Voorkomen dat burgers (opnieuw) dader of slachtoffer worden van criminaliteit, volwassenen en kinderen beschermen die vanwege de kwetsbare positie waarin zij verkeren bedreigd of verleid worden door (herhaalde) criminaliteit of die bedreigd worden in hun ontwikkeling en bewerkstelligen dat met een straf genoegdoening wordt geboden aan het slachtoffer en aan de samenleving als geheel.

Het borgen van de veiligheid door de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties, het bevorderen van het nemen van preventieve maatregelen door burgers en bedrijven, het versterken van de positie van slachtoffers, het beschermen van jeugdigen die in hun ontwikkeling worden bedreigd in de opvoed- en leefsituatie en het realiseren van een effectieve aanpak van jeugdcriminaliteit en geweld in huiselijke kring.

De Minister voor Rechtsbescherming heeft verantwoordelijkheden ten aanzien van preventie, tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties28, slachtofferzorg en jeugdbescherming en -sancties.

Met betrekking tot preventie:

• • draagt de Minister voor Rechtsbescherming stelselverantwoordelijkheid voor het kansspelbeleid, met als doel dat Nederlandse burgers op een veilige en verantwoorde manier kunnen deelnemen aan kansspelen.

• • stimuleert de Minister voor Rechtsbescherming preventie door het beschikbaar stellen van integriteitsinstrumenten.

Na inwerkingtreding van de wet herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen (USB) is de Minister voor Rechtsbescherming verantwoordelijk voor tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties. Daarbij heeft de Minister voor Rechtsbescherming:

• • een uitvoerende rol bij de tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen door de DJI.

• • een regisserende rol bij de forensische zorg. Hij is verantwoordelijk voor de tijdige beschikbaarheid van de juiste, kwalitatief hoogwaardige zorg, waar nodig in combinatie met afdoende beveiliging.

• • een regisserende rol bij toezicht in strafrechtelijk kader, advisering aan het OM en de rechter over justitiabelen en taakstraffen. De uitvoering is opgedragen aan drie erkende reclasseringsorganisaties. De taken van de reclasseringsorganisaties dragen bij aan het terugdringen van recidive.

Met betrekking tot slachtofferbeleid draagt de Minister voor Rechtsbescherming beleidsverantwoordelijkheid voor de zorg – in brede zin – aan slachtoffers en nabestaanden die getroffen zijn door een strafbaar feit, is verantwoordelijk voor de uitvoering van het slachtofferbeleid en heeft een financierende rol op het gebied van slachtofferzorg.

Ten aanzien van Jeugdbescherming en -sancties29 heeft de Minister voor Rechtsbescherming:

• • een regisserende rol en daarmee stelselverantwoordelijkheid voor jeugdbescherming en -reclassering. De uitvoering en financiering zijn per 1 januari 2015 gedecentraliseerd naar de gemeenten.

• • een uitvoerende rol bij de taken die belegd zijn bij de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en de Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI) van DJI.

• • een regisserende rol ten aanzien van de aanpak van jeugdcriminaliteit, kindermishandeling en preventie. De Minister heeft een samenwerkingsrelatie met de gemeenten/steden, brancheorganisaties en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) betreffende de aanpak van jeugdcriminaliteit, kindermishandeling, zorg & veiligheid en High Impact Crimes (HIC). Sturing geschiedt door middel van regelgeving en kaderstelling.

• • verantwoordelijkheid voor het stelsel op het gebied van interlandelijke adoptie en heeft daarbinnen, als Centrale Autoriteit, tevens een uitvoerende rol.

In de beleidsagenda is ingegaan op de belangrijkste beleidsontwikkelingen rondom het thema straffen en beschermen die gefinancierd worden vanuit artikel 34. Voor de volledigheid nogmaals de belangrijkste thema’s: de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling, een effectievere aanpak van multiprobleemhuishoudens, de rol in de kabinetsbrede schuldenaanpak, de start van lerende pilots om de jeugdbescherming efficiënter te organiseren, de Taskforce Kwaliteit en Veiligheid in de Forensische Zorg, de versterking van de rechtspositie van slachtoffers en implementatie van het wetsvoorstel Straffen en Beschermen.

