naar de realisatiefase. De wijzigingen hebben onder ander betrekking op de projecten Langer doorvaren LCF: Elektronische oorlogvoering, vervanging Beach Armoured Recovery Vehicle (BARV)1en het project Vervanging middelzwaar landingsvaartuig (LCVP). Het restant heeft betrekking op overige mutaties.
Onderzoeksfase
Voor de onderzoeksfase betreft het afgeboekte budget in 2023 € 85,0 miljoen. Met de eerste suppletoire begroting is het budget voor de onderzoeksfase met € 85,0 miljoen doorgeschoven naar latere begrotingsjaren. Hiermee worden de budgetten in lijn gebracht met de plannen en de verwachte realisaties.
Realisatiefase
Niet alle materieelprojecten zijn volgens begrotingsplanning uitgevoerd. De realisatie op Verwerving Maritiem Materieel is € 181,2 miljoen lager dan begroot.
De lagere realisatie bij het project ESSM Block 2: Verwerving en integratie kan worden verklaard doordat het contractvorming in 2023 niet is doorgegaan maar is verschoven naar 2024. Gelet op het commercieel vertrouwelijke karakter van dit project wordt slechts een indicatie gegeven van de bandbreedte van het projectbudget en daarmee de onderrealisatie op het uitgavenbudget. De bandbreedte bedraagt tussen € 250 en € 1.000 miljoen.
De lagere realistie (€ 24,4 miljoen) bij het project Vervanging MK46 Lightweight Torpedo is het gevolg van de verwerving via Foreign Military Sales (FMS), waarbij de facturen vanuit de US Government een grillig en onvoorspelbaar verloop kennen. Om een onverwacht grote betaling te kunnen accommoderen wordt ruim budget aangehouden.
Vanwege de vertraging bij de contractafsluiting heeft bij het project Vervanging Close-in Weapon System (vCIWS) onderrealisatie ten opzichte van de ontwerpbegroting plaatsgevonden. Gelet op het commercieel vertrouwelijke karakter van dit project wordt slechts een indicatie gegeven van de bandbreedte van het projectbudget en daarmee de onderrealisatie op het uitgavenbudget. De bandbreedte bedraagt tussen € 250 en € 1.000 miljoen.
De onderrealisatie (€ 14,9 miljoen) bij het project Verbetering MK48 Torpedo wordt veroorzaakt doordat de verwerving via Foreign Military Sales (FMS) verloopt, waarbij de facturen vanuit de US Government een grillig en onvoorspelbaar verloop kennen. Om een onverwacht grote betaling te kunnen accommoderen wordt ruim budget aangehouden.
In onderstaand overzicht zijn alle projecten in realisatie met een financiële omvang van meer dan € 100,0 miljoen conform het DMF 2023 opgenomen. Jaarlijks worden het DPO en de DPO-Afwijkingsrapportage aan de Kamer aangeboden. Deze rapportages geven een overzicht van alle materieel-, vastgoed- en IT-projecten met een investeringsbedrag van meer dan € 50,0 miljoen in onderzoek en realisatie. Gelet op het commercieel vertrouwelijke karakter een aantal project wordt voor deze projecten slechts een indicatie gegeven van de bandbreedte van het projectbudget.
Projecten in realisatie | Projectbudget (stand ontwerpbegroting 2023) | Gerealiseerde uitgaven t/m 2022 | Verwachte uitgaven in 2023 (DMF 2023) | Gerealiseerde uitgaven in 2023 | Verschil uitgaven 2023 |
|---|---|---|---|---|---|
Vervanging maritiem surface-to-surface missile | 225,0 | 1,0 | 20,9 | 20,9 | 0,0 |
Vervanging 127 mm kanon Luchtverdedigings- en Commandofregatten | 137,1 | 29,4 | 26,8 | 17,7 | ‒ 9,1 |
Maritime Ballistic Missile Defence (MBMD) | 149,5 | 128,0 | 6,6 | 4,9 | ‒ 1,7 |
Verbetering MK48 Torpedo | 214,9 | 111,4 | 16,8 | 1,8 | ‒ 15,0 |
Instandhoudingsprogramma Luchtverdedigings- en Commandofregatten (IP-LCF) | 205,2 | 166,5 | 20,1 | 13,3 | ‒ 6,8 |
Vervanging MK46 Lightweight Torpedo | 247,9 | 29,2 | 39,6 | 15,2 | ‒ 24,4 |
Verwerving Combat Support Ship (CSS) | 409,6 | 253,6 | 88,9 | 90,4 | 1,5 |
Vervanging mijnenbestrijdingscapaciteit (MCM) | 976,5 | 145,9 | 111,4 | 86,5 | ‒ 24,9 |
Vervanging M-fregatten | 1.000-2.500 | Commercieel vertrouwelijk | |||
Vervanging Onderzeeboten | > 2.500 | Commercieel vertrouwelijk | |||
Vervanging Close-in-Weapon System | 100-250 | Commercieel vertrouwelijk | |||
Future Littoral All Terrain Mobility (FLATM BV) | 250-1.000 | Commercieel vertrouwelijk | |||
Softkill Torpedo Defensiesysteem | 124,0 | 0,1 | 12,5 | 0,1 | ‒ 12,4 |
Instandhouding
De instandhouding van het materieel omvat de ramingen voor de uitgaven die het operationeel houden van de (wapen-)systemen met zich meebrengt. Voor dit artikel worden deze uitgaven vooral door de Directie Materiële Instandhouding van de Marine gedaan.
Ten opzichte van de ontwerpbegroting is € 55,6 miljoen meer uitgegeven. Dit is het gevolg van hogere uitgaven voor ophogen Inzetvoorraden en hogere uitgaven voor onder meer uitbestedingen aan Zr. Ms. Schepen. Verder hebben uitgaven eerder plaatsgevonden bij onder andere uitbestedingen en herbevoorradingsartikelen.
Over-/onderprogrammering
Defensie raamt in het begrotingsjaar meer investeringen dan het budget dat daarvoor beschikbaar is. Dit is de overprogrammering. Onzekerheden - denk bijvoorbeeld aan onvoorziene vertragingen en omstandigheden - kunnen de geraamde investeringen vertragen. Door meer investeringen te programmeren wordt zoveel als mogelijk getracht te voorkomen dat vertragingen bij individuele projecten leiden tot onderrealisatie van het beschikbare budget van de investeringsportfolio en de gehele begroting. Overprogrammering is zodoende een instrument dat bij kan dragen aan een tijdige en doelmatige implementatie van de investeringsbudgetten. Omdat niet meer uitgegevan kan worden dan het beschikbare budget, vindt op overprogrammering geen realisatie plaats. De geraamde overprogrammering wordt gedurende het jaar afgeboekt tot nul.
Ontvangsten
Ten opzichte van de ontwerpbegroting is € 29,6 miljoen meer ontvangen. De marine heeft in 2023 € 29,6 miljoen meer ontvangen als gevolg van onder meer onderhoud aan Portugese multipurpose fregatten en hogere BTW-ontvangsten.