De overheid beschermt nabestaande partners en wezen voor zover nodig tegen de financiële gevolgen van het verlies van partner of ouders.

De overheid vindt dat mensen die geconfronteerd zijn met het overlijden van hun partner of ouder(s) en die vanwege de zorg voor een kind of arbeidsongeschiktheid niet (volledig) in een eigen inkomen kunnen voorzien, verzekerd moeten zijn van financiële ondersteuning. Daarom regelt zij in deze gevallen op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw) een nabestaandenuitkering voor de overblijvende partner en een wezenuitkering voor kinderen die beide ouders hebben verloren.

Inwoners van Caribisch Nederland die geconfronteerd zijn met het overlijden van hun partner of ouder(s), hebben op grond van de Algemene weduwen- en wezenverzekering (AWW) recht op een uitkering.

• – de vaststelling van het niveau van de uitkeringen van de onderscheiden regelingen;

• – de sturing van en het toezicht op de rechtmatige, doeltreffende en doelmatige uitvoering door de SVB;

• – de organisatie van de eigen uitvoering binnen het verband van de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN).

Compensatie vervallen recht hoge nabestaandenuitkering

Op 13 december 2019 heeft de Centrale Raad van Beroep een groep Anw-gerechtigden in het gelijk gesteld in hun bezwaar tegen het vervallen van de hoge Anw-uitkering voor nabestaanden met een minderjarig kind per 1 januari 2015. In 2020 heeft de SVB gevolg gegeven aan de uitspraak. Betrokkenen die op 31 december 2014 buiten de EU/EER of Zwitserland woonden met recht op een hoge nabestaandenuitkering (ter hoogte van 90% van het wml), en die op 1 januari 2015 niet verzekerd waren voor de AKW (waarmee recht op kindgebonden budget inclusief alleenstaandeouder-kop kan ontstaan) behouden het recht op een hoge Anw-uitkering zolang zij aan de voorwaarden voldoen.

Inkomensoverdrachten

Algemene weduwen- en wezenverzekering (AWW) (Caribisch Nederland)

Inwoners van Caribisch Nederland die geconfronteerd zijn met het overlijden van hun partner of ouder(s), hebben op grond van de AWW recht op een uitkering. De SZW-unit bij de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) is verantwoordelijk voor de uitvoering van deze regeling in Caribisch Nederland.

Budgettaire ontwikkelingen

De realisatie van de AWW komt met € 55.000 lager uit dan de verwachte uitgave waarmee rekening was gehouden bij de begroting. Dit heeft te maken met reguliere fluctuaties in de raming. Het volume en daarmee gebruik van de regeling is licht gestegen.

Beleidsrelevante kerncijfers

Algemene nabestaandenwet (Anw) inclusief tegemoetkoming Anw

De Anw is een volksverzekering en regelt, onder voorwaarden, bij overlijden een uitkering voor de partner en een wezenuitkering voor kinderen die beide ouders hebben verloren. Daarnaast ontvangt iedere Anw-gerechtigde maandelijks de Anw-tegemoetkoming. De Anw wordt door de SVB uitgevoerd.

Budgettaire ontwikkelingen

De uitkeringslasten van de Anw komen in 2020 circa € 5 miljoen lager uit dan begroot. Als rekening gehouden wordt met de in de begroting voorziene loon- en prijsbijstelling (€ 7,1 miljoen, in tabel 72 de post nominaal) is de realisatie circa € 12 miljoen lager dan begroot. De uitkeringslasten vallen met name lager uit vanwege een lager aantal Anw-gerechtigden dan begroot.

Beleidsrelevante kerncijfers

Het aantal Anw-gerechtigden neemt van jaar op jaar af, met name omdat het aantal gerechtigden met een uitkering op grond van overgangsrecht sinds de invoering van de Anw in 1996 gestaag afneemt. Het aantal Anw-gerechtigden is eind 2020 lager uitgevallen dan in de begroting geraamd.

Handhaving

Alle aantallen en bedragen zijn in 2020 lager dan in 2019. Dit heeft maken met de beperking van de interventiemogelijkheden en handhavingsactiviteiten door de coronamaatregelen. Bijvoorbeeld de fraudesignalen zijn gedaald van 758 naar 233. De incassoratio van cohort 2020 is laag. Door het relatief lage aantal terugvorderingen verloopt de ontwikkeling van de incassoratio niet volgens een vast patroon. Daarom worden de incassoratio’s gedurende een periode van tien jaar gevolgd.