Verder is in 2020 de inwerkingtreding van de wet herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen (USB) beoogd, waarmee strafrechtelijke beslissingen via het Administratie- en Informatiecentrum voor de Executieketen (AICE) door de Minister voor Rechtsbescherming ten uitvoer worden gelegd. Ook zal de Wet Kansspelen op afstand in de loop van 2020 in werking treden. Via deze wet wordt de vraag naar online kansspelen gekanaliseerd naar legaal, veilig en verantwoord aanbod en moeten ook casino’s en speelhallen aanvullende maatregelen tegen kansspelverslaving treffen. Hiermee wordt de consument beter beschermd en wordt verslaving tegengegaan, in het bijzonder bij kwetsbare groepen, zoals minderjarigen.

De doorontwikkeling van dadergerichte interventies zijn onderdeel van het actieprogramma 3.0 van de Taskforce Overvallen. De focus in 2020 ligt op het (door)ontwikkelen van een integrale benadering vanuit gemeente, school en hulpverlening. Het doel hiervan is om diverse preventieve interventies (door) te ontwikkelen en breder beschikbaar te stellen aan gemeenten en deze tevens duurzaam te beleggen. De interventies zijn gericht op het voorkomen van (herhaald) daderschap bij risicojongeren (t/m 27 jaar).

Budgetflexibiliteit

Het juridisch verplichte deel betreft bij de artikelen DJI, Justis en CJIB de uitgaven voor de overeengekomen productieafspraken met het moederdepartement. Verder bestaat het juridisch verplichte gedeelte voornamelijk uit subsidiëring/bijdragen aan o.a. Slachtofferhulp Nederland, Schadefonds Geweldsmisdrijven, Reclassering, Halt, LBIO, Stichting Adoptievoorziening en het Centrum Internationale Kinderontvoering.

34.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming

34.2 Preventieve maatregelen

Bijdragen aan agentschappen

Dienst Justis

De Dienst Justis toetst of personen antecedenten hebben die het uitoefenen van bepaald werk in de weg staan. Daarnaast toetst Justis of partijen die bepaalde verklaringen, vergunningen en subsidies aanvragen, aan integriteitseisen voldoen. Deze screening van betrouwbaarheid vermindert veiligheidsrisico’s en draagt zo bij aan een integere en veiligere samenleving. Een uitgebreidere toelichting is te vinden in de agentschapsparagraaf van Justis.

Bijdrage aan medeoverheden

Overige bijdrage medeoverheden

JenV zet in 2020 de integrale aanpak van overvallen, woninginbraken, straatroven, heling en expressief geweld, de zogenoemde «High Impact Crimes» (HIC), onverminderd voort. Samenwerken met andere departementen en gemeenten op het gebied van innovatie, preventie, onderzoek en het terugdringen van recidive door het bieden van perspectief staan hierbij centraal. Blijvende aandacht is nodig om de afgelopen jaren geboekte resultaten vast te houden ten behoeve van tegenhouden (van potentiële daders), voorkomen (van slachtofferschap en daderschap), opsporing en vervolging, recidivebeperking en slachtofferzorg. Daarnaast zet JenV in op het verbeteren van de aanpak en het terugdringen van daarmee samenhangende veiligheidsrisico’s van de groep personen met een psychiatrische aandoening, die in verschillende mate ernstig agressief, overlastgevend en gevaarlijk gedrag vertonen.

Subsidies

Integriteit

Overheid, vrijwilligers, burgers en bedrijven hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een integere en veilige samenleving. Door de inzet van screeningsinstrumenten, gebaseerd op de justitiële documentatie, wordt gewerkt aan een breder integriteitsbeleid.

JenV stimuleert de sector filantropie om als professionele en volwaardige gesprekspartner deel te nemen aan sociaal maatschappelijke vraagstukken. Het convenant «Ruimte voor geven» vormt de basis voor structurele samenwerking op thema’s als de totstandkoming van een stelsel van toezicht op de sector filantropie. Hieronder vallen onder meer de subsidies aan Centraal Bureau Fondsenwerving.

Overige subsidies

Opdrachten

Kansspelbeleid

Overige opdrachten

JenV zet in op het vasthouden en verduurzamen van de afgelopen jaren geboekte resultaten. Onder deze post worden de uitgaven opgenomen voor opdrachten die een bijdrage leveren aan de integrale aanpak van overvallen, woninginbraken, straatroven, heling en expressief geweld, de zogenoemde «High Impact Crimes» (HIC).

34.3 Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties

Bijdragen aan agentschappen

Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

In de agentschapsparagraaf van DJI worden de capacitaire en financiële gevolgen uitgebreider en meerjarig toegelicht. Ook de uitgaven die DJI doet voor de capaciteit Caribisch Nederland (BES) zijn terug te vinden in de agentschapsparagraaf van DJI.

Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB)

Het CJIB is het inning- en incassogezicht van de overheid. Daarnaast is het CJIB het administratie- en Informatiecentrum (AICE) voor de executieketen waar het gaat om uitvoering van strafrechtelijke beslissingen (USB). Met haar activiteiten levert het CJIB een bijdrage aan het gezag van de overheid. In de agentschapsparagraaf van het CJIB is nadere informatie, zoals de productiegegevens, te vinden.

Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s

Reclasseringsorganisaties

Overige bijdrage ZBO’s/RWT’s

In het Regeerakkoord «Vertrouwen in de toekomst» heeft het Kabinet prioriteit gegeven aan een intensivering van de inzet op de-radicalisering. De middelen zijn bedoeld voor verbetering van de samenwerking in de keten, om interventies gericht op disengagement en de-radicalisering zo goed mogelijk persoonsgericht in te zetten en voor het evalueren en verder ontwikkelen/beproeven van bestaande en nieuwe interventies gericht op disengagement en de-radicalisering in justitieel kader.

Bijdrage aan medeoverheden

Overige bijdragen medeoverheden

In het kader van nazorg ex-gedetineerden verstrekt JenV een bijdrage aan gemeenten. Zij benutten deze bijdrage om lokaal nazorgtrajecten voor ex-gedetineerden te financieren.

Subsidies

Vrijwilligerswerk gedetineerden

JenV verstrekt subsidies aan een aantal vrijwilligersorganisaties die verschillende activiteiten verrichten om de kansen op een duurzame resocialisatie en het terugdringen van recidive te vergroten.

Toezicht en behandeling

JenV voert beleid rondom het verbeteren van toezicht en behandeling en is daarnaast stelseleigenaar van de Forensische Zorg en verstrekt hiervoor subsidies aan o.a. zorginstellingen.

Stichting Reclassering Caribisch Nederland (SRCN)

Deze middelen worden ingezet voor de erkende reclasseringsorganisatie Stichting Reclassering Caribisch Nederland (SRCN). De SRCN richt zich op de reclasseringstaak op de BES-eilanden. Tot en met 2019 liep deze subsidie via Reclassering Nederland, maar vanaf 2020 heeft JenV een directe subsidierelatie met de SRCN.

Overige subsidies

Deze middelen worden ingezet voor diverse (incidentele) subsidies op het terrein van sanctiebeleid.

Opdrachten

Forensische Zorg

JenV is stelseleigenaar van de Forensische Zorg. DJI doet de inkoop van Forensische Zorg en de uitvoering van zorg ligt bij (private) zorginstellingen.

Uitvoeringskosten ketenregie tenuitvoerlegging

De ketenpartners in de Uitvoeringsketen Strafrechtelijke Beslissingen (USB) werken intensief samen om sancties tijdig, persoonsgericht en juist uit te voeren. Uit de USB-middelen stelt het departement structureel budget aan ketenpartners ter beschikking om voornoemde verbeteringen in de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen te bewerkstelligen en de regie op de uitvoeringsketen te versterken. In 2020 ligt het zwaartepunt bij de invoering van nieuwe ICT-trajecten, het afronden en volledig laten indalen van de kennisoverdracht in het kader van de wet USB en de migratie naar de beoogde ketenarchitectuur.

Terugdringen recidive

Het programma Koers en kansen voor de sanctie-uitvoering geeft invulling aan de doelstelling uit het Regeerakkoord door samen met de zorg, het lokale domein en de justitieketen te werken aan vernieuwing van de sanctie-uitvoering. Het programma bestaat uit bestuurlijke samenwerking en een Projectenlab. Het programma ontwikkelt en deelt van daaruit inzichten uit de praktijk die op grotere schaal toegepast kunnen worden. Ook maatregelen naar aanleiding van de uitkomsten naar het detentieverloop van Michael P. worden uit deze middelen gefinancierd (structureel € 5 mln.).31

Overige opdrachten

Deze middelen worden ingezet voor diverse (incidentele) projecten en opdrachten op het terrein van sanctiebeleid.

34.4 Slachtofferzorg

Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s

Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven

De commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven krijgt jaarlijks een bijdrage vanuit JenV voor de bureaukosten.

Slachtofferhulp Nederland (SHN)

Slachtofferhulp Nederland biedt gratis juridische, praktische en emotionele ondersteuning aan slachtoffers, getuigen of nabestaanden na een misdrijf, verkeersongeluk of calamiteit en krijgt hiervoor een bijdrage van JenV.

Subsidies

Perspectief Herstelbemiddeling

Stichting Perspectief Herstelbemiddeling brengt slachtoffers en daders op vrijwillige basis met elkaar in contact, begeleid door een professionele bemiddelaar. Naast slachtoffer-dadergesprekken faciliteert Perspectief Herstelbemiddeling ook briefwisselingen en bemiddelingen. Perspectief Herstelbemiddeling is een zusterorganisatie van Slachtofferhulp Nederland.

Opdrachten

Slachtofferzorg

In 2020 worden verdere stappen gezet bij de uitvoering van de Meerjarenagenda slachtofferbeleid die door de Minister voor Rechtsbescherming aan de Tweede Kamer is gestuurd32. Met name in het kader van de prioriteit versterking rechtspositie slachtoffers worden voorstellen ingediend waarvan de uitvoering kosten met zich mee zal brengen, zoals introductie van een verschijningsplicht van verdachten en voorstellen met betrekking tot spreekrecht.

Schadefonds Geweldsmisdrijven

Onder deze post worden de financiële uitkeringen voor slachtoffers met ernstig psychisch of fysiek letsel geraamd, indien deze schade niet op andere wijze wordt vergoed. Deze uitkering wordt verstrekt via het Schadefonds Geweldsmisdrijven.

Voorschotregelingen schadevergoedingsmaatregelen

Slachtoffers en nabestaanden kunnen in aanmerking komen voor een voorschot, als de veroordeelde 8 maanden na het onherroepelijk worden van het vonnis nog niet alle opgelegde schadevergoeding heeft betaald.

34.5 Jeugdbescherming en jeugdsancties

Bijdragen aan agentschappen

DJI-Jeugd

DJI zorgt voor de tenuitvoerlegging van straffen en vrijheidsbenemende maatregelen, die na een beslissing van een rechter zijn opgelegd. Voor jeugdigen vindt deze tenuitvoerlegging plaats in een justitiële jeugdinrichting (JJI). In de agentschapsparagraaf van DJI worden de capacitaire en financiële gevolgen toegelicht.

Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s

Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage (LBIO)

Het LBIO verricht in opdracht van JenV wettelijke taken op het gebied van onderhoudsbijdragen (inning kinder- en partneralimentatie en inning internationale alimentatie). JenV financiert het LBIO op basis van vastgestelde normaantallen en prijzen per product. De normaantallen worden tegen een vaste prijs vergoed en de meer- of minderproductie wordt tegen het variabele kostendeel afgerekend.

Halt

Halt voorziet in opdracht van JenV in de landelijke coördinatie en uitvoering van -afdoening. Halt-afdoening is een kortstondige buitenstrafrechtelijke maatwerkinterventie met als doel; grensoverschrijdend gedrag van jongeren zo vroeg mogelijk stoppen en genoegdoening bieden aan slachtoffers en maatschappij. Hierbij sluit Halt aan bij de leefwereld van de jongeren.

Bijdrage aan medeoverheden

BES voogdijraad

De BES voogdijraad heeft civielrechtelijke en strafrechtelijke taken (onderzoeks- en adviestaken en rekestrerende taken en coördinatie bij strafzaken) die zij uitvoert in Caribisch Nederland, namelijk op Bonaire, Sint Eustatius en Saba.

Overige bijdragen medeoverheden

De Zorg- en veiligheidshuizen spelen een belangrijke rol als het gaat om de aanpak van de meest complexe domeinoverstijgende veiligheidsvraagstukken. De beschikbare middelen worden onder meer ingezet voor de uitvoering van de meerjarenagenda van de Zorg- en veiligheidshuizen. Daarnaast worden middelen ingezet voor de invulling van de rol van JenV als mede-opdrachtgever van een aantal langlopende programma’s. In het Programma Geweld hoort nergens thuis wordt in 2020 samen met VWS, VNG en justitiepartners verder gewerkt aan het stoppen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Het Programma Maatwerk Multiprobleemhuishoudens richt zich op het versterken van de bijdrage van JenV aan de aanpak van multiprobleemhuishoudens. In het programma Sociaal Domein werkt JenV samen met gemeenten en departementen (VWS, SZW, BZK en OCW) professionals en maatschappelijke organisaties, aan de versterking en verbetering van de aanpak van weerbarstige en domeinoverstijgende vraagstukken uit de lokale praktijk.

Subsidies

Jeugdbescherming

Deze middelen zet JenV in voor subsidiëring van het Centrum Internationale Kinderontvoering (IKO) en de Stichting Adoptievoorzieningen (SAV). In opdracht van JenV verricht het IKO advies en mediation wanneer sprake is van internationale kinderontvoering. SAV verricht in opdracht van JenV administratieve taken en voorlichting op het gebied van adoptie.

Overige subsidies

Het voorkomen en aanpakken van geweld in afhankelijkheidsrelaties is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van burgers, overheid, bedrijven en andere maatschappelijke instanties. JenV subsidieert meerdere projecten op dit terrein. Daarnaast wordt ondersteund bij experimenten in het kader van het terugdringen van multiproblematiek, verbeteren informatiedeling tussen diverse domeinen (straf-zorg-sociaal domein) en de ontwikkeling van nieuwe interventies.

Opdrachten

Risicojeugd & Jeugdgroepen: Integrale aanpak Kindermishandeling en Jeugdgroepen

JenV draagt bij aan het ondersteunen van experimenten in het domein van Zorg en Veiligheid, activiteiten ter verbetering van samenwerking en informatie-uitwisseling, het versterken van de aanpak van multiproblematiek (gericht op concrete, praktisch en betekenisvolle bijdragen van de strafrechtketen), de ontwikkeling van wetgeving, praktische instrumenten en trainingen bij de aanpak van complexe veiligheidsvraagstukken in het zorg- en veiligheidsdomein. JenV ontwikkelt en zet zich in voor het versterken van kennis en competenties voor innovatie.

Taakstraffen/erkende gedragsinterventies

In het kader van het coördineren van taakstraffen zet de Raad voor de Kinderbescherming opdrachten erkende gedragsinterventies in de markt uit voor passende interventies voor de betrokken jeugdigen.

Toezicht en behandeling – jeugd

Deze middelen worden ingezet voor diverse projecten en opdrachten op het terrein van toezicht en behandeling (forensische zorg) specifiek voor jeugd.

Overige opdrachten

Ontvangsten

De ontvangsten bestaan met name uit de door het CJIB ontvangen administratiekostenvergoedingen